 |
| Khung cảnh tan hoang sau các cuộc giao tranh ở Gaza. (Ảnh: AP). |
Đây là lần thứ hai cơ quan quyền lực Liên hợp quốc không thể thông qua nghị quyết liên quan tới cuộc khủng hoảng ở Gaza sau khi một dự thảo do Nga hậu thuẫn bị bác bỏ vào tối 16/10.
Dự thảo nghị quyết này được Brazil biên soạn nhằm mục đích cho phép viện trợ nhân đạo tiếp cận dải Gaza. Cuộc bỏ phiếu dự thảo nghị quyết đã hai lần bị trì hoãn trong vài ngày qua trong bối cảnh Mỹ cố gắng tạo điều kiện thúc đẩy các hoạt động viện trợ đến Gaza. Trong tổng số 15 thành viên Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc thì có 12 thành viên bỏ phiếu ủng hộ dự thảo, Nga và Anh bỏ phiếu trắng, trong khi thành viên thường trực là Mỹ bỏ phiếu chống.
Những điều khoản bổ sung từ phía Nga
Trước cuộc bỏ phiếu, Nga đã công bố hai điều khoản sửa đổi kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức, lâu dài và đầy đủ, đồng thời ngăn chặn các cuộc tấn công nhằm vào dân thường ở Gaza.
Đại sứ Nga tại Liên hợp quốc Vassily Nebenzia cho rằng, bất cứ ai không ủng hộ dự thảo nghị quyết của Nga về tình hình Gaza đều phải chịu trách nhiệm về những gì xảy ra. Dự thảo hiện tại “không có lời kêu gọi ngừng bắn rõ ràng” và “sẽ không giúp ngăn chặn đổ máu”.
Ông Nebenzia cho biết các sửa đổi của Nga đưa ra lời kêu gọi chấm dứt các cuộc tấn công bừa bãi vào dân thường và cơ sở hạ tầng ở Gaza cũng như lên án việc áp đặt lệnh phong tỏa đối với khu vực này; cùng với việc đưa ra một điểm mới nhằm kêu gọi ngừng bắn nhân đạo ở Gaza.
Theo lập luận của đại diện ngoại giao Nga, nếu những điều khoản bổ sung này không được đưa vào dự thảo nghị quyết hiện tại, thì văn kiện này không những không giúp giải quyết tình hình nhân quyền ở Gaza mà còn gây chia rẽ quan điểm trong cộng đồng quốc tế.
Sự phản đối của Mỹ
Lý giải về việc Mỹ đã phủ quyết dự thảo nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc về tình hình Gaza, Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc Linda Thomas-Greenfield nhấn mạnh rằng, bản nghị quyết này đã không đề cập đến quyền tự vệ của Israel.
Theo lập luận của quan chức ngoại giao Mỹ thì Israel duy trì quan điểm tự vệ vốn có như được phản ánh trong Điều 51 của Hiến chương Liên hợp quốc và quyền này cũng đã được Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhắc đến nhiều lần trong các nghị quyết trước đây.
“Đáng lẽ ra bản dự thảo nghị quyết mới về Gaza cũng phải đề cập tới các vấn đề tương tự” – bà Thomas-Greenfield nói.
Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc khẳng định, dù không thể ủng hộ dự thảo nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, song Washington sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với tất cả các thành viên trong Hội đồng liên quan tới cuộc khủng hoảng ở Gaza. “Đồng thời, chúng tôi sẽ tiếp tục nhắc lại sự cần thiết phải bảo vệ dân thường, trong đó gồm cả các phóng viên truyền thông, nhân viên nhân đạo và Các quan chức Liên hợp quốc” – bà Thomas-Greenfield nói.
 |
| Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc Linda Thomas-Greenfield phủ quyết dự thảo nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc về Gaza. (Ảnh: UN) |
Đại sứ Thomas-Greenfield cũng lưu ý rằng Mỹ đang tích cực xúc tiến các hoạt động ngoại giao trong vấn đề Gaza, với chuyến thăm của Tổng thống Joseph Biden và các quan chức cấp cao khác. Theo quan điểm của quan chức ngoại giao Mỹ thì việc Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc thông qua các nghị quyết và cất lên tiếng nói là điều quan trọng. Song những hành động mà chúng ta thực hiện phải dựa trên thực tế và hỗ trợ ngoại giao trực tiếp để "cứu lấy sinh mạng con người".
Quan điểm của Brazil trong giải quyết khủng hoảng ở Gaza
Đại sứ Brazil tại Liên hợp quốc Sérgio França Danese cho biết Brazil, với tư cách là Chủ tịch Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc trong tháng 10/2023, đã đáp lại lời kêu gọi của các thành viên Hội đồng nhằm đưa ra một phản ứng thống nhất trước cuộc khủng hoảng ở Gaza.
“Chúng tôi hưởng ứng lời kêu gọi với tinh thần cấp bách và trách nhiệm. Theo quan điểm của chúng tôi, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc phải hành động và thực hiện rất nhanh chóng… Việc Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc không thể hành động trước thảm họa nhân đạo là điều bất lợi cho cộng đồng quốc tế” – ông Danese nói, đồng thời lưu ý tới những nỗ lực xây dựng quan điểm thống nhất trong khuôn khổ cơ quan quyền lực Liên hợp quốc.
Đại sứ Danese nhắc lại quan điểm cho rằng: “Vấn đề trọng tâm hiện nay vẫn là tình hình nhân đạo trên thực địa… và tầm nhìn của chúng tôi luôn đặt vào mệnh lệnh nhân đạo”. Bên cạnh đó, đại diện ngoại giao Brazil cũng tỏ rõ sự tiếc nuối khi Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã không thể đi đến tiếng nói thống nhất cho cuộc khủng hoảng ở Gaza.
UAE hỗ trợ các nguyên tắc cơ bản trong giải quyết tình hình Gaza
Đại sứ Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) tại Liên hợp quốc Lana Zaki Nusseibeh lý giải UAE đã bỏ phiếu ủng hộ dự thảo nghị quyết, không chỉ bởi đây là một văn bản hoàn hảo mà vì nó nêu rõ các nguyên tắc cơ bản phải được tuân thủ.
“Có lẽ tôi không thể diễn tả bằng lời những nỗi kinh hoàng khủng khiếp mà chúng tôi đang chứng kiến ở Gaza” – bà Nusseibeh nói, đồng thời nhấn mạnh đến thực tế rằng số người chết do bạo lực ngày càng tăng, bao gồm cả vụ tấn công vào Bệnh viện Ả Rập al-Ahli.
Qua đó, bà Nusseibeh nhắc lại sự ủng hộ của UAE đối với nỗ lực thiết lập một lệnh ngừng bắn nhân đạo hoàn toàn, không gây tổn hại đến an ninh của Israel, song lại mở đường cho các hoạt động hỗ trợ nhân đạo.
Trung Quốc lấy làm tiếc khi Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc không thông qua dự thảo nghị quyết về Gaza
Ngày 18/10, Đại diện thường trực của Trung Quốc tại Liên hợp quốc – ông Trương Quân cũng đã bày tỏ sự thất vọng trước việc Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc không thông qua một nghị quyết kêu gọi ngừng bắn nhân đạo ở Gaza.
“Tình hình trên thực địa ở Gaza đang nhanh chóng leo thang. Đáng chú ý, cuộc không kích diễn ra ngày 17/10 vào Bệnh viện Al-Ahli ở Gaza đã khiến hàng trăm dân thường thiệt mạng. Do đó, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc cần phải có những hành động nhanh chóng và mạnh mẽ” – ông Trương Quân nói.
Theo quan điểm của Trung Quốc thì dù bản dự thảo nghị quyết của Brazil vẫn còn chỗ cần cải thiện nhưng nhìn chung văn bản này đã phản ánh lời kêu gọi chung của cộng đồng quốc tế và có thể thể hiện những bước đi ban đầu của Hội đồng Bảo an nhằm thiết lập lệnh ngừng bắn ở Gaza. “Và đây có thể là văn bản duy nhất mà Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc có thể đi đến đồng thuận trong hoàn cảnh hiện tại” – ông Trương Quân nói.
Đại diện ngoại giao Trung Quốc khẳng định, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc không thể đứng yên trước tình hình leo thang hiện nay ở Gaza. “Ngày càng có nhiều thường dân phải trả giá… Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc cần lưu tâm đến lời kêu gọi chính đáng của các nước Ả Rập và người dân Palestine, đồng thời thực hiện nghĩa vụ và phát huy vai trò thích hợp trong việc thúc đẩy ngừng bắn, bảo vệ dân thường và tránh một thảm họa nhân đạo lớn hơn” – ông Trương Quân bày tỏ./.