Tổng Giám đốc IAEA hy vọng gì trong chuyến thăm Iran?

Tổng Giám đốc IAEA Rafael Mariano Grossi. (Ảnh: PressTV)

Đây là lần đầu tiên ông Grossi tới thăm Iran kể từ sau khi nhậm chức Tổng Giám đốc IAEA vào tháng 12 năm ngoái. Chuyến đi này của ông Grossi sẽ tập trung vào 2 nội dung chính, bao gồm quan hệ hợp tác giữa IAEA và Iran, việc Iran cho phép các thanh sát viên của cơ quan giám sát hạt nhân Liên hợp quốc tiếp cận các địa điểm được yêu cầu.

Tuyên bố do ông Grossi phát đi vào cuối tuần trước nêu rõ: “Tôi đã quyết định sẽ đích thân đến Tehran để có thể củng cố tầm quan trọng của việc hợp tác và thực hiện đầy đủ các cam kết cũng như nghĩa vụ với IAEA… Mục tiêu đề ra là các cuộc gặp gỡ của tôi ở thủ đô Tehran sẽ dẫn tới tiến bộ cụ thể trong việc giải đáp các thắc mắc về việc IAEA có liên quan tới các biện pháp bảo vệ tại Iran, và đặc biệt là giải quyết các vấn đề về quyền tiếp cận”.

Cũng vào cuối tuần trước, Đại diện thường trực Iran tại IAEA Kazem Gharibabadi cũng thông báo về việc ông Grossi sẽ thăm chính thức Iran. Chuyến thăm này được thực hiện dựa trên tinh thần mối quan hệ hợp tác và tương tác giữa Iran với IAEA, cũng như lời mời từ phía Iran. Ông Gharibabadi nhấn mạnh, Iran là một trong những đối tác chính của IAEA và hy vọng rằng chuyến thăm của người đứng đầu IAEA sẽ góp phần thắt chặt mối quan hệ giữa cơ quan này với Iran.

Trong một thông báo phát đi ngày 23/8, ông Gharibabadi cho biết, chuyến thăm của ông Grossi không liên quan tới cơ chế tái áp đặt trừng phạt (snapback) và cũng không dựa trên yêu cầu của Mỹ. Các cuộc gặp gỡ giữa Tổng Giám đốc IAEA và các quan chức cấp cao của Iran sẽ diễn ra trong hai ngày 25 và 26/8. Theo quan điểm của đại diện ngoại giao Iran thì nước Cộng hòa Hồi giáo này sẽ không cho phép các nước khác tác động đến mối quan hệ giữa Iran và IAEA, đặc biệt là trong tình huống “nhạy cảm” như hiện nay.

Chuyến thăm Iran đầu tiên của ông Grossi trên cương vị mới diễn ra chỉ 2 tháng sau khi Hội đồng Thống đốc gồm 35 thành viên của IAEA, ngày 19/6 đã thông qua nghị quyết do 3 nước ký kết thỏa thuận hạt nhân năm 2015 gồm: Anh, Pháp và Đức thúc đẩy, nhằm kêu gọi Tehran cho phép các thanh sát viên của tổ chức này tiếp cận hai cơ sở hạt nhân của Iran để làm rõ việc liệu có hoạt động hạt nhân không khai báo diễn ra vào đầu những năm 2000 hay không. Nghị quyết được đưa ra trong bối cảnh Iran được cho là đã có động thái ngăn cản các thanh sát viên của IAEA tiếp cận các cơ sở bị nghi ngờ trong nhiều tháng, sau khi cơ quan này xác định một số nghi vấn liên quan đến hoạt động hạt nhân của Iran.

Về phía Iran luôn bác bỏ mọi cáo buộc cho rằng nước này đã tỏ ra “bất hợp tác” với IAEA, đồng thời khẳng định rằng Tehran sẵn sàng giải quyết mọi bất đồng với cơ quan thanh sát hạt nhân của Liên hợp quốc./.