Sáng 24/2, tiếp tục phiên họp thứ 45, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Báo cáo công tác nhiệm kỳ 2011-2015 của Tổng Kiểm toán nhà nước.
05 năm: Đã kiến nghị xử lý tài chính tổng số tiền hơn 100 nghìn tỷ đồng
Trình bày báo cáo nhiệm kỳ 2011-2015, Tổng Kiểm toán nhà nước (KTNN) Nguyễn Hữu Vạn cho biết: Trong nhiệm kỳ qua, hành lang pháp lý cho tổ chức và hoạt động của KTNN ngày càng hoàn thiện, đồng bộ. Năng lực kiểm toán ngày càng được nâng cao, hoạt động chuyên nghiệp hơn; tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ từng bước được củng cố, kiện toàn cả về cơ cấu, số lượng và chất. Chất lượng và hiệu lực kiểm toán ngày càng tiến bộ thông qua việc chỉ đạo và thực hiện quyết liệt, đồng bộ nhiều giải pháp, chủ trương đổi mới trong nhiệm kỳ: đổi mới nội dung và phương pháp, nâng cao chất lượng kế hoạch kiểm toán… Bình quân hàng năm, KTNN thực hiện kiểm toán khoảng 180 đến 200 cuộc kiểm toán với quy mô năm sau tăng hơn năm trước khoảng 10%. Với sự phát triển về mọi mặt, kết quả hoạt động của KTNN đã đóng góp tích cực vào thành tựu của công cuộc đổi mới, góp phần làm lành mạnh và minh bạch hóa nền tài chính công…
Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đạt được, quy mô kiểm toán hàng năm tuy đã được mở rộng, tăng nhiều nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu; việc đổi mới phương pháp kiểm toán, chất lượng kiểm toán chưa đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của công tác quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công; hiệu lực kiểm toán chưa cao như mong muốn; việc tham gia vào quá trình xem xét, thẩm tra về dự toán NSNN, phân bổ NSTW chất lượng chưa cao; Bộ máy tổ chức chưa hoàn thiện.
Phát hiện vi phạm nhiều nhưng xử lý hình sự ít
Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách (TCNS) của Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho rằng, Báo cáo của Tổng KTNN về công tác của KTNN trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII đã phản ánh khá đầy đủ, toàn diện về kết quả hoạt động của KTNN trong giai đoạn 2011-2015 theo chức năng, nhiệm vụ của KTNN đã được quy định tại Luật KTNN. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, Thường trực UBTCNS cho rằng, công tác của KTNN nhiệm kỳ 2011-2015 vẫn còn nổi lên một số tồn tại, hạn chế chính như sau: Việc đổi mới công tác xây dựng kế hoạch kiểm toán chuyển biến chưa nhiều; chất lượng Báo cáo kiểm toán của một số cuộc kiểm toán còn hạn chế, tỷ lệ thực hiện kiến nghị của KTNN hàng năm chưa cao, một số kết luận còn chưa sát với thực tế, thiếu bằng chứng thuyết phục nên dẫn đến có những kiến nghị của KTNN không được thực hiện do các đơn vị, địa phương được kiểm toán chưa nhất trí với kết quả kiểm toán.
Đồng tình với báo cáo đánh giá của Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội, tuy nhiên Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu đề nghị làm rõ thêm kết quả 5 năm qua, KTNN phát hiện bằng 55% số kiến nghị xử lý tài chính trong 21 năm hoạt động của KTNN. Chủ nhiệm Nguyễn Văn Giàu bày tỏ: “Tôi mừng kiểm toán đã làm tích cực, nhưng lo nhiều hơn, nếu 5 năm tới kết quả KTNN lại tăng hơn 5 năm trước thì quản lý tài chính công đi đến đâu?”.
Đánh giá cao vai trò, kết quả của KTNN trong 5 năm qua, Chủ tịch Hội đồng dân tộc Ksor Phước cho rằng báo cáo, kiến nghị của KTNN chính là “phương tiện, vũ khí” tin cậy của Quốc hội để giám sát tài chính quốc gia.
Song, Chủ nhiệm Ksor Phước chỉ ra: Trong 5 năm qua, nhiều kiến nghị của KTNN chưa được thực hiện triệt để. “Nếu kiến nghị đúng phải thực hiện, nếu sai hoặc chưa hoàn toàn đúng phải giải trình, chứ để năm này qua năm khác rất nhiều kiến nghị không biết xử lý như thế nào, hậu kiểm toán làm chưa tốt, tôi thấy chưa an tâm”, Chủ nhiệm Ksor Phước nói.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Văn Hiện phát biểu tại Phiên họp. (Ảnh: TH).
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Văn Hiện đề nghị cân nhắc sự trùng lắp nhiệm vụ của KTNN với các cơ quan thanh tra, kiểm tra khác. “Qua giám sát, nhiều địa phương phản ánh, địa phương tôi màu mỡ hay sao mà nhiều đoàn kiểm tra, kiểm toán nội dung không khác nhau là mấy?!”, ông Hiện nói.
Theo Chủ nhiệm Nguyễn Văn Hiện: Thời gian qua, qua KTNN, phát hiện vi phạm nhiều nhưng chủ yếu xử lý hành chính, nhiều vụ vi phạm nghiêm trọng, mang tính hình sự nhưng kiến nghị xử lý hình sự còn hạn chế. Dẫn chứng phát hiện tham nhũng là những người có trình độ cao, ở các nước khác chỉ thanh tra, kiểm toán chuyên ngành mới phát hiện được, nhưng ở nước ta, Chủ nhiệm Nguyễn Văn Hiện cho hay chủ yếu được phát hiện qua báo chí, nhân dân, hay do mâu thuẫn nội bộ tự “tố” nhau.
Nhận định báo cáo cho thấy kiến nghị xử lý trong nhiệm kỳ qua tăng nhiều, song Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý đề nghị làm rõ kết quả kiến nghị xử lý đến đâu, trách nhiệm như thế nào? Kết quả thực hiện có tiến bộ gì, có điều gì cần rút kinh nghiệm không?.
“Phải chăng chế tài buộc phải thực hiện kiến nghị xử lý, kết luận của kiểm toán cần mạnh hơn. Tôi chưa thấy KTNN kiến nghị xử lý lãnh đạo, bộ, ngành, địa phương nào?”, Chủ nhiệm Phan Trung Lý đặt vấn đề.
Kết quả trong 05 năm (2011-2015), KTNN đã kiến nghị xử lý tài chính tổng số tiền 101.037 tỷ đồng, bằng 55% số kiến nghị xử lý tài chính trong 21 năm hoạt động của KTNN (184.486 tỷ đồng), trong đó 03 năm gần đây số liệu kiến nghị thực tăng thu, giảm chi NSNN tăng cao gần hai lần so với các năm trước (Năm 2013 là 8.683 tỷ đồng; năm 2014 là 8.061 tỷ đồng; năm 2015 ước đạt 12.658 tỷ đồng); kiến nghị sửa đổi bổ sung, thay thế, hủy bỏ 360 văn bản; chuyển 09 hồ sơ về 11 vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật sang cơ quan điều tra để điều tra làm rõ và xử lý theo quy định của pháp luật; cung cấp nhiều bộ hồ sơ, tài liệu cho cơ quan điều tra, cơ quan nhà nước khác và Đại biểu Quốc hội để phục vụ kiểm tra, giám sát. Nhằm phát huy những thành tựu và kết quả đạt được trong 5 năm qua, quyết tâm khắc phục những hạn chế, thiếu sót, toàn ngành KTNN xác định mục tiêu trong giai đoạn tiếp theo là: “Nâng cao năng lực hoạt động, hiệu lực pháp lý, chất lượng và hiệu quả hoạt động của KTNN như một công cụ hữu hiệu của Nhà nước trong kiểm tra, giám sát quản lý và sử dụng tài chính, tài sản công; xây dựng KTNN có trình độ chuyên nghiệp cao, từng bước hiện đại, trở thành cơ quan kiểm tra tài chính công có trách nhiệm và uy tín, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, phù hợp với các thông lệ và chuẩn mực quốc tế”. |