 |
| Anh và EU đang cùng nỗ lực hướng tới mục tiêu đạt được thỏa thuận thương mại vào cuối tháng 10/2020. (Ảnh: AFP/Getty Images) |
Dự kiến vòng đàm phán này sẽ kết thúc vào ngày 1/10 trước khi diễn ra cuộc gặp giữa Trưởng đoàn đàm phán hậu Brexit của Anh và EU, ông David Frost và ông Michael Barnier vào ngày 2/10.
Ngày 31/1/2020, Anh đã chính thức rời EU sau cuộc trưng cầu ý dân lịch sử vào năm 2016, đánh dấu chấm hết cho gần 50 năm hội nhập EU của quốc gia này. Tuy nhiên, Anh vẫn tiếp tục tuân thủ các quy định của khối cho tới khi giai đoạn chuyển tiếp kết thúc vào cuối năm nay. Về mặt nguyên tắc, hai bên thống nhất hoàn tất đàm phán thỏa thuận thương mại tự do vào ngày 15/10 tới đây và thỏa thuận này có hiệu lực kể từ tháng 1/2021.
Tuy nhiên, cả hai bên đã trải qua nhiều cuộc đàm phán mà không đạt được tiến triển nào khi mỗi bên đều thể hiện sự cứng rắn và không nhượng bộ. Trưởng đoàn đàm phán hậu Brexit của Anh, ông David Frost khẳng định London không sợ một Brexit không có thỏa thuận và tuyên bố sẽ không thỏa hiệp với các yêu cầu vượt quá giới hạn của nước này. Trong khi đó, Trưởng đoàn đàm phán hậu Brexit của EU, ông Michael Barnier cho rằng phía Anh thiếu thiện chí, không đáp lại các nhượng bộ của phía EU. Hiện các bất đồng còn tồn tại của hai bên chủ yếu ở các vấn đề chủ chốt bao gồm, chia sẻ các ngư trường đánh cá, vai trò của Toà án Công lý châu Âu (ECJ), các đòi hỏi về thiết lập “sân chơi bình đẳng” cho các doanh nghiệp hai bên. Bên cạnh đó, hai bên còn nhiều bất đồng lớn về các tiêu chuẩn môi trường, các chuẩn mực xã hội cũng như hợp tác tư pháp.
Nếu hai bên không đạt được thỏa thuận đúng hạn chót có thể sẽ là một cú sốc kinh tế không chỉ đối với Anh mà còn tác động tiêu cực đến EU cũng như các hoạt động thương mại toàn cầu, nhất là trong bối cảnh các hoạt động kinh tế đang suy giảm mạnh trước tác động của đại dịch viêm đường hô hấp cấp (COVID-19), đồng thời quan hệ song phương giữa hai bên sẽ phải tuân thủ theo các quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới.
Trước đó, ông Michael Barnier và người đồng nhiệm David Frost của Anh đã gặp nhau vào tuần trước để chuẩn bị cho vòng đàm phán này. Ông Michael Barnier nhấn mạnh, EU mong muốn ông David Frost sẽ cung cấp thêm chi tiết về hạn ngạch đánh bắt và chính sách trợ cấp trong tương lai của Chính phủ Anh. EU muốn bảo đảm các quy định của Anh về viện trợ nhà nước, chính sách thuế không quá khác biệt so với quy định của EU.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen cho rằng, EU và Anh có thể đạt thỏa thuận giai đoạn hậu Brexit và Brussels đang nỗ lực hết sức trong các cuộc đàm phán với London. Bà Ursula nhấn mạnh, Anh và EU nên cố gắng đạt được một thỏa thuận để tránh gia tăng thêm các áp lực đối với nền kinh tế hai bên, vốn đang bị tác động nghiêm trọng bởi dịch COVID-19.
Tuy nhiên, trước khi vòng đàm phán thứ 9 bắt đầu, mối quan hệ giữa EU và Anh tiếp tục trở nên căng thẳng sau khi London bác đề nghị của EU về việc rút lại một số điều khoản trong Dự luật Thị trường Nội địa gây tranh cãi tại cuộc họp của Ủy ban hỗn hợp về thực hiện Thỏa thuận để Anh rút khỏi EU diễn ra tại Brussels ngày 28/9.
Cuộc họp do Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu Maros Sefcovic và Chánh văn phòng Nội các Anh Michael Gove chủ trì. EU đã đặt thời hạn cho chính quyền của Thủ tướng Anh Boris Johnson đến ngày 30/9 phải gỡ bỏ một số điều khoản trong Dự luật Thị trường Nội địa - hiện đang trong tiến trình xem xét, thảo luận tại Hạ viện Anh. EC đe dọa sẽ thực thi hành động pháp lý đối với Anh nếu London vẫn duy trì một số điều khoản của dự luật gây tranh cãi.
Tại cuộc họp, Chánh Văn phòng Nội các Anh Michael Gove đã đưa ra phản ứng của Chính phủ nước này về đề nghị của EU. Trong tuyên bố đưa ra sau đó tại London, Văn phòng Nội các Anh tái khẳng định các điều khoản được đưa ra trong Dự luật Thị trường Nội địa nhằm đảm bảo các cộng đồng ở Bắc Ireland được bảo vệ. Do đó, Anh sẽ không rút lại các biện pháp này.
Theo dự kiến, vòng đàm phán thứ 9 hậu Brexit cũng sẽ là vòng đàm phán cuối cùng trong chương trình nghị sự giữa hai bên. Tuy nhiên, một phát ngôn viên Chính phủ Anh cho biết, các cuộc đàm phán có thể sẽ còn tiếp tục kéo dài đến khi diễn ra Hội nghị thượng đinh EU dự kiến vào ngày 15/10 tới đây./.