Đề xuất thành lập Trung tâm an toàn sinh học cho hoạt động phòng chống dịch

Thứ hai, 18/10/2021 15:49
(ĐCSVN) – Để công tác phòng chống dịch đạt hiệu quả, Chính phủ cần xem xét bổ sung ngân sách cho khoa học và công nghệ ngành Y tế, cho nghiên cứu phục vụ phòng chống dịch. Đặc biệt, cần xây dựng Trung tâm an toàn sinh học cấp III, cấp IV đầy đủ, phục vụ thực hiện các hoạt động thực nghiệm và thử nghiệm lâm sàng, đáp ứng cho các nghiên cứu.
 
leftcenterrightdel
Các nhà khoa học đề xuất nhiều giải pháp phòng chống dịch trong giai đoạn tới. Ảnh: Giang Huy 

Đó là đề xuất của các nhà khoa học tại buổi làm việc của Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam với Bộ Khoa học và Công nghệ sáng ngày 18/10.

Tại buổi làm việc, ông Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế cho rằng dịch Covid-19 sẽ còn kéo dài nên việc thích ứng, sống chung với dịch, thiết lập trạng thái bình thường mới là cần thiết.

Theo ông Phu, mỗi khu vực, mỗi vùng phải áp dụng các biện pháp khác nhau. "Vaccine chỉ làm giảm nhẹ triệu chứng cho người mắc, khả năng lây nhiễm vẫn còn", ông Phu nói và cho rằng với những người đã tiêm vaccine vẫn cần đảm bảo công tác phòng dịch. Việc xét nghiệm cũng cần được tập trung vào người ho, sốt, lái xe, người có dịch tễ phức tạp thay vì xét nghiệm ồ ạt... gây lãng phí. "Chúng ta phải tính chuyện con nhà nghèo, chỉ xét nghiệm theo đối tượng, theo nguy cơ", ông Phu nói.

Ông Phu đề xuất cần có những nghiên cứu cơ bản như giải trình tự gene, điều tra dịch tễ, đánh giá kháng thể cộng đồng sau khi tiêm vaccine cũng như hiệu quả của từng loại vaccine Covid-19. Việt Nam có 8 loại vaccine nhưng phải đánh giá hiệu quả thế nào của từng loại, thời điểm tiêm nhắc lại thế nào. Ngoài ra, cần phải có công nghệ lấy mẫu xét nghiệm nhanh, rẻ.

PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Đại học Y Hà Nội đánh giá cao ứng dụng khoa học, đặc biệt là ứng dụng AI trong chống dịch Covid-19. Ông cho biết, Đại học Y Hà Nội đang phối hợp với Tập đoàn FPT sử dụng người máy AI để gọi điện truy vết bệnh nhân Covid-19, tổ chức đánh giá, thử nghiệm trên gần 100 F0 đem lại hiệu quả rất cao. Ngoài ra, công nghệ AI còn được sử dụng phân loại, kết nối giường bệnh trống, xe cấp cứu gần nhất...

PGS.TS Nguyễn Viết Nhung, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương cho rằng Bình thường mới không có nghĩa để dịch phát triển tự do. Để sống chung với dịch bệnh, cần hệ thống giám sát dịch đủ mạnh, hệ thống điều trị ứng phó phù hợp. Hệ thống sẵn sàng phải giám sát tốt, phát hiện sớm, truy vết, khoanh vùng, dập từng ổ dịch ngay lập tức. Để làm được điều này, PGS Nhung đề xuất một chương trình chiến lược tổng thể quốc gia về Covid-19 gồm nghiên cứu cơ bản, dịch tễ, xét nghiệm, vaccine, các dữ liệu lâm sàng, phác đồ điều trị, phát triển thuốc, trang thiết bị y tế...

Ông Nhung kiến nghị, nên có một chương trình vừa chống lao, vừa chống Covid-19 "đây là hai bệnh có chung cơ chế lây truyền", PGS Nhung nói.

GS.TS Đỗ Quyết, Giám đốc Học viện Quân y cũng mong muốn các ngành mở rộng hình thức đặt hàng các cơ sở nghiên cứu. Từ đầu bài này, các nhà khoa học sẽ tập trung giải quyết. "Cần mở rộng ngoại giao công nghệ để Việt Nam có các nguồn cung cấp vaccine, thuốc điều trị Covid-19 phong phú, nhiều lựa chọn", GS Quyết nói.

Chung quan điểm này, GS. VS Châu Văn Minh, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam mong muốn nhận được đặt hàng từ Bộ Y tế. Ông cho rằng, khi đó các nhà khoa học sẽ biết rõ Bộ Y tế đang cần gì để lực lượng nghiên cứu sẵn sàng chia sẻ. Cách này cũng là để các đơn vị nghiên cứu tránh được tình trạng nghiên cứu chồng chéo, gây lãng phí nguồn lực. "Ví dụ như máy thở, rất nhiều đơn vị cùng nghiên cứu, lãng phí nguồn nhân lực rất lớn", ông Minh nói.

GS.TS Lê Quang Cường, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế cho rằng cần làm rõ khái niệm "bình thường mới" để có chiến lược phù hợp. Về nghiên cứu vaccine trong nước là rất quan trọng, cần được ủng hộ song theo ông Cường, việc chuyển giao công nghệ nên được coi trọng hơn. Trên thế giới, không phải quốc gia nào cũng tham gia sản xuất vaccine. "Các doanh nghiệp lớn thực hiện chuyển giao công nghệ này rất tốt, cần phải phát huy chứ không nên câu nệ nghiên cứu sản xuất vaccine phải từ các cơ quan Nhà nước", ông Cường nói.

Ông Trần Quang Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế nêu một số khó khăn, thách thức trong nghiên cứu phòng chống dịch Covid-19. Việt Nam chưa có cơ sở đạt yêu cầu về an toàn sinh học cấp 3,4 để thực hiện nghiên cứu tiền lâm sàng, nghiên cứu thử thách đánh giá hiệu lực bảo vệ của vaccine phòng chống dịch Covid-19, thuốc, sinh phẩm điều trị trên động vật thí nghiệm lớn...

Ông cho biết, các dự án, nghiên cứu phát triển, chuyển giao công nghệ trong ngành y tế đòi hỏi nguồn kinh phí lớn, có độ rui ro cao, với mục đích phi lợi nhuận, thời gian dài. Tuy nhiên theo quy định, mức hỗ trợ tối đa cũng chỉ đến 50% cho dự án sản xuất vaccine, thời gian không quá 36 tháng, ông Thuấn cho rằng "chưa phù hợp". Ngân sách nhà nước phân bổ trực tiếp cho Bộ Y tế triển khai hoat động khoa học và công nghệ hàng năm còn thấp (60-70 tỷ đồng), không có kinh phí dự phòng cho các nhiệm vụ đột xuất, đặc biệt là kinh phí cho đầu tư hạ tầng và mua sắm trang thiết bị y tế nghiên cứu chuyên sâu.

Thứ trưởng Thuấn đề xuất Chính phủ xem xét bổ sung ngân sách cho khoa học và công nghệ ngành Y tế, đặc biệt là các nghiên cứu phục vụ phòng chống Covid-19. "Cần xây dựng Trung tâm an toàn sinh học cấp III, cấp IV đầy đủ, phục vụ thực hiện các hoạt động thực nghiệm và thử nghiệm lâm sàng, đáp ứng cho các nghiên cứu", ông Thuấn đề xuất.

Tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy cho biết, mặc dù tỷ lệ người dân được tiêm vaccine ngày càng tăng, tuy nhiên do nCoV thường xuyên biến đổi tạo ra các chủng mới có nguy cơ kháng lại vaccine, vì vậy nguy cơ dịch bệnh bùng phát còn rất cao.

Theo đó, giai đoạn tới ngành khoa học tập trung nghiên cứu hội chứng hậu Covid; hỗ trợ hoàn thiện công nghệ máy thở oxy dòng cao, hệ thống làm giàu oxy và khí nén sử dụng trong y tế di động; các phương pháp xét nghiệm mới phát hiện nCoV qua mẫu bệnh phẩm là nước bọt, hơi thở, các nghiên cứu đánh giá tác động đến kinh tế và khuyến nghị các mô hình hoạt động giáo dục, y tế thích ứng trong giai đoạn mới.

Cụ thể Việt Nam sẽ nghiên cứu sản xuất vaccine và thuốc điều trị Covid-19, mục tiêu làm chủ được công nghệ sản xuất 15 loại vaccine và sản xuất được tối thiểu năm loại vaccine, trong đó ưu tiên vaccine Covid-19, vaccine ung thư, vaccine phối hợp nhiều thành phần. "Các nghiên cứu sản xuất KIT định lượng và khả năng trung hòa của kháng thể kháng nCoV cũng được triển khai", Thứ trưởng cho biết./.

Bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 84/NQ-Cp ngày 29/5/2020 của Chính phủ./. 

Khôi Nguyên

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM

Ý kiến bình luận
Họ và tên
Email
Lời bình

/

Xác thực