Chủ nhật, 03/01/2010 17:01 (GMT+7)
Nhà Trắng ngày 2/1 đã thẳng thừng bác bỏ "tối hậu thư" do Iran đưa ra một ngày trước đó, liên quan tới chương trình hạt nhân của nước này.
Người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ Maicơ Hammơ (Mike Hammer) cho rằng Iran đang "nhất quyết theo ý mình" khi đòi các cường quốc phải chấp nhận những đề xuất của Têhêran về kế hoạch trao đổi urani. Theo ông, đề xuất hiện tại của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) đối với Têhêran là "thỏa đáng". Ông nói: "IAEA đã có một đề xuất cân bằng trên bàn thương lượng phù hợp với yêu cầu riêng của Iran về nhiêu liệu hạt nhân, và nó đã nhận được sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế. Nếu mục tiêu của Iran là được tiếp cận nhiên liệu hạt nhân, thì hoàn toàn không có lý gì để nói rằng đề xuất ấy không thích hợp. Vấn đề là ở chỗ Chính phủ Iran hiện đang nhất quyết theo ý mình".
Cùng ngày, Đức cũng khẳng định "tối hậu thư" của Iran đòi phương Tây phải chấp thuận một thỏa thuận trao đổi urani trong vòng một tháng hoặc nước này sẽ tự sản xuất nhiên liệu hạt nhân cho lò phản ứng của mình, là không có gì thay đổi trong chính sách của Iran. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Đức nói: "Tình hình không thay đổi. Đề xuất của cộng đồng quốc tế vẫn có giá trị. Iran phải nắm bắt lấy cơ hội này".
Theo đề xuất của IAEA, Iran sẽ chuyển phần lớn urani đã được làm giàu ở cấp độ thấp của họ sang Nga và Pháp để làm giàu lên cấp cao hơn, sau đó số urani này sẽ được chuyển trở lại Iran để phục vụ lò phản ứng nghiên cứu ở thủ đô Têhêran.
IAEA ra thời hạn chót 31/12/2009 để Iran chấp nhận đề xuất này, song Iran đã bỏ qua thời hạn trên, đồng thời đưa ra đề xuất mới của riêng mình, theo đó phương Tây bán nhiên liệu hạt nhân cho Iran, hoặc đổi nhiên liệu hạt nhân lấy urani làm giàu ở cấp độ thấp của Iran, song việc trao đổi phải được thực hiện thành nhiều đợt. Iran cũng tuyên bố rằng từ nay đến cuối tháng phương Tây phải chấp nhận những đề xuất này, nếu không Iran sẽ bắt đầu tự làm giàu nhiên liệu hạt nhân.
Hiện Iran đang bị áp đặt ba lệnh trừng phạt của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc vì không từ bỏ chương trình làm giàu urani, hoạt động mà phương Tây lo ngại có thể nhằm chế tạo vũ khí hạt nhân. Iran khẳng định chương trình hạt nhân của họ chỉ phục vụ các mục đích hòa bình. Bất chấp cảnh báo về những biện pháp trừng phạt mới, Iran gần đây đã công bố kế hoạch xây dựng thêm 10 cơ sở làm giàu urani./.