EU quyết tâm bảo toàn thỏa thuận hạt nhân Iran

Người phát ngôn EU Peter Stano. (Ảnh: timesofisrael/AFP)

Trong thông điệp phát đi cùng ngày, người phát ngôn EU – ông Peter Stano nêu rõ: “Chúng tôi sẽ gia tăng gấp đôi các nỗ lực nhằm bảo toàn bản thỏa thuận và hướng tới sự tuân thủ đầy đủ bởi tất cả các bên”.

Ông Stano khẳng định, EU quan ngại sâu sắc trước các bước đi của Iran, bởi cho thấy một “sự rời xa đáng kể” khỏi các cam kết trong khuôn khổ bản thỏa thuận hạt nhân lịch sử - còn được gọi là Bản kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA). Tuy nhiên, phát ngôn viên này cũng nhấn mạnh thêm rằng, các biện pháp xác minh và minh bạch nghiêm ngặt vẫn được áp dụng theo JCPOA.

Ngày 4/1, Iran tuyên bố áp dụng theo một điều luật có tên gọi “Kế hoạch hành động chiến lược để chống lại các lệnh trừng phạt” được Quốc hội nước này thông qua vào cuối năm ngoái, cho phép Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran (AEOI) sản xuất ít nhất 120 kg uranium ở mức tinh khiết 20% mỗi năm và dự trữ thành phẩm trong vòng 2 tháng bên trong lãnh thổ Iran.

Ngày 5/1, Giám đốc AEOI Ali Akbar Salehi tuyên bố nước này sẽ sản xuất tới 9 kg uranium đã được làm giàu với độ tinh khiết 20% mỗi tháng. Hãng thông tấn IRNA dẫn lời ông Salehi cho biết: "Hiện tại, mỗi giờ chúng tôi sản xuất được từ 17 - 20 gam uranium (đã được làm giàu) có độ tinh khiết 20%. Chúng tôi có năng lực sản xuất từ 8 - 9 kg mỗi tháng để đạt đến giới hạn 120 kg mà luật pháp cho phép. Nhiều hoạt động quy mô lớn đang được AEOI triển khai, trong đó bao gồm việc xây dựng hai nhà máy điện hạt nhân ở Bushehr (ở miền Nam Iran). Đây là hai dự án công nghiệp lớn nhất trong nước, với chi phí xây dựng khoảng 10 tỷ USD". 

Cũng theo ông Salehi thì uranium làm giàu ở mức 20% đã được Iran sử dụng làm nhiên liệu cho lò phản ứng nghiên cứu ở Tehran và hiện nước này đã sở hữu đủ số nhiên liệu để phục vụ cho các lò phản ứng trong vòng 5 năm. Số uranium mới được làm giàu sẽ được dự trữ để đáp ứng nhu cầu nhiên liệu trong tương lai.

Việc Iran nối lại các hoạt động làm giàu uranium ở mức tinh khiết 20% được xem là động thái trả đũa mới nhất kể từ sau khi Mỹ đơn phương rút khỏi JCPOA vào tháng 5/2018. Cũng kể từ thời điểm trên, Iran đã nhiều lần áp dụng các điều khoản 26 và 36 trong JCPOA để thu hẹp các cam kết hạt nhân. Tuy nhiên, nước này cũng tuyên bố thiện chí sẵn sàng đảo ngược các biện pháp trả đũa nếu như châu Âu đưa ra phương án khả thi để bảo vệ hoạt động giao thương với Iran trước các lệnh trừng phạt của Mỹ./.