Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết khi trình bày Tờ trình về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống nhiễm vi rút gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS) tại phiên họp Quốc hội sáng 23/10.
Khống chế tỷ lệ nhiễm HIV trong cộng đồng dưới mức 0,3%
    |
 |
| Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự án Luật. (Ảnh: BH) |
Trình bày Tờ trình, Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết, sau khi Luật HIV 2006 được ban hành, hệ thống chính sách, pháp luật và các hướng dẫn chuyên môn về phòng, chống HIV/AIDS đã được xây dựng đầy đủ, kịp thời. Hệ thống phòng, chống HIV/AIDS các tuyến được kiện toàn. Các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS được triển khai rộng rãi, đồng bộ và có hiệu quả cao. Trung bình, hằng năm tiến hành xét nghiệm HIV cho trên 700.000 lượt người có nguy cơ cao, phát hiện 8.000-10.000 người nhiễm HIV. Hiện nay đang điều trị thường xuyên, liên tục cho 53.000 người nghiện ma túy bằng thuốc thay thế Methadone và 150.000 bệnh nhân HIV/AIDS bằng thuốc ARV.
Trong 12 năm qua, tình hình dịch HIV/AIDS liên tục thuyên giảm. Tỷ lệ nhiễm HIV trong cộng đồng được khống chế ở mức dưới 0,3%. Theo ước tính của UNAIDS, Việt Nam đã dự phòng cho khoảng 400.000 người không bị nhiễm HIV và 150.000 người không bị tử vong do HIV/AIDS.
“Việt Nam thuộc 4 quốc gia có chất lượng điều trị HIV/AIDS tốt nhất thế giới hiện nay cùng với Anh, Đức, Thụy Sĩ. Cộng đồng quốc tế đánh giá Việt Nam là một trong những điểm sáng trên thế giới về phòng, chống HIV/AIDS” – Quyền Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long nhấn mạnh.
Tuy nhiên, một số quy định của Luật HIV đã bộc lộ các tồn tại, bất cập. Đó là, việc quy định đối tượng được thông báo, tiếp cận thông tin người nhiễm HIV còn thiếu và chưa đảm bảo tính thống nhất với các luật về khám chữa bệnh, bảo hiểm y tế; chưa tạo hành lang pháp lý đầy đủ cho việc giám sát dịch HIV/AIDS và tiếp cận để hỗ trợ, điều trị sớm cho người nhiễm HIV. Quy định về xét nghiệm cho trẻ em dưới 16 tuổi, bệnh nhân AIDS giai đoạn cuối không còn phù hợp với thực tiễn.
Sự không thống nhất giữa Luật xử lý vi phạm hành chính, Luật phòng, chống ma túy và Luật HIV về quy định người nghiện ma túy tự nguyện tham gia điều trị nghiện bằng thuốc thay thế dẫn đến họ vẫn có thể bị đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc...
Quyền Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho hay, việc sửa đổi, bổ sung Luật HIV là cần thiết để bảo đảm thể chế hóa chủ trương của Đảng về chấm dứt dịch bệnh AIDS tại Nghị quyết 20-NQ/TW. Sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật mới trong phòng, chống HIV/AIDS đòi hỏi phải sửa đổi các quy định để đáp ứng kịp thời và phát huy hiệu quả...
Về các nội dung cơ bản của dự thảo luật, Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết, dự thảo Luật dựa trên hai chính sách: Bổ sung đối tượng được tiếp cận thông tin người nhiễm HIV và bảo đảm quyền được tiếp cập dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS của mọi đối tượng.
Cụ thể, dự luật bổ sung nghĩa vụ của người nhiễm HIV phải thông báo tình trạng nhiễm HIV cho người có quan hệ tình dục với mình để phòng lây nhiễm HIV cho người đó; điều chỉnh, bổ sung một số đối tượng được ưu tiên tiếp cận truyền thông về HIV/AIDS: mở rộng sự tham gia của người nhiễm HIV, người có hành vi nguy cơ cao được triển khai một số dịch vụ HIV/AIDS; giảm độ tuổi được quyền tự nguyện đề nghị xét nghiệm HIV của trẻ em từ đủ 16 tuổi xuống đủ 15 tuổi cho phù hợp với thực tiễn; bổ sung đối tượng được tiếp cận thông tin người nhiễm HIV để bảo đảm quyền lợi của người nhiễm HIV trong điều trị, thanh toán chi phí khám, chữa bệnh và tăng hiệu quả cho công tác giám sát, kiểm soát dịch HIV/AIDS...
Cần bổ sung quy định để tăng nguồn lực cho phòng, chống HIV/AIDS
Trình bày báo cáo thẩm tra dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh cho biết, Ủy ban tán thành sự cần thiết và phạm vi sửa đổi, bổ sung dự án Luật đã được thể hiện trong Tờ trình.
Cơ quan thẩm tra cũng đánh giá, dự thảo Luật cơ bản bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp. Tuy nhiên, đề nghị Ban soạn thảo tiếp tục quan tâm rà soát tính đồng bộ, thống nhất giữa dự thảo Luật với quy định của các luật hiện hành và các dự án Luât mà Quốc hội đang tiến hành sửa đổi, bổ sung.
|
 |
| Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật. (Ảnh: BH) |
Về những nội dung của dự thảo Luật, đối với đề xuất bổ sung một số chủ thể được tiếp cận thông tin người nhiễm HIV, Ủy ban thấy rằng, chính sách này có liên quan và ảnh hưởng đến quyền bảo mật thông tin của cá nhân người nhiễm HIV. Việc điều chỉnh chính sách này cần hài hòa giữa mục tiêu bảo đảm thực hiện chức năng quản lý nhà nước nhưng cũng cần bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của người bệnh, đặc biệt là quyền bảo mật thông tin của cá nhân và cần phù hợp với khuyến nghị của quốc tế. Vì vậy, đề nghị Chính phủ nghiên cứu bổ sung quy định mang tính chất nguyên tắc về đối tượng có thẩm quyền thông báo kết quả xét nghiệm HIV dương tính.
Về nguồn lực cho phòng, chống HIV/AIDS, Ủy ban tán thành việc sửa đổi, bổ sung Điều 43 về nguồn lực cho phòng, chống HIV/AIDS đã góp phần thể chế hóa tinh thần của Nghị quyết số 20-NQ/TW và phù hợp với bối cảnh hiện nay, khi có một loạt thách thức về tài chính đối với chương trình phòng, chống HIV/AIDS. Tuy nhiên, Ủy ban đề nghị Chính phủ nghiên cứu, rà soát bổ sung quy định để giúp tăng nguồn lực, nâng cao trách nhiệm của các địa phương và tăng sự tham gia, đóng góp của xã hội, cộng đồng và cá nhân trong phòng, chống HIV/AIDS.
Bên cạnh đó, Ủy ban nhận thấy, một số quy định về nguồn lực thực hiện chính sách chưa rõ ràng, không bảo đảm tính khả thi của chính sách, đề nghị Chính phủ rà soát và có quy định cụ thể trách nhiệm của bộ, ngành và ngân sách bảo đảm nguồn lực thực hiện chính sách.
Ngoài ra, Ủy ban đề nghị Chính phủ quan tâm đến các nguồn lực từ Quỹ bảo hiểm y tế cho công tác phòng, chống HIV/AIDS khi sửa Luật Khám bệnh, chữa bệnh và Luật Bảo hiểm y tế...
Ngay sau khi nghe Tờ trình và báo cáo thẩm tra, các đại biểu Quốc hội đã thảo luận trực tuyến về dự án Luật này./.