 |
| Một người phụ nữ bế con gái trong trận lũ lụt ở Jakarta, Indonesia. (Ảnh: UN) |
Ông Hoesung Lee, Chủ tịch Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu (IPCC), cho biết báo cáo này là một lời cảnh báo nghiêm trọng về hậu quả của việc không hành động. “Nó cho thấy rằng biến đổi khí hậu là mối đe dọa nghiêm trọng và ngày càng nghiêm trọng đối với sức khỏe của chúng ta và một hành tinh khỏe mạnh. Các hành động của chúng ta ngày nay sẽ định hình cách con người thích nghi và thiên nhiên ứng phó với những rủi ro khí hậu ngày càng tăng” – ông nói thêm và nhấn mạnh: “Một nửa các biện pháp không còn là một lựa chọn”.
Theo báo cáo, biến đổi khí hậu do con người gây ra đang dẫn đến sự gián đoạn nguy hiểm và lan rộng trong tự nhiên và ảnh hưởng đến hàng tỷ cuộc sống trên khắp thế giới, bất chấp những nỗ lực giảm thiểu rủi ro, với những người và hệ sinh thái ít có khả năng ứng phó nhất khi bị ảnh hưởng nặng nề nhất.
Đây là báo cáo thứ hai trong một loạt 3 báo cáo từ các nhà khoa học khí hậu hàng đầu của Liên hợp quốc và được đưa ra chỉ hơn 100 ngày sau khi Hội nghị thượng đỉnh về hành động khí hậu của Liên hợp quốc tại Glasgow, COP26, nhất trí đẩy mạnh hành động để hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở mức 1,5°C và ngăn chặn những tác động tồi tệ nhất của biến đổi khí hậu.
Tổng thư ký Liên hợp quốc António Guterres gọi báo cáo đầu tiên được ban hành vào tháng 8 năm ngoái là “mã màu đỏ cho nhân loại” và nói rằng: “Nếu chúng ta kết hợp các lực lượng ngay bây giờ, chúng ta có thể ngăn chặn thảm họa khí hậu”. Còn theo ông Guterres, bản báo cáo mới nhất cũng không kém phần nghiêm trọng và bằng chứng do IPCC trình bày chi tiết không giống bất cứ thứ gì ông từng thấy, đồng thời gọi đó là “tập bản đồ về sự đau khổ của con người và một bản cáo trạng về sự thất bại trong lãnh đạo khí hậu”.
Trên thực tế, báo cáo này, tập trung vào các tác động, thích ứng và tính dễ bị tổn thương, tiết lộ cách con người và hành tinh đang bị biến đổi khí hậu “che lấp” như thế nào. “Gần một nửa nhân loại đang sống trong vùng nguy hiểm ngay tại lúc này. Nhiều hệ sinh thái đang ở điểm không thể quay trở lại ngay lúc này. Ô nhiễm carbon không được kiểm soát đang buộc những người dễ bị tổn thương nhất trên thế giới vào cuộc hành quân đến sự hủy diệt ngay lúc này” – ông tuyên bố.
Trước những bằng chứng thảm khốc đó, điều cần thiết là phải đạt được mục tiêu hạn chế mức tăng nhiệt độ toàn cầu ở mức 1,5°C, và khoa học cho thấy mục tiêu đó yêu cầu thế giới cắt giảm 45% lượng khí thải vào năm 2030 và đạt được mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. “Nhưng theo các cam kết hiện tại, lượng khí thải toàn cầu sẽ tăng gần 14% trong thập kỷ này. Đó là một thảm họa” – người đứng đầu Liên hợp quốc nêu rõ.
Tổng thư ký Liên hợp quốc giải thích một trong những sự thật cốt lõi của báo cáo là than đá và các nhiên liệu hóa thạch khác đang làm nghẹt thở nhân loại, đồng thời kêu gọi tất cả các chính phủ G20 tuân thủ các thỏa thuận của họ để ngừng tài trợ cho than ở nước ngoài và phải khẩn trương làm điều tương tự ở trong nước và tháo dỡ các đội tàu than của họ. “Bạn không thể tuyên bố là xanh trong khi các kế hoạch và dự án của bạn làm suy yếu mục tiêu không ròng năm 2050 và bỏ qua việc cắt giảm lượng khí thải lớn phải thực hiện trong thập kỷ này. Mọi người nhìn qua màn khói này” – ông lưu ý.
Thay vì làm chậm quá trình khử carbon của nền kinh tế toàn cầu, giờ là lúc để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng sang một tương lai năng lượng tái tạo, nhà lãnh đạo cấp cao của Liên hợp quốc cho rằng việc tuyên bố nhiên liệu hóa thạch là "ngõ cụt cho hành tinh của chúng ta, cho nhân loại, và cho các nền kinh tế", đồng thời kêu gọi các nước phát triển, các ngân hàng phát triển đa phương, các nhà tài chính tư nhân và những người khác thành lập liên minh để giúp các nền kinh tế mới nổi lớn chấm dứt việc sử dụng than đá./.