Bế mạc Phiên họp thứ 45 Ủy ban Thường vụ Quốc hội

Xét xử nhiều vụ án lớn, bảo đảm đúng người, đúng tội

Theo báo cáo của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao (TANDTC)Trương Hòa Bình, tính từ ngày 01/10/2010 đến ngày 30/9/2015, các Toà án nhân dân và Tòa án quân sự đã giải quyết được 1.781.410 vụ án các loại trong tổng số 1.809.080 vụ án đã thụ lý, đạt 98,5%. So với nhiệm kỳ trước, số vụ án phải giải quyết tăng 763.459 vụ và các tòa án đã giải quyết tăng 760.170 vụ. Tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy do lỗi chủ quan của thẩm phán là 0,8% (giảm 0,4% so với nhiệm kỳ trước), bị sửa do lỗi chủ quan là 0,95% (giảm 0,85% so với nhiệm kỳ trước).

Hầu hết các vụ án đều được đưa ra xét xử kịp thời, trong thời hạn luật định; tập trung làm tốt tranh tụng tại phiên tòa, lấy kết quả tranh tụng để làm cơ sở xem xét xác định tội danh và quyết định hình phạt theo đúng quy định của pháp luật... Do đó, việc xét xử các vụ án hình sự cơ bản đảm bảo đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Đặc biệt là đã hạn chế đến mức thấp các trường hợp kết án oan người không có tội.

Công tác giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm; giám đốc kiểm tra việc xét xử có những chuyển biến tích cực.

Trong nhiệm kỳ qua, TANDTC đã tích cực triển khai thực hiện các nhiệm vụ xây dựng luật, pháp lệnh trong lĩnh vực tư pháp theo Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội; trong đó, đã chủ trì xây dựng và trình Quốc hội thông qua một số dự án luật lớn về tố tụng. Về cơ bản, các dự án luật, pháp lệnh đã quán triệt và thể chế hóa các quan điểm của Đảng và Hiến pháp năm 2013 về cải cách tư pháp, bảo vệ quyền con người, quyền cơ bản của công dân, phù hợp với thực tiễn, có tính khả thi.

Tập trung vào công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng

Cho ý kiến vào báo cáo của Chánh án TANDTC, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý đánh giá: Báo cáo chuẩn bị rất đầy đủ, công phu, nghiêm túc. Toàn bộ nội dung hoạt động của TAND các cấp trong nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XIII được thực hiện rất trách nhiệm.

Tuy vẫn còn để xảy ra 3 vụ án oan và cho rằng với người dân thì 1 vụ án oan cũng gây thiệt hại rất lớn, song theo Chủ nhiệm Phan Trung Lý, so với nhiệm kỳ trước, số vụ án oan đã giảm đáng kể. Điều quan trọng là ngành tòa án đã nắm được số vụ án oan, lý do vì sao xảy ra oan và tìm ra hướng khắc phục, thể hiện sự cố gắng rất lớn của ngành tòa án. Mặt khác, kiến nghị nguyên tắc tranh tụng phải thực hiện triệt để hơn với quyết tâm chính trị cao.

Đồng quan điểm, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Ksor Phước cho hay: Qua theo dõi 2 nhiệm  kỳ cho thấy, tòa án các cấp thực hiện công việc hiệu quả ngày càng tốt hơn, tiến bộ ngày càng cao hơn, đặc biệt là gắn với các tiêu chí Quốc hội đã đưa ra. Tuy nhiên, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Ksor Phước cho rằng, báo cáo của Chánh án TANDTC cần tạo điểm nhấn tập trung vào việc đấu tranh phòng, chống tham nhũng; làm rõ công tác xét xử của tòa án đã góp phần vào công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng như thế nào; tính giáo dục, răn đe, phòng ngừa qua các vụ án, qua các công tác xét xử.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đánh giá nhiệm kỳ qua, TANDTC đã có những đổi mới, bước tiến quan trọng, bám sát các Nghị quyết của Đảng, Bộ Chính trị về cải cách tư pháp.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị, báo cáo ngành tòa án cần hoàn thiện theo hướng  đánh giá về ý nghĩa hoạt động của ngành tòa án trong nhiệm kỳ qua, đem lại kết quả như thế nào…; đồng thời nêu ra được các bài học kinh nghiệm trong báo cáo tổng kết công tác nhiệm kỳ.

Cũng trong sáng nay, UBTVQH cho ý kiến về báo cáo công tác nhiệm kỳ 2011 - 2016 của Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao. Nhiều ý kiến trong UBTVQH cơ bản nhất trí với nhiều nội dung được đề cập. Báo cáo đã đánh giá toàn diện các mặt công tác của ngành trong 5 năm qua, nêu lên những hạn chế, yếu kém cần khắc phục... /.