Người lao động chịu ảnh hưởng nặng nề bởi COVID-19
Bộ LĐ-TB&XH cho biết, tình hình lao động, việc làm trong những tháng đầu năm 2021 đã bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19. Chỉ riêng trong quý I/2021, đại dịch COVID-19 đã tác động tiêu cực đến 9,1 triệu người từ 15 tuổi trở lên, trong đó có 540.000 người bị mất việc và hàng triệu lao động phải tạm nghỉ, nghỉ giãn việc, giảm thu nhập. Dịch COVID-19 đã khiến 19,9% lao động trong các cơ sở sản xuất kinh doanh và 19% lao động trong các doanh nghiệp, hợp tác xã bị ảnh hưởng.
Nguy hiểm hơn, đợt dịch cuối tháng 4/2021 đã tác động mạnh tới thị trường lao động và sản xuất kinh doanh, tấn công vào các khu công nghiệp, khu chế xuất – nơi tập trung một lượng lớn lao động, có các doanh nghiệp trong chuỗi giá trị toàn cầu, đóng góp nhiều cho phát triển kinh tế, thu ngân sách.
Tính đến nay, tại Bắc Giang buộc phải đóng cửa 4 khu công nghiệp với 322 doanh nghiệp với tổng số gần 150.000 lao động tạm ngừng việc; Bắc Ninh có 42.000 lao động phải ngừng việc; Hải Phòng có hơn 30.000 lao động bị ảnh hưởng tiêu cực. Tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Vĩnh Phúc... một số khu vực phong tỏa, giãn cách đã phải đóng cửa một số hoạt động kinh doanh thiết yếu, ảnh hưởng đến việc làm của hàng triệu lao động.
“Tình hình dịch bệnh bùng phát rộng, ở nhiều khu công nghiệp và đô thị lớn, dự báo thị trường lao động sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề, dự báo trên 30 triệu lao động bị ảnh hưởng tiêu cực, khoảng 4 triệu lao động làm việc tại các doanh nghiệp trong khu công nghiệp, khu chế xuất bị tác động trực diện, lao động làm việc trong tất cả các ngành, lĩnh vực đều bị tác động mạnh” - Bộ LĐ-TB&XH xây dựng kịch bản dự báo.
 |
| Ảnh minh họa: TL |
Đề xuất chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, người lao động
Xuất phát từ tình hình lao động, việc làm bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19, đồng thời bám sát chủ trương, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về thực hiện “mục tiêu kép” vừa khôi phục sản xuất vừa phòng chống dịch, Bộ LĐTB&XH đang xin ý kiến các bộ, ngành để trình Chính phủ dự thảo về việc hỗ trợ đối với người lao động bị mất việc làm và các đối tượng bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh COVID-19.
Theo đó, Bộ LĐ-TB&XH đề xuất một số chính sách hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động bị ảnh hưởng bởi COVID-19.
Đó là, ngân sách nhà nước hỗ trợ trả lương ngừng việc, đóng bảo hiểm xã hội cho người lao lộng phải ngừng việc do doanh nghiệp, cơ sở giáo dục dân lập, tư thục, cơ sở giáo dục công lập tự đảm bảo chi thường xuyên ở các cấp mầm non, mẫu giáo, tiểu học, THCS, THPT bị tạm dừng hoạt động hoặc giảm hoạt động, để phòng, chống dịch COVID-19 theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Ngân sách nhà nước hỗ trợ cấp vốn cho Ngân hàng Chính sách xã hội để cho vay ưu đãi đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã, tổ hợp tác, hộ kinh doanh trong các lĩnh vực, ngành nghề bị ảnh hưởng nặng bởi đại dịch COVID-19.
Hỗ trợ trực tiếp bằng tiền cho người lao động bị mất việc làm có hoàn cảnh khó khăn: người lao động đang thuê nhà, người lao động đang thuê nhà có nuôi con dưới 6 tuổi bị chấm dứt hợp đồng lao động/hợp đồng làm việc nhưng không đủ điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp, người lao động tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động/hợp đồng làm việc, nghỉ việc không hưởng lương tại các doanh nghiệp, cơ sở giáo dục dân lập, tư thục, cơ sở giáo dục công lập tự đảm bảo chi thường xuyên ở các cấp mầm non, mẫu giáo, tiểu học, THCS, THPT bị tạm ngừng hoạt động do yêu cầu của chính quyền để phòng dịch COVID-19.
Thực hiện chính sách cho vay không có tài sản bảo đảm với lãi suất 0% để trả lương cho người lao động; hỗ trợ dòng tiền cho các doanh nghiệp, vừa để bảo đảm việc làm cho người lao động.
Bộ LĐ-TB&XH đề xuất Chính phủ ban hành Nghị quyết quy định: “Người sử dụng lao động bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 dẫn đến phải giảm từ 20% lao động tham gia bảo hiểm xã hội trở lên so với thời điểm tháng 4 năm 2021 (kể cả lao động ngừng việc, tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động, thỏa thuận nghỉ không hưởng lương) thì người lao động và người sử dụng lao động được tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất không quá 06 tháng kể từ thời điểm nộp hồ sơ đề nghị xét hưởng”.
Bộ LĐTB&XH cũng đề xuất Chính phủ ban hành chính sách hỗ trợ một phần kinh phí và vận động nguồn đóng góp của các cơ quan, doanh nghiệp, địa phương để triển khai tiêm vắc xin phòng COVID-19 cho người lao động tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh, khu công nghiệp nhằm bảo đảm an toàn cho nguồn nhân lực sản xuất.
Xem xét giải quyết chế độ BHXH với lao động phải cách ly y tế
Cùng với đó, nhằm chia sẻ khó khăn, bảo đảm cuộc sống của người lao động và gia đình do phải cách ly y tế theo yêu cầu của cơ quan Nhà nước có thẩm quyển, Bộ LĐ-TB&XH đang xây dựng trình Chính phủ xem xét, giải quyết chế độ bảo hiểm xã hội đối với người lao động phải cách ly y tế để phòng, chống dịch COVID-19.
Bộ LĐ-TB&XH đưa ra hai điều kiện đối với địa phương và người lao động để được hưởng chế độ bảo hiểm xã hội khi cách ly.
Đối với người lao động phải đang thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc và có đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc tháng liền kề trước khi nghỉ việc vì cách ly y tế phòng, chống dịch COVID-19; có giấy tờ hợp pháp liên quan tới việc người lao động phủ cách ly y tế như "quyết định cách ly y tế"...
Đối với địa phương (cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương) thì Bộ LĐ-TB&XH đưa ra 2 phương án: Phương án 1 là tại thời điểm áp dụng chính sách, địa phương có số ca dương tính với SARS-CoV-2 bằng 0,1% dân số trở lên; phương án 2 là tại thời điểm áp dụng chính sách, địa phương có tỷ lệ người lao động đang tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc có kết quả xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2 bằng 0,1% trở lên.
Mức hưởng chế độ sẽ tính theo quy định tại khoản 1 Điều 28 Luật Bảo hiểm xã hội về mức hưởng chế độ ốm đau, tức là bằng 75% mức tiền lương đóng bảo hiểm xã hội của tháng liền kề trước khi nghỉ việc.
Theo Bộ LĐ-TB&XH tính toán, với tiền lương bình quân tháng đóng bảo hiểm xã hội năm 2020 là 5,6 triệu đồng/tháng thì mức hưởng chế độ ốm đau trong trường hợp này là 175.000 đồng/ngày.
Trong trường hợp hỗ trợ 300.000 người lao động trong 21 ngày cách ly (tương ứng với 18 ngày làm việc) thì số tiền hỗ trợ ước tính là khoảng 945 tỷ đồng, bằng 7,4% kết dư quỹ ốm đau và thai sản hiện nay.
Được biết, năm 2020 thông qua các chính sách hỗ trợ của Nghị quyết số 42/NQ-CP và qua chính sách bảo hiểm thất nghiệp, Chính phủ đã triển khai hỗ trợ bằng tiền mặt cho trên 14,4 triệu đối tượng bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19 với tổng kinh phí 32.598 tỷ đồng, tính đến ngày 29/4/2021. Ngân hàng Chính sách xã hội đã cho vay 41,82 tỷ đồng cho 245 người sử dụng lao động để trả lương ngừng việc cho 11.276 lao động. Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã tiếp nhận hồ sơ và giải quyết tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất đối với 1.846 đơn vị/doanh nghiệp cho 192.503 lao động với tổng số tiền tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất trên 786 tỷ đồng.
(Bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ)./.