Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Tổng thống Liên bang Nga V. Putin bắt tay sau Lễ ký các văn kiện hợp tác giữa hai nước (Ảnh: Nhan Sáng/TTXVN)
Nhân dịp này, Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã trả lời phỏng vấn về những kết quả nổi bật và ý nghĩa của chuyến thăm. Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam xin trân trọng giới thiệu nội dung bài trả lời phỏng vấn.
Phóng viên: Xin Thứ trưởng cho biết kết quả và ý nghĩa chuyến thăm chính thức LB Nga và CH Belarus của Chủ tịch nước Trần Đại Quang?
Thứ trưởng Bùi Thanh Sơn: Tôi có thể khẳng định, chuyến thăm chính thức LB Nga và CH Belarus của Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã thành công tốt đẹp. Đây là chuyến thăm có ý nghĩa quan trọng trên nhiều phương diện, và những kết quả đạt được trong chuyến thăm đã đặt thêm những dấu mốc đáng nhớ, đưa quan hệ giữa Việt Nam với LB Nga và CH Belarus ngày càng phát triển toàn diện, đi vào chiều sâu, hiệu quả; là chuyển động mạnh mẽ trong mối quan hệ ngày càng thực chất với hai đối tác truyền thống và giàu tiềm năng này.
Các kết quả nổi bật được thể hiện trên nhiều phương diện, cụ thể như sau: Về bối cảnh, tôi xin chia sẻ bốn điểm nhấn đáng nhớ của chuyến thăm. Đầu tiên, đây là chuyến thăm chính thức LB Nga và CH Belarus lần đầu tiên của Chủ tịch nước Trần Đại Quang trên cương vị người đứng đầu Nhà nước kể từ sau Đại hội Đảng lần thứ XII và kỳ họp Quốc hội lần thứ 14. Hai là, chuyến thăm được thực hiện trong bối cảnh quan hệ hữu nghị truyền thống và Đối tác chiến lược toàn diện Việt - Nga có độ tin cậy cao và không ngừng được củng cố, ngày càng đi vào chiều sâu, hiệu quả với nội hàm ngày càng phong phú. Cùng với đó, hợp tác nhiều mặt Việt Nam - Belarus cũng đang phát triển tốt đẹp. Ở cả hai nước, tại các cấp, các ngành và mọi nơi Chủ tịch nước tới thăm, các bạn đón tiếp đoàn rất trọng thị, chân thành, nồng ấm cho thấy tình cảm gần gũi, thân thiết giữa nhân dân Việt Nam với nhân dân Nga và nhân dân Belarus. Ba là, chuyến thăm càng thêm ý nghĩa khi diễn ra đúng vào dịp nước Nga và bạn bè cộng sản quốc tế kỷ niệm 100 năm Cách mạng tháng Mười Nga và nhân dịp kỷ niệm 25 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Belarus. Cuối cùng, chuyến thăm diễn ra vào thời điểm Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Liên minh Kinh tế Á - Âu đang mang lại những kết quả tích cực và mở ra nhiều cơ hội, điều kiện thuận lợi để phát triển quan hệ hợp tác kinh tế giữa Việt Nam và Nga, Belarus sau gần một năm chính thức có hiệu lực (từ tháng 10/2016).
Về quan hệ chính trị, đối với LB Nga, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã có các cuộc trao đổi rất cởi mở, thẳng thắn với sự tin cậy cao với Tổng thống V. Putin và các vị lãnh đạo cấp cao khác của Nga. Tại các cuộc tiếp xúc, các nhà Lãnh đạo Nga đều khẳng định Nga luôn coi Việt Nam là một trong những ưu tiên đối ngoại ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương và rất quan tâm thúc đẩy hợp tác với Việt Nam trên mọi lĩnh vực. Chủ tịch nước cũng có các cuộc gặp gỡ với đại diện giới doanh nghiệp, lãnh đạo địa phương Nga, Hội Hữu nghị Nga - Việt, các cựu chiến binh Nga đã từng công tác tại Việt Nam. Tất cả đều toát lên tình cảm thủy chung, gắn bó và mong muốn góp phần thắt chặt hơn nữa quan hệ Việt Nam - LB Nga. Đối với Belarus, Lãnh đạo Belarus, đặc biệt là Tổng thống A. Lukashenko, đánh giá cao quan hệ hữu nghị truyền thống với Việt Nam, khẳng định coi Việt Nam là đối tác tin cậy đặc biệt tại khu vực Đông Nam Á. Tại hội đàm và các cuộc tiếp xúc, hai bên đã khẳng định mong muốn và quyết tâm, trên cơ sở những kết quả hợp tác đã đạt được, làm sâu sắc hơn quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa Việt Nam và Belarus và nâng quan hệ lên tầm cao mới.
Trong chuyến thăm, rất nhiều văn kiện hợp tác quan trọng đã được ký kết. Việt Nam - Nga ký kết 14 văn kiện, Việt Nam và Belarus ký kết 9 văn kiện trên các lĩnh vực kinh tế, quốc phòng, an ninh, thể dục thể thao và du lịch, tài nguyên - môi trường, khoa học-công nghệ, hợp tác địa phương..., góp phần tiếp tục hoàn thiện cơ sở pháp lý cho hợp tác song phương giữa Việt Nam với LB Nga và CH Belarus.
Sau chuyến thăm, Việt Nam và LB Nga đã ra Tuyên bố chung; Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Tổng thống Belarus A. Lukashenko cũng đã trực tiếp ký Tuyên bố chung về phát triển toàn diện và sâu rộng quan hệ đối tác giữa Việt Nam và Belarus.
Về hợp tác kinh tế - thương mại, đầu tư: Các bên đã trao đổi sâu rộng, thống nhất những phương hướng và biện pháp hết sức cụ thể nhằm thúc đẩy hợp tác kinh tế-thương mại, đầu tư giữa Việt Nam-LB Nga và Việt Nam-Belarus. Các nhà Lãnh đạo cùng nhất trí cao cần tranh thủ tối đa những lợi thế mà Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Liên minh Kinh tế Á - Âu đem lại nhằm tạo bước chuyển mạnh trong hợp tác kinh tế-thương mại, nâng cao kim ngạch thương mại và phấn đấu đạt 10 tỷ USD vào năm 2020 (đối với Nga) và 500 triệu USD (đối với Belarus) trong tương lai gần.
Với Nga, hai bên khẳng định chú trọng đẩy mạnh đầu tư, thành lập các liên doanh sản xuất; triển khai hiệu quả các dự án hợp tác ưu tiên trong lĩnh vực dầu khí, năng lượng, chế tạo máy và lắp ráp ôtô, đồng thời mở rộng hợp tác sang các lĩnh vực mới như nông nghiệp, xây dựng hạ tầng giao thông, viễn thông.
Với Belarus, Tổng thống Lukasenko và các nhà Lãnh đạo Belarus khẳng định mong muốn phát triển hợp tác thực chất và hiệu quả với Việt Nam trên tất cả các lĩnh vực bạn có thế mạnh và ta có nhu cầu như lắp ráp sản xuất ôtô, xây dựng hạ tầng, công nghệ thông tin, hóa chất, nông nghiệp… Dự kiến đến cuối năm nay, Liên doanh MAZ Asia, Liên doanh lắp ráp sản xuất ôtô đầu tiên giữa Việt Nam và Belarus sẽ chính thức đi vào hoạt động.
Trong khuôn khổ chuyến thăm, Tọa đàm kinh tế Việt Nam-Nga và Tọa đàm kinh tế Việt Nam-Belarus đã được tổ chức rất thành công, với sự hưởng ứng và tham gia tích cực của đông đảo doanh nghiệp các bên, thể hiện quyết tâm nắm bắt cơ hội, đẩy mạnh hợp tác kinh tế-thương mại và đầu tư trong bối cảnh Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Liên minh Kinh tế Á - Âu đã có hiệu lực.
Trên các lĩnh vực khác, Việt Nam-LB Nga nhất trí tiếp tục đẩy mạnh hợp tác năng lượng nguyên tử, sớm triển khai xây dựng Trung tâm Khoa học và Công nghệ hạt nhân tại Việt Nam; tiếp tục đẩy mạnh hợp tác giữa các địa phương hai nước; mở rộng hợp tác về giáo dục đào tạo, trong đó có giảng dạy tiếng Nga tại các trường của Việt Nam; phối hợp tổ chức Những ngày văn hóa Nga tại Việt Nam trong năm 2017.
Việt Nam và Belarus nhất trí đẩy mạnh hợp tác trên các lĩnh vực khoa học-công nghệ, văn hóa, giáo dục đào tạo, thông tin truyền thông, hợp tác giữa các địa phương hai nước sẽ được quan tâm thúc đẩy trong thời gian tới.
Các bên cũng khẳng định sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ và phối hợp lập trường tại các cơ chế đa phương.
Có thể khẳng định chắc chắn, chuyến thăm chính thức LB Nga và CH Belarus của Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã tạo những xung lực mới mạnh mẽ để đưa quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Liên bang Nga, quan hệ hữu nghị truyền thống Việt Nam - Belarus bước vào giai đoạn phát triển mới năng động, thực chất, hiệu quả đáp ứng nguyện vọng và lợi ích của nhân dân mỗi nước.
Phóng viên: Trong chuyến thăm chính thức LB Nga và CH Belarus lần này, ngoài các hoạt động chính thức, Chủ tịch nước Trần Đại Quang còn có các cuộc gặp gỡ thân tình với các cựu chiến binh của Nga và Belarus, và cộng đồng người Việt Nam tại Nga và Belarus. Xin Thứ trưởng có thể chia sẻ thêm về ý nghĩa của các hoạt động này?
Thứ trưởng Bùi Thanh Sơn: Điều khiến tôi rất ấn tượng và xúc động trong chuyến thăm chính thức LB Nga và CH Belarus của Chủ tịch nước Trần Đại Quang đó chính là những tình cảm hết sức nồng hậu, chân tình, ấm áp của không chỉ các Lãnh đạo cấp cao mà còn của cả nhân dân hai nước Nga, Belarus, trong đó đặc biệt là các cựu chiến binh, các cựu chuyên gia quân sự của Liên Xô cũ, những người đã từng cống hiến một phần tuổi trẻ của mình giúp đỡ Việt Nam trong thời kỳ chiến tranh. Đặc biệt hơn nữa, đó là tôi được chứng kiến những tình cảm đồng bào thiêng liêng, cao quý của cộng đồng người Việt Nam tại Nga, Belarus dành cho Chủ tịch nước Trần Đại Quang, Phu nhân và đoàn công tác lần này.
Tại các cuộc gặp mặt tri ân với các cựu chiến binh, các chuyên gia Nga, Belarus, những con người với tinh thần quốc tế cao cả đã cống hiến những năm tháng tuổi trẻ, quên mình giúp đỡ Việt Nam, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã rất xúc động khẳng định “Lòng biết ơn của nhân dân Việt Nam đối với sự ủng hộ to lớn, sự giúp đỡ trong sáng và có hiệu quả, cũng như những hy sinh mất mát mà nhân dân Nga và nhân dân Belarus đã dành cho Việt Nam trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc là vô cùng sâu sắc và không bao giờ thay đổi”. Những giá trị tốt đẹp trong quá khứ, thành quả đáng tự hào của hiện tại, cùng quyết tâm của lãnh đạo hai nước được tái khẳng định trong chuyến thăm cho thấy tương lai xán lạn của mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - LB Nga và quan hệ hữu nghị truyền thống Việt Nam - Belarus.
Trong chuyến thăm tới Nga và Belarus lần này, Chủ tịch nước Trần Đại Quang dành sự quan tâm đặc biệt đến cộng đồng người Việt Nam. Tại các cuộc tiếp xúc và làm việc, Chủ tịch nước đều bày tỏ cảm ơn Lãnh đạo và các cơ quan chức năng Nga và Belarus đã hỗ trợ, giúp đỡ cộng đồng người Việt Nam tại Nga và Belarus thời gian qua và mong muốn hai nước tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi cho cộng đồng người Việt Nam sinh sống, làm ăn ổn định, hợp pháp ở sở tại. Chủ tịch nước đánh giá cao việc mỗi người Việt Nam tại LB Nga, Belarus hay dù ở đâu, cũng luôn có những việc làm thiết thực, góp phần quảng bá đất nước, văn hóa Việt Nam, đưa hai dân tộc xích lại gần nhau. Hình ảnh các cháu con em người Việt ta mới học tiếng Việt cùng Chủ tịch nước và Phu nhân hoà cùng ca khúc “Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng” là một hình đẹp, khó quên và đầy cảm xúc đối với tôi trong chuyến thăm lần này./.
(*): Đầu đề là của Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam