 |
| Hội thảo khoa học: “Hoàn thiện chính sách, pháp luật công tác xã hội trong lĩnh vực Tư pháp”. |
Sáng 30/11, tại Hà Nội, Ban Tuyên giáo Trung ương, Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam phối hợp và Bộ Lao động - Thương binh & Xã hội tổ chức Hội thảo khoa học: “Hoàn thiện chính sách, pháp luật công tác xã hội trong lĩnh vực Tư pháp”.
Hội thảo nhằm đề xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật trong lĩnh vực Tư pháp về công tác xã hội (CTXH); Nâng cao kiến thức, kỹ năng và nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, nhân viên và cộng tác viên CTXH các tỉnh, thành phố; Tuyên truyền nâng cao nhận thức, chất lượng, hiệu quả của công tác truyền thông về CTXH nói chung và CTXH trong lĩnh vực Tư pháp nói riêng.
Các đồng chí: Nguyễn Văn Hồi, Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh & Xã hội; Nguyễn Văn Du, Phó Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao; Trần Doãn Tiến, Tổng Biên tập Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam; Bùi Ngọc Quý, Vụ trưởng Vụ các vấn đề xã hội, Ban Tuyên giáo Trung ương chủ trì Hội thảo.
Số người cần tiếp cận, sử dụng các dịch vụ CTXH chiếm khoảng 28% dân số
Phát biểu đề dẫn Hội thảo, TS Trần Doãn Tiến, Tổng Biên tập Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam nêu rõ: CTXH là nhiệm vụ chính trị quan trọng được Đảng và Nhà nước ta quan tâm nhằm bảo đảm an sinh xã hội, công bằng xã hội. Hiến pháp năm 2013 khẳng định: "Công dân có quyền được bảo đảm an sinh xã hội”; “Nhà nước tạo bình đẳng về cơ hội để công dân thụ hưởng phúc lợi xã hội, phát triển hệ thống an sinh xã hội, có chính sách trợ giúp người cao tuổi, người khuyết tật, người nghèo và người có hoàn cảnh khó khăn khác"…
 |
| TS Trần Doãn Tiến, Tổng Biên tập Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam phát biểu đề dẫn Hội thảo. |
CTXH trong lĩnh vực tư pháp là một phần của CTXH, góp phần đa dạng hoá các lĩnh vực trợ giúp xã hội, nâng tính chuyên nghiệp của nghề CTXH và đề cao sự tôn trọng của xã hội đối với nghề CTXH, nhất là CTXH trong lĩnh vực Tư pháp. Xét về bản chất, CTXH trong lĩnh vực Tư pháp là những hoạt động nhằm hỗ trợ, giúp đỡ những người vi phạm pháp luật, người phạm tội, người bị hại, người bị kết án, người trong quá trình chấp hành hình phạt và đã chấp hành xong hình phạt; người cần cấp dưỡng trong các vụ việc ly hôn; người đòi trợ cấp thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn trong các vụ việc về lao động, việc làm… có hoàn cảnh khó khăn, những người yếu thế (người cao tuổi, người khuyết tật, người dưới 18 tuổi, người có HIV, người không nơi nương tựa…) có liên quan đến hệ thống tư pháp được sớm tiếp cận với hệ thống Tư pháp công bằng, minh bạch, bình đẳng, được bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp.
Thực tiễn cho thấy, cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội là những thay đổi về cấu trúc gia đình truyền thống, sự di cư nông thôn ra thành thị, mật độ dân số tăng ở các vùng thành thị làm nảy sinh các vấn đề xã hội phức tạp… Tình trạng gia tăng các tiêu cực xã hội, bạo lực, bạo hành, trẻ em bị xâm hại, bỏ nhà đi lang thang, tệ nạn xã hội, tội phạm đang trở thành những vấn đề xã hội nhức nhối, thậm chí có không ít những vụ án nhẫn tâm gây chấn động xã hội trong thời gian qua.
Theo thống kê chưa đầy đủ, ở nước ta, số người cần tiếp cận, sử dụng các dịch vụ CTXH lớn, chiếm khoảng 28% dân số, trong đó trong đó có khoảng 11,5 triệu người cao tuổi, 7,6 triệu người khuyết tật, 1,5 triệu trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, 9,2 triệu người hưởng trợ cấp người có công với cách mạng, hơn 2,1 vạn người nghiện ma tuý... Ngoài ra, còn nhiều phụ nữ, trẻ em bị ngược đãi, bị buôn bán, bị xâm hại hoặc lang thang kiếm sống trên đường phố; hàng ngàn xã đặc biệt khó khăn và có vấn đề xã hội (tệ nạn xã hội, cuộc sống nghèo khổ); và các cá nhân, gia đình, nhóm xã hội nảy sinh các vấn đề xã hội (đối tượng có hoàn cảnh đặc biệt).
Trong những năm qua, thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, các bộ, ngành chức năng, nhất là Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Tư pháp, Bộ Công an...đã từng bước hoàn thiện các văn bản pháp luật về CTXH để trợ giúp các đối tượng như: Người cao tuổi, người khuyết tật, bảo vệ trẻ em, người nhiễm HIV, người nghiện ma tuý, bán dâm, bạo lực gia đình, người chưa thành niên, người nghèo, đối tượng chính sách và nhóm người yếu thế. Nhiều bộ luật, luật chuyên ngành đã được ban hành như: Bộ luật Lao động; Luật Người cao tuổi; Luật Người khuyết tật; Luật Trẻ em; Luật Phòng, chống lây nhiễm HIV/AIDS; Luật Phòng, chống bạo lực gia đình; Luật Trợ giúp pháp lý; Luật Phòng, chống ma túy; Luật Xử lý vi phạm hành chính; Bộ luật Tố tụng hình sự, Luật Thi hành án hình sự, Luật Tổ chức Tòa án nhân dân...
 |
| TS Nguyễn Công Dũng, Phó Tổng Biên tập thường trực Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam phát biểu khai mạc Hội thảo. |
Ngoài ra còn có nhiều Nghị định, Thông tư và nhiều chương trình, Đề án liên quan đến CTXH… đã tạo thành chỉnh thể, hệ thống hành lang pháp lý về CTXH.
Tổng Biên tập Trần Doãn Tiến nhấn mạnh: Có thể khẳng định hệ thống văn bản pháp luật trên đã góp phần bảo đảm thực hiện các quyền và lợi ích hợp pháp của các đối tượng chính sách và nhóm người yếu thế, giảm thiểu những rào cản trong xã hội, sự bất công và bất bình đẳng. Tuy nhiên, khuôn khổ pháp lý phát triển nghề CTXH chưa được quy định rõ ràng, hoàn chỉnh; nhiều văn bản pháp luật quy định về CTXH có giá trị pháp lý tương đối thấp, chủ yếu là nghị định và thông tư hướng dẫn của các Bộ, ngành liên quan.
Bảo đảm thực hiện các quyền và lợi ích hợp pháp của các đối tượng chính sách và nhóm người yếu thế
TS Trần Doãn Tiến cho rằng: Về cơ bản, pháp luật quy định trong các lĩnh vực có liên quan đến CTXH rất đa dạng, phong phú, nhưng trong lĩnh vực Tư pháp còn khoảng trống, rải rác, đan xen, thiếu đồng bộ và bất cập trong quá trình triển khai. Có thể kể đến, trong lĩnh vực Tư pháp hiện nay chưa có văn bản pháp luật quy định trực tiếp, cụ thể về nghề CTXH hay người làm CTXH. Pháp luật về xử lý vi phạm hành chính chưa quy định cụ thể vai trò của nghề CTXH trong quá trình xử lý người vi phạm hành chính. Pháp luật hình sự và tố tụng hình sự tuy chưa có các quy định cụ thể và trực tiếp liên quan đến vai trò và nhiệm vụ của nghề CTXH nhưng cũng có những quy định làm tiền đề cho sự phát triển nghề này. Dịch vụ CTXH trong lĩnh vực tư pháp hiện nay mới tập trung hỗ trợ, giúp đỡ người vi phạm pháp luật, người phạm tội, người bị kết án, chấp hành án mà chưa thực sự chú trọng đến việc cung cấp các dịch vụ CTXH cho đối tượng là người bị hại, nạn nhân của các vụ vi phạm pháp luật, vụ án như nạn nhân bị mua bán người, nạn nhân bị xâm hại tình dục…, đặc biệt nạn nhân là người dưới 18 tuổi.
Đáng lưu ý, hiện nay, đội ngũ người làm CTXH và cung cấp các dịch vụ trong lĩnh vực Tư pháp còn hạn chế cả về số lượng và chất lượng. Điều này cũng làm ảnh hưởng đến việc phát triển các quy định phát triển dịch vụ CTXH chuyên nghiệp trong lĩnh vực tư pháp và cả các lĩnh vực khác.
Tổng Biên tập Trần Doãn nêu rõ: Ngày 22/1/2021, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 112/QĐ-TTg về ban hành Chương trình phát triển CTXH giai đoạn 2021- 2030, trong đó đề ra nhiệm vụ: Nghiên cứu, hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật về phát triển CTXH, dịch vụ CTXH, trong đó, nghiên cứu quy định rõ vai trò, nhiệm vụ, quy trình cung cấp dịch vụ CTXH của cán bộ, viên chức, nhân viên và cộng tác viên CTXH trong các ngành, lĩnh vực tư pháp. Giao Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, cơ quan liên quan tuyên truyền, phổ biến pháp luật; rà soát, đánh giá tính thống nhất, đồng bộ, phù hợp của văn bản quy phạm pháp luật về CTXH trong hệ thống tư pháp; kiến nghị sửa đổi, bổ sung, thay thế, hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật có liên quan về phát triển CTXH thuộc phạm vi chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước của Bộ.
Nhằm góp phần thông tin, tuyên truyền rộng rãi đến đông đảo cán bộ, đảng viên, người dân về sự quan trọng của CTXH nói chung và đặc biệt là sự cần thiết trong hoàn thiện khuôn khổ pháp lý CTXH trong lĩnh vực Tư pháp nói riêng, Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học: “Hoàn thiện chính sách, pháp luật công tác xã hội trong lĩnh vực Tư pháp”.
Tại Hội thảo, Tổng Biên tập Trần Doãn Tiến đề nghị các đại biểu tập trung khái quát cơ sở lý luận và chính trị - pháp lý, làm rõ nội hàm về CTXH trong lĩnh vực Tư pháp; Nghiên cứu, đánh giá thực trạng CTXH trong lĩnh vực Tư pháp thời gian qua; Đồng thời nêu rõ thuận lợi, khó khăn, kinh nghiệm và những vấn đề đặt ra hiện nay về CTXH trong lĩnh vực Tư pháp, qua đó đề xuất giải pháp, kiến nghị, cơ chế hoàn thiện chính sách pháp luật CTXH trong lĩnh vực Tư pháp; các giải pháp truyền thông phổ biến, tuyên truyền pháp luật; nâng cao nhận thức của toàn xã hội trong lĩnh vực này.
TS Trần Doãn Tiến nêu rõ: Hội thảo của chúng ta bàn thảo những vấn đề có ý nghĩa thiết thực và nhân văn đối với các đối tượng của CTXH. Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam kỳ vọng đây là một trong những phương thức truyền thông hiệu quả nhằm góp phần tăng cường công tác thông tin, truyền thông chính xác, kịp thời, toàn diện về công tác xã hội trong tình hình mới nói chung và công tác xã hội trong lĩnh vực tư pháp nói riêng. Đồng thời, Hội thảo góp phần nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành và cộng đồng về công tác xã hội trong lĩnh vực tư pháp; Nâng cao kiến thức, kỹ năng và nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, nhân viên và cộng tác viên công tác xã hội trong lĩnh vực này tại các tỉnh, thành phố. Qua Hội thảo, xác định rõ nội dung, yêu cầu đặt ra và đề xuất, kiến nghị cũng như đưa ra các giải pháp góp phần hoàn thiện chính sách, pháp luật đối với công tác xã hội trong lĩnh vực Tư pháp...
Với tinh thần đó, tại Hội thảo, TS Trần Doãn Tiến rất mong muốn các chuyên gia, các nhà khoa học, tập trung trao đổi, làm sâu sắc thêm các nội dung mà bạn đọc và xã hội quan tâm. Ban Tổ chức Hội thảo cũng kỳ vọng kết quả quan trọng của Hội thảo khoa học hôm nay là những cơ sở, tiền đề quan trọng để Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam tổng hợp báo cáo Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội và các bộ, ngành hữu quan tham khảo để có những quyết sách, định hướng thông tin tuyên truyền và bổ sung, thoàn thiện các quy định về lĩnh vực này trong thời gian tới.