 |
| Công nhân nhặt trứng tại một trang trại gia cầm ở ngoại ô Jalalabad, miền Đông Afghanistan (Ảnh: AFP). |
Trước khi Taliban giành kiểm soát, viện trợ quốc tế chiếm 40% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Afghanistan và đóng góp khoảng 80% ngân sách của nước này. Tuy nhiên, khi chính phủ mới của Taliban được thành lập, các nước phương Tây đã đóng băng hàng tỷ USD viện trợ và tài sản của Afghanistan, gây ra một “cú sốc tài khóa chưa từng có tiền lệ” đối với quốc gia Nam Á.
Người phát ngôn Bộ Tài chính của chính quyền Taliban - ông Ahmad Wali Haqmal, nêu rõ: “Lần đầu tiên trong hai thập kỷ qua chúng tôi có một ngân sách không phụ thuộc vào viện trợ nước ngoài và đó là một thành tựu rất lớn đối với chúng tôi”.
Thông báo nêu rõ khoản ngân sách 53,9 tỷ afghanis (508 triệu USD) được phê duyệt ngày 12/1 vừa qua sẽ dành cho các khoản chi tiêu trong quý đầu tiên của năm 2022 và bao quát toàn bộ hoạt động của các cơ quan chính phủ. Ông Haqmal cam kết, nhiều công chức không được trả lương trong nhiều tháng qua sẽ bắt đầu được nhận lương vào cuối tháng 1/2022.
Ngoài ra, khoảng 4,7 tỷ afghanis sẽ được chi cho các dự án phát triển, bao gồm cơ sở hạ tầng giao thông. Ông Haqmal đánh giá, dù đây chỉ là một khoản ngân sách nhỏ nhưng là tất cả những gì mà chính quyền Taliban có thể làm trong thời điểm hiện tại. Khoản ngân sách này được huy động từ các nguồn lực của chính Afghanistan như nguồn thu từ thuế, thương mại và khai khoáng.
Dự kiến lực lượng Hồi giáo Taliban sẽ công bố ngân sách thường niên đầu tiên vào tháng 3/2022 sau khi đã thay đổi về cách thức tính năm tài chính để phù hợp với lịch dương của Afghanistan.
Kể từ sau khi Taliban lên nắm quyền, các nước phương Tây đã gặp nhiều khó khăn trong việc làm thế nào để viện trợ cho Afghanistan mà không cung cấp tài chính cho chính quyền mới do Taliban đứng đầu. Thực tế đó đã tô đậm thêm bức tranh nhân đạo ảm đạm tại Afghanistan trong khi khủng hoảng tiền mặt, nhiên liệu, lương thực vẫn đang hoành hành còn hàng triệu người dân nơi đây đang phải chịu nạn đói trong mùa đông giá rét.
Theo dự báo của Liên hợp quốc, số tiền cần để đảo ngược thảm họa nhân đạo tại Afghanistan trong năm 2022 là 5 tỷ USD và đây là mức đề nghị hỗ trợ tài chính kỷ lục Liên hợp quốc kêu gọi dành cho một quốc gia đơn lẻ. Khoản tiền trên bao gồm 4,4 tỷ USD dành cho người dân sinh sống tại Afghanistan và khoảng 632 triệu USD còn lại dành cho những người Afghanistan tị nạn ở nước ngoài.
Liên hợp quốc cho biết hiện 22 triệu người dân sinh sống ở Afghanistan và 5,7 triệu người Afghanistan đang sinh sống tị nạn ở 5 quốc gia lân cận cần được cứu trợ khẩn cấp trong năm 2022. Trước thực tế trên, Phó Tổng thư ký phụ trách các vấn đề nhân đạo của Liên hợp quốc Martin Griffiths cảnh báo, một thảm họa nhân đạo toàn diện đang rình rập Afghanistan. Qua đó, ông đã đưa ra lời kêu gọi khẩn cấp đối với cộng đồng quốc tế “không đóng chặt cánh cửa” với người dân Afghanistan./.