 |
| Chuyển đổi số là xu thế tất yếu trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4. |
Chuyển đổi số- giải pháp mang tính nền tảng để hiện thực hóa các mục tiêu
Chuyển đổi số là xu thế tất yếu trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, là quá trình thay đổi tổng thể và toàn diện, là cuộc cách mạng của toàn dân. Đối với TP Hồ Chí Minh, chuyển đổi số được xem là một trong những giải pháp mang tính nền tảng nhưng cũng là đột phá để thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển của mình. Nắm bắt cơ hội ấy, năm 2024, Thành phố đã chọn cho chủ đề của Năm là “Quyết tâm thực hiện hiệu quả chuyển đổi số và Nghị quyết 98/2023 của Quốc hội”.
Chia sẻ với phóng viên Báo Điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, đồng chí Võ Thị Trung Trinh, Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số TP Hồ Chí Minh cho rằng, chuyển đổi số trong thời đại công nghệ phát triển như vũ bão hiện nay là điều tất yếu, bắt buộc phải thực hiện, là một tấm vé cần phải có trên hành trình phát triển. Tất cả đều phải vận động theo quy luật và đối với một thành phố lớn như TP Hồ Chí Minh, chuyển đổi số sẽ tác động vô cùng mạnh mẽ.
Việc ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông đã mang lại những kết quả tích cực và sâu rộng cho Thành phố và ngày nay, với những điều kiện và thành tựu mới của công nghệ số, chúng ta hướng tới một chiến lược xây dựng phương thức sản xuất số ở Thành phố dự trên ba trụ cột là chính quyền số, kinh tế số, và xã hội số.
Chia sẻ cụ thể về các vấn đề trên, đồng chí Võ Thị Trung Trinh cho biết, đối với việc xây dựng chính quyền số, những ứng dụng công nghệ Internet vạn vật, dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo đã từng bước giúp TP Hồ Chí Minh trở thành một Thành phố thông minh hơn. Hệ thống giám sát an ninh được nâng cấp nhờ dữ liệu và công nghệ hiện đại, góp phần đảm bảo an toàn cho người dân. Và xét ở góc độ thực tiễn, chuyển đổi số còn giúp chính quyền Thành phố quản lý và phân bổ nguồn lực một cách tối ưu hơn.
Đối với kinh tế số, chúng ta thấy rằng, việc áp dụng công nghệ hiện đại đã giúp các doanh nghiệp của Thành phố nâng cao hiệu quả sản xuất, giảm chi phí và tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Chuyển đổi số cũng tạo điều kiện cho sự phát triển của các ngành nghề mới như fintech, blockchain, và các dịch vụ dựa trên dữ liệu lớn, các ngành công nghiệp sáng tạo... Chính những chuyển biến tích cực từ chuyển đổi số mang lại đã góp phần tạo lợi thế để TP Hồ Chí Minh có thể thu hút ngày càng mạnh mẽ nguồn vốn đầu từ từ những nhà đầu tư trong nước và quốc tế.
Về phần xã hội số, có thể dễ dàng nhận thấy các dịch vụ hành chính công được số hóa giúp người dân tiết kiệm thời gian và công sức khi thực hiện các thủ tục. Ứng dụng Công dân số TP Hồ Chí Minh - kết nối người dân và chính quyền giúp hội tụ các dịch vụ và thông tin vào một nền tảng duy nhất.
Một minh chứng cũng thấy rõ sự chuyển biến quan trọng nhờ chuyển đổi số đó là hệ thống giao thông linh hoạt được triển khai giúp Thành phố giảm thiểu tình trạng kẹt xe và cải thiện môi trường không khí.
Đồng chí Võ Thị Trung Trinh cũng đưa ra minh chứng thêm: “Đi qua đại dịch COVID-19, chuyển đổi số cũng đã mở ra cơ hội học tập linh hoạt và đa dạng cho người dân Thành phố. Người dân có thể học mọi lúc, mọi nơi, trên các nền tảng trực tuyến. Đây là điều mà chỉ 5 năm trước đây, chúng ta khó có thể hình dung được”.
Xác lập một phương thức sản xuất mới tiên tiến, hiện đại - “phương thức sản xuất số"
 |
| Chuyển đổi số - một cuộc cách mạng nhằm thay đổi phương thức sản xuất, quản lý giúp giảm tình trạng kẹt xe trên địa bàn Thành phố. |
Trước cánh cửa bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, Tổng Bí thư Tô Lâm trong phát biểu của mình đã khẳng định rõ, chúng ta đang đứng trước yêu cầu phải có một cuộc cách mạng với những cải cách mạnh mẽ, toàn diện để điều chỉnh quan hệ sản xuất, tạo động lực mới cho phát triển. Cuộc cách mạng chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ nhằm tái cấu trúc quan hệ sản xuất phù hợp với sự tiến bộ vượt bậc của lực lượng sản xuất. Chuyển đổi số không đơn thuần là việc ứng dụng công nghệ số vào các hoạt động kinh tế - xã hội, mà còn là quá trình xác lập một phương thức sản xuất mới tiên tiến, hiện đại - “phương thức sản xuất số”, trong đó đặc trưng của lực lượng sản xuất là sự kết hợp hài hòa giữa con người và trí tuệ nhân tạo; dữ liệu trở thành một tài nguyên, trở thành tư liệu sản xuất quan trọng; đồng thời quan hệ sản xuất cũng có những biến đổi sâu sắc, đặc biệt là trong hình thức sở hữu và phân phối tư liệu sản xuất số.
Thực tiễn tại TP Hồ Chí Minh, đồng chí Võ Thị Trung Trinh cho rằng, đồng chí Tổng Bí thư đã đưa ra tầm nhìn vĩ mô và một nhận định hết sức sâu sắc. Chuyển đổi số là quá trình xác lập một phương thức sản xuất mới tiên tiến, hiện đại. Nếu như ta nhìn vào yếu tố dữ liệu, có thể thấy, đây là tư liệu sản xuất mới, giúp cho các ngành công nghiệp truyền thống khác phát triển một cách toàn diện. Dữ liệu đầu vào kết hợp với các ứng dụng phân tích dữ liệu chính là điều kiện để giúp cho các ngành kinh tế, công nghiệp hiện nay hướng tới tối ưu hóa quy trình và mô hình kinh doanh”, Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số Thành phố bày tỏ quan điểm.
Có thể thấy, trên thực tế hiện nay, hệ thống Internet vạn vật, robot và máy móc thông minh đã, đang và sẽ được tích hợp để tự động hóa hầu hết các khâu trong dây chuyền sản xuất, giảm thiểu sự can thiệp của con người và tăng độ chính xác. Thêm vào đó, công nghệ và AI giúp thu thập, phân tích và xử lý lượng lớn dữ liệu từ quá trình sản xuất, từ đó đưa ra quyết định nhanh chóng và chính xác hơn. Chuyển đổi số cho phép sản xuất hàng loạt với tính cá nhân hóa cao, đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng mà vẫn giữ được hiệu quả về chi phí. Các mô hình nhà máy thông minh ngày nay có thể kết nối tất cả các bộ phận, từ thiết kế, sản xuất đến quản lý chuỗi cung ứng, tạo nên một quy trình liền mạch và hiệu quả.
Tại TP Hồ Chí Minh, đồng chí Võ Thị Trung Trinh cho biết, chuyển đổi số đã và đang đi vào nhận thức của cán bộ, công chức, người dân như một yêu cầu hết sức cấp thiết. Chính vì vậy, Thành phố đã thành lập Trung tâm Chuyển đổi số thuộc UBND Thành phố nhằm điều phối tốt hơn các chương trình, nhiệm vụ, đề án, công trình chuyển đổi số. Các ngành, lĩnh vực như thương mại, giáo dục đào tạo, du lịch, tài chính, ngân hàng… đều đã có những ứng dụng, nền tảng, phần mềm và sự kết nối, khai thác dữ liệu một cách hiệu quả hơn.
Mặt tích cực là vậy, tuy nhiên khi triển khai chuyển đổi số Thành phố cũng gặp không ít khó khăn. Bởi lẽ, việc triển khai các giải pháp công nghệ hiện đại đòi hỏi phải đầu tư thỏa đáng, tuy nhiên, thực tế, các thủ tục hành chính và sự chồng chéo của các quy định, chức năng có thể đang là rào cản, kéo dài thời gian cho việc này. Bên cạnh đó, chuyển đổi số cần nguồn nhân lực có kỹ năng cao, điều này đang đặt ra cho Thành phố những yêu cầu về đào tạo lại đội ngũ để giúp họ thích nghi với công nghệ ngày một thay đổi nhanh chóng. Hơn nữa, việc xử lý lượng lớn dữ liệu nhạy cảm đòi hỏi hệ thống an ninh mạng mạnh mẽ…
Đồng chí Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số Thành phố cho rằng, những trở ngại này được xem là những thách thức cần vượt qua song đồng chí cũng bày tỏ sự tin tưởng, với sự quyết tâm của lãnh đạo Thành phố và sự nỗ lực của các cơ quan chức năng, quá trình chuyển đổi số của Thành phố sẽ có những bước tiến rõ rệt trong thời gian tới.
Chuyển đổi số - tiên quyết cho sự phát triển của TP Hồ Chí Minh
TP Hồ Chí Minh đang bước vào giai đoạn phát triển mới với mục tiêu trở thành trung tâm kinh tế, tài chính, thương mại, khoa học công nghệ hàng đầu khu vực và quốc gia. Để đạt được mục tiêu này, trong thời gian tới, việc đẩy mạnh chuyển đổi số được xem là nhiệm vụ quan trọng nhất của Thành phố, là nhiệm vụ có tính chất tiên quyết.
Theo đồng chí Võ Thị Trung Trinh, một trong những giải pháp trọng tâm là Thành phố sẽ dành nguồn lực xây dựng hạ tầng dữ liệu số hiện đại và đồng bộ. Tiếp tục triển khai Chiến lược quản trị dữ liệu Thành phố; số hóa và sử dụng dữ liệu hiệu quả; phát triển Hệ sinh thái dữ liệu mở của Thành phố; đầu tư mạnh mẽ vào việc phát triển mạng lưới viễn thông và công nghệ thông tin, bao gồm việc mở rộng và nâng cấp hệ thống mạng 5G để đảm bảo tốc độ truy cập internet nhanh chóng và ổn định trên toàn địa bàn; phát triển hệ thống dữ liệu lớn (Big Data) và trí tuệ nhân tạo (AI) để phục vụ cho việc phân tích và ra quyết định; xây dựng hệ thống điện toán đám mây (Cloud Computing) để tăng cường khả năng lưu trữ và xử lý dữ liệu.
 |
| Chuyển đổi số sẽ là một cuộc cách mạng về phương thức sản xuất tại Việt Nam và TP Hồ Chí Minh sẽ đi đầu trong cuộc cách mạng mang tính lịch sử này. |
Song song đó, Thành phố cũng sẽ tập trung cho việc phát triển chính quyền số. Điều này không chỉ thay đổi hiệu quả quản trị nhà nước mà còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân và tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho doanh nghiệp.
Cụ thể, các cơ quan chức năng của Thành phố thực hiện phát triển Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính Thành phố nhằm cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình và một phần cho người dân và doanh nghiệp. Song song đó, Thành phố đầu tư xây dựng cổng dịch vụ công trực tuyến tập trung của Thành phố, kết nối với cổng dịch vụ công quốc gia. Triển khai hiệu quả Hệ thống quản trị thực thi trên nền tảng số, giúp lãnh đạo có thể theo dõi và có các phản ứng chính sách nhanh nhạy, hiệu quả. Xây dựng Nền tảng quản lý Khu phố, Ấp - nền tảng hỗ trợ chính quyền cấp cơ sở. Phát triển kinh tế số sẽ giúp TP Hồ Chí Minh tận dụng được cơ hội từ cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, nâng cao năng suất lao động và tăng cường khả năng cạnh tranh của nền kinh tế Thành phố.
“ Chúng tôi sẽ tập trung hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa chuyển đổi số, đặc biệt là trong các ngành công nghệ xanh, kinh tế chia sẻ, tuần hoàn. Ngoài ra, chúng tôi cũng tham mưu các chính sách phát triển các ngành công nghiệp mũi nhọn như: công nghiệp công nghệ số; công nghệ thông tin, công nghệ sinh học, y dược, vật liệu mới… Đồng thời, tạo môi trường thuận lợi và chính sách khuyến khích cho sự phát triển của các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực công nghệ”, đồng chí Võ Thị Trung Trinh chia sẻ.
Bên cạnh phát triển chính quyền số và kinh tế số, TP Hồ Chí Minh cũng đặt mục tiêu xây dựng một xã hội số hiện đại và văn minh. Để đạt được mục tiêu này, Thành phố sẽ tập trung vào các giải pháp nhằm triển khai chương trình đào tạo kỹ năng số cho người dân, đặc biệt là người cao tuổi và lao động phổ thông. Triển khai rộng khắp chuyển đổi số trong các lĩnh vực theo hướng kiến tạo phương thức sản xuất số trong toàn xã hội.
Và cuối cùng là xây dựng hệ thống giám sát an ninh mạng và bảo vệ thông tin cá nhân của người dân một cách tốt nhất.
Theo Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số Thành phố thì: “Chúng ta đang đứng trước một hành trình chuyển đổi số, với một tấm bản đồ bao gồm các thông tin chính sách, hướng đi, dữ liệu và các nguồn lực đầu tư. Những ai bước lên chuyến xe đó, đòi hỏi phải có những kiến thức, kỹ năng phù hợp với thời đại số. Mục tiêu đã rõ, vấn đề là chúng ta sẽ điều chỉnh, nỗ lực ra sao để đi đến nơi đúng giờ, hiệu quả”.
Chuyển đổi số thật sự là 1 cuộc cách mạng về phương thức sản xuất ở Việt Nam, đúng như Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh. Và trên con đường ấy, TP Hồ Chí Minh phải thể hiện vị trí tiên phong. Đây cũng chính là cơ hội để Thành phố khơi dậy tinh thần năng động, sáng tạo, dám nghĩ dám làm của mình; là cơ hội để Thành phố phát huy vai trò đầu tàu về kinh tế và nhiều lĩnh vực. Chúng ta cùng tin tưởng, cùng kỳ vọng vào cuộc cách mạng mới này cũng như kỳ vọng vào một tương lai tươi đẹp của TP Hồ Chí Minh, vào sự phát triển thịnh vượng của Việt Nam./.