Tạo đột phá, phát triển giáo dục và đào tạo từ Nghị quyết 71-NQ/TW: Xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội

Nghị quyết số 71-NQ/TW (ngày 22/8/2025) của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo (GD&ĐT) đã đề ra 6 quan điểm chỉ đạo. Trong đó quan điểm được xác định đầu tiên là: Nhận thức sâu sắc, đầy đủ và thực hiện nhất quán quan điểm GD&ĐT là quốc sách hàng đầu, quyết định tương lai dân tộc. Phát triển GD&ĐT là sự nghiệp của Đảng, Nhà nước và của toàn dân. Nhà nước giữ vai trò định hướng chiến lược, kiến tạo phát triển, bảo đảm nguồn lực và công bằng trong giáo dục; bảo đảm đủ trường, đủ lớp, đủ giáo viên đáp ứng nhu cầu học tập của người dân…

Tiết học của học sinh Trường TH&THCS Đồng Tâm (xã Húc Động).

Thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Chương trình hành động số 03-Ctr/TU (ngày 13/10/2025) xác định tiếp tục xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội cho phát triển GD&ĐT, thực hiện nguyên tắc “không để ai bị bỏ lại phía sau”. Bảo đảm chi ngân sách giáo dục đạt tối thiểu 20% tổng chi NSNN, trong đó chi đầu tư ít nhất 5%...

Tinh gọn đầu mối, nâng cao chất lượng dạy học

Với sự quan tâm đặc biệt của tỉnh, mạng lưới cơ sở giáo dục ở Quảng Ninh những năm qua đã đáp ứng yêu cầu học tập của con em nhân dân trong tỉnh. Thời điểm tháng 9/2025, tỉnh có 637 cơ sở giáo dục từ mầm non đến đại học, trong đó có 56 trường tư thục, với khoảng 400.000 trẻ em, học sinh, học viên, sinh viên.

Triển khai kế hoạch sắp xếp, sáp nhập mạng lưới trường học công lập trên toàn tỉnh, đến hết ngày 15/10/2025 toàn tỉnh đã hoàn thành sắp xếp, sáp nhập các cơ sở giáo dục theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Trong đó, các địa phương hoàn thành sắp xếp 520 trường học từ mầm non đến THCS thành 255 trường học, giảm 265 trường; khối trực thuộc Sở GD&ĐT hoàn thành sắp xếp 18 cơ sở giáo dục thành 3 cơ sở theo đúng kế hoạch.

Công tác sắp xếp nhằm đảm bảo tinh gọn đầu mối, nâng cao chất lượng, hiệu quả quản trị nhà trường, dựa trên nguyên tắc không sáp nhập trường mầm non với trường phổ thông; không sáp nhập cơ sở giáo dục thường xuyên với trường phổ thông. Chỉ thực hiện sáp nhập trường, điểm trường trong cùng đơn vị hành chính cấp xã; ưu tiên mô hình liên cấp TH-THCS ở những vùng dân cư thưa, địa bàn đi lại khó khăn.

Theo Sở GD&ĐT, công tác sắp xếp các cơ sở giáo dục được tỉnh thực hiện cực kỳ thận trọng, bài bản, thấu đáo, khảo sát từng trường, thống kê từng điểm trường, nhận được sự đồng thuận lớn của toàn bộ hệ thống chính trị, nhân dân, đặc biệt là các bậc phụ huynh, tuyệt đối không để một học sinh nào vì việc sáp nhập mà phải thay đổi địa điểm học.

Trường Tiểu học Hồng Gai (phường Hồng Gai) được thành lập ngày 14/10/2025 trên cơ sở sáp nhập 2 trường Tiểu học Hạ Long và Tiểu học Hữu Nghị. Sau sáp nhập, trường có 2.167 học sinh, với 64 lớp. Các hoạt động học tập, hoạt động giáo dục, sinh hoạt của học sinh tại 2 điểm trường được giữ nguyên. 108 cán bộ, giáo viên, nhân viên tiếp tục thực hiện vị trí việc làm được theo phân công ổn định, phù hợp tại 2 điểm trường.

Cô giáo Nguyễn Thị Hương, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Hồng Gai cho biết: Việc sắp xếp giúp nhà trường điều tiết, sử dụng đội ngũ giáo viên hợp lý, khắc phục tình trạng thừa - thiếu giáo viên cục bộ, tiết kiệm nguồn nhân lực và sử dụng đội ngũ giáo viên hiệu quả. Đồng thời, tạo điều kiện để giáo viên 2 cơ sở giao lưu, học hỏi, hỗ trợ lẫn nhau, nhằm nâng cao năng lực chuyên môn, phát triển nghiệp vụ, tạo sự đồng bộ về phương pháp giảng dạy, đánh giá học sinh. Nhờ vậy, chất lượng dạy học được củng cố rõ rệt.

Giáo viên người Pháp giảng dạy tiếng Pháp cho học sinh lớp 4A1, Trường Tiểu học Hồng Gai.

Đầu tư cho giáo dục chính là đầu tư cho tương lai

Nhất quán quan điểm đầu tư cho giáo dục chính là đầu tư cho tương lai, thời gian qua, bên cạnh việc sắp xếp lại hệ thống GD&ĐT công lập, tỉnh còn dành nguồn lực lớn để xây dựng, cải tạo hệ thống trường lớp. Gần đây nhất, tháng 11 vừa qua, triển khai chủ trương của Bộ Chính trị về việc đầu tư xây dựng trường học cho các xã biên giới, tỉnh tổ chức lễ khởi công đồng loạt xây dựng 6 trường (1 trường TH&THCS và 5 trường phổ thông nội trú TH&THCS) tại các xã biên giới đất liền, với tổng mức đầu tư 1.180 tỷ đồng.

Quảng Ninh cũng ban hành nhiều chính sách thiết thực, nhằm bảo đảm quyền lợi cho học sinh, thu hẹp khoảng cách các vùng miền. Nhiều nghị quyết quan trọng đã được ban hành như: Nghị quyết 204/2019/NQ-HĐND của HĐND tỉnh quy định một số chính sách hỗ trợ trong các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông và giáo dục thường xuyên trên địa bàn tỉnh; Nghị quyết 63/2021/NQ-HĐND quy định chế độ thưởng, hỗ trợ trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi và một số chính sách ưu đãi đối với Trường THPT Chuyên Hạ Long từ năm học 2021-2022 đến năm học 2025-2026; Nghị quyết 86/2025/NQ-HĐND quy định chính sách hỗ trợ sữa uống tại trường cho trẻ mầm non, học sinh tiểu học đang học tại các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2025-2030…

Việc triển khai đồng bộ các chính sách hỗ trợ giáo dục đã góp phần duy trì tỷ lệ học sinh ra lớp, nâng cao chất lượng nuôi dưỡng, chăm sóc, phổ cập giáo dục và đảm bảo an sinh xã hội. Nhiều chính sách của tỉnh có phạm vi hỗ trợ rộng hơn Trung ương, được đánh giá cao, tạo đồng thuận xã hội. Đơn cử như Nghị quyết số 63/2021/NQ-HĐND quy định chế độ thưởng, hỗ trợ trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi cao hơn nhiều so với trước đây và vượt trội so với mức trung bình của cả nước. Trong đó, mức thưởng cao nhất 700 triệu đồng cho học sinh đoạt giải nhất cấp quốc tế; mức thưởng cao nhất 500 triệu đồng cho học sinh giỏi cấp khu vực.

Để tạo đột phá về GD&ĐT, bám sát Nghị quyết số 71-NQ/TW tỉnh đã xây dựng rất nhiều giải pháp, nhiệm vụ cho giai đoạn tới. Trong đó đặc biệt chú trọng đến việc xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội cho phát triển GD&ĐT. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền gắn với phân bô nguồn lực, tăng cường tự chủ và trách nhiệm của cơ sở giáo dục, đi đôi với kiểm tra, giám sát hiệu quả; gắn trách nhiệm quản lý chuyên môn với quản lý nhân sự và tài chính.

Mặt khác, rà soát, ban hành các chương trình, đề án, cơ chế, chính sách đặc thù, bảo đảm công bằng, cơ hội tiếp cận giáo dục cho mọi đối tượng, đặc biệt học sinh diện chính sách, học sinh nghèo, người DTTS, vùng biên giới, hải đảo, khuyết tật; thực hiện nguyên tắc “không để ai bị bỏ lại phía sau”. Phấn đấu đến năm 2030, mở rộng tiếp cận công bằng, nâng cao chất lượng giáo dục mầm non và phổ thông; đến năm 2045, GD&ĐT Quảng Ninh phát triển toàn diện, thuộc nhóm 10 tỉnh, thành dẫn đầu cả nước về chất lượng giáo dục.