Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và vấn đề phát triển của Việt Nam

Thứ bảy, 26/11/2016 09:24
(ĐCSVN) - Ngày 25/11, tại Hà Nội, Ban Kinh tế Trung ương phối hợp với Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam và Chương trình Phát triển Liên hợp quốc tại Việt Nam tổ chức hội thảo khoa học quốc tế “Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và những vấn đề đặt ra đối với phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam”.

Đồng chí Nguyễn Văn Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương phát biểu chỉ đạo.( Ảnh: HH)

Chủ trì Hội thảo có các đồng chí: Nguyễn Văn Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương; Cao Đức Phát, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Kinh tế Trung ương; Nguyễn Quang Thuấn, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam và bà Lu-ít Chem-bơ-lên (Louise Chamberlain), Giám đốc UNDP tại Việt Nam. Nhiều đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng cùng với hơn 300 đại biểu đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương, lãnh đạo một số tỉnh, thành phố, lãnh đạo các tập đoàn kinh tế, đại sứ quán, trường đại học và đông đảo các nhà khoa học trong nước và nước ngoài tham dự hội thảo.

Phát biểu tại hội thảo, đồng chí Nguyễn Văn Bình khẳng định những thành tựu nước ta đã đạt được qua hơn 30 năm đổi mới, đồng thời nêu lên những hạn chế, bất cập đối với việc xây dựng nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại. Trong bối cảnh đó, cuộc Cách mạng công nghiệp (CMCN) lần thứ tư đang tác động mạnh, toàn diện trên các khía cạnh chủ yếu của nền kinh tế mỗi quốc gia về cấu trúc, trình độ phát triển, tốc độ tăng trưởng, mô hình kinh doanh, thị trường lao động…, trong đó có Việt Nam. Trên phạm vi toàn cầu, có ý kiến cho rằng cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang vẽ lại bản đồ kinh tế trên thế giới với sự suy giảm quyền lực của các quốc gia phát triển dựa chủ yếu vào khai thác tài nguyên và sự gia tăng sức mạnh của các quốc gia dựa chủ yếu vào công nghệ và đổi mới sáng tạo. Do đó, việc cần thiết là phải nhận diện cuộc CMCN lần thứ tư và những hàm ý chính sách, cũng như tác động của cuộc CMCN lần thứ tư đối với nước ta.

Các diễn giả quốc tế và trong nước đã trình bày nhiều nội dung quan trọng làm rõ các đặc trưng, tác động và hàm ý chính sách của cuộc CMCN lần thứ tư tới các nước phát triển và đang phát triển; phân tích những kinh nghiệm quốc tế trong việc hoạch định chính sách, xây dựng chương trình hành động của chính phủ trong bối cảnh cuộc CMCN lần thứ tư, nêu lên những yêu cầu về điều chỉnh chiến lược phát triển kinh tế - xã hội và chính sách công nghiệp quốc gia. Các đại biểu tham dự hội thảo cũng trình bày và phân tích rõ những cơ hội và thách thức, thuận lợi và khó khăn đối với Việt Nam trước tác động của cuộc CMCN lần thứ tư; đề xuất các định hướng, chính sách đối với từng ngành, từng lĩnh vực của Việt Nam để tận dụng tốt cơ hội và vượt qua được các thách thức của cuộc CMCN lần thứ tư, giúp Việt Nam thu hẹp khoảng cách phát triển với các nước tiên tiến, sớm thực hiện được mục tiêu trở thành nước công nghiệp hóa theo hướng hiện đại.  

Giám đốc UNDP tại Việt Nam Lu-ít Chem-bơ-lên cho rằng, khu vực dịch vụ có rất nhiều tiềm năng để duy trì và phát triển thị trường lao động. Việt Nam cần khai thác, thu hút đầu tư nhiều hơn nữa, nhất là thị trường công nghệ. Các doanh nghiệp cần được thông tin đầy đủ hơn trong việc áp dụng công nghệ mới. Bà đề xuất Việt Nam cần tập trung duy trì các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong khu vực tư nhân để đem lại lợi ích cho nhiều người hơn. Bên cạnh đó, cần đẩy nhanh tiến trình phát triển lực lượng lao động có chất lượng thông qua đầu tư cho giáo dục và y tế, thực hiện an sinh xã hội hiệu quả hơn để nâng cao năng suất lao động.

Trong phần trình bày của mình, giáo sư Maik Gri-go-ri (Mike Gregory), nguyên Trưởng Bộ môn chế tạo và quản lý, Đại học Cambridge, nguyên Giám đốc điều hành Viện Cambridge – MIT phân tích kỹ tác động của bối cảnh toàn cầu hóa đối với các nhà hoạch định chính sách. Theo ông, cuộc CMCN lần thứ tư không thể tách rời công nghệ thông tin, số hóa. Sự tương tác qua lại giữa các công nghệ hiện đại đã tác động rất lớn đến cuộc sống, làm thay đổi cuộc sống. Để đón thời cơ cuộc CMCN lần thứ tư, ông gợi ý Chính phủ Việt Nam cần thiết kế các chương trình phù hợp để tiếp thu những công nghệ mới, xây dựng các chính sách cho các ngành, lĩnh vực. Ông nhấn mạnh, cần có cách tiếp cận mới trong quá trình xây dựng chính sách dựa trên hiểu biết về nền kinh tế truyền thống và phản ánh được xu hướng thay đổi khoa học công nghệ. Cần kết nối chặt chẽ thị trường tiêu thụ, nhu cầu sử dụng của con người với công nghiệp chế tạo và bảo đảm tính linh hoạt, thích ứng của công nghệ mới.

Chủ tọa hội thảo. (Ảnh: HH)

Phó Tổng giám đốc Tập đoàn viễn thông quân đội Tống Viết Trung đề xuất cần có chương trình quốc gia về kết nối thông tin, coi hạ tầng số là bệ phóng cho mọi ngành nghề khác. Cần đẩy mạnh thương mại điện tử, thành phố thông minh, tăng cường trang bị kỹ năng sử dụng công cụ số. Bên cạnh đó cần chú trọng đào tạo chuyên sâu đẳng cấp quốc tế về trí tuệ nhân tạo, công nghệ nano, công nghệ sinh học… Cần có chiến lược cấp quốc gia về phát triển chính quyền số, quốc gia số dựa trên cột trụ là công nghệ số, có chính sách thúc đẩy cho khởi nghiệp, nhất là các doanh nghiệp IT.

Đánh giá tác động của cuộc CMVN lần thứ tư đến sự phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam, Chủ tịch Tập đoàn FPT Trương Gia Bình khẳng định, cuộc CMCN lần thứ 4 mang tên “Cách mạng số” hay Công nghiệp 4.0 đang diễn ra rất nhanh và làm thay đổi toàn diện diện mạo, tư duy người chủ - người làm thuê, cũng như cách thức làm việc trước đây của con người. Trong cuộc cách mạng này, tốc độ thích ứng với cuộc cách mạng số sẽ là yếu tố then chốt. Theo khảo sát mới đây về sự phát triển kinh tế số của Mỹ, Việt Nam được xếp vào nhóm “Đột phá” có cơ hội lớn để trở nên nổi bật về kinh tế số trong tương lai. Đó là cơ hội thay đổi vị thế đất nước cũng như vị thế của ngành công nghiệp công nghệ thông tin. Để tận dụng tốt cơ hội và vượt qua thách thức của cuộc CMCN lần thứ tư, cần thúc đẩy chính sách tạo ra những “vườn ươm công nghệ”, khuyến khích khởi nghiệp; thay đổi toàn diện giáo dục và đào tạo để Việt nam có một nguồn nhân lực với tinh thần khởi nghiệp, năng lực sáng tạo và dũng khí chấp nhận mạo hiểm khi tham gia vào cuộc cách mạng này, có thể ứng dụng nhanh nhất những thành tựu mà cuộc cách mạng số tạo ra để nâng cao đột suất, đột biến cho nền kinh tế.

Sau khi đưa ra phân tích khá sâu sắc cả tác động tích cực cũng như bất lợi đối với từng ngành, từng lĩnh vực của Việt Nam như năng lượng, công nghiệp chế tạo, dệt may, điện tử, tài chính - ngân hàng ... TS. Nguyễn Thắng, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam nêu 7 khuyến nghị về chính sách cho từng ngành, lĩnh vực. Ông đề nghị cần nâng cao nhận thức của các cơ quan hoạch định chính sách cũng như khu vực doanh nghiệp và khu vực ngân hàng về cuộc CMCN lần thứ tư để giúp điều chỉnh kế hoạch kinh doanh và đầu tư nhằm tránh các khoản đầu tư sai.

Tham luận của Bộ Khoa học và Công nghệ cũng cho rằng, Việt Nam cần tận dụng những sức mạnh sẵn có và nắm lấy cơ hội để tham gia vào cuộc CMCN lần thứ tư, cần hình thành một tầm nhìn toàn diện và thống nhất về cách thức công nghệ tác động tới cuộc sống cũng như định hình lại môi trường kinh tế, xã hội, văn hóa và con người Việt Nam. Để chuẩn bị cho Cuộc CMCN lần thứ tư, các doanh nghiệp Việt Nam cần tập trung ứng dụng khoa học, công nghệ trong sản xuất, đổi mới sáng tạo trong mô hình tổ chức và cách thức kinh doanh của mình. Các doanh nghiệp Việt Nam cần thúc đẩy phát triển những giải pháp sản xuất và kinh doanh dựa trên số hoá, tích hợp với các hệ thống cảm biến, hệ thống điều khiển, mạng truyền thông để kinh doanh và chăm sóc khách hàng.

Hội thảo thống nhất khẳng định: Cuộc CMCN lần thứ tư tác động đến tất cả các lĩnh vực kinh tế - xã hội, do đó, hội thảo “Cuộc các mạng công nghiệp lần thứ tư và những vấn đề đặt ra đối với phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam” được tổ chức trong thời điểm này có ý nghĩa quan trọng đối với việc nghiên cứu đưa ra những chủ trương, đường lối cũng như việc ban hành những chính sách phát triển cho các lĩnh vực của Việt Nam trong thời gian tới. Hội thảo là một hoạt động thiết thực thực hiện Nghị quyết số 05-NQ/TW ngày 01-11-2​016 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về một số chủ trương, chính sách lớn nhằm tiếp tục đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao chất lượng tăng trưởng, năng suất lao động, sức cạnh tranh của nền kinh tế./.

PV

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM

Ý kiến bình luận
Họ và tên
Email
Lời bình

/

Xác thực