Tiền Giang: Siết chặt quản lý chất lượng sầu riêng để xuất khẩu bền vững

* Siết chặt quản lý chất lượng

Tỉnh Tiền Giang hiện có diện tích trồng sầu riêng hơn 24.500 ha, sản lượng đạt khoảng 458.000 tấn. Đến đầu năm 2025, tỉnh đã được cấp 155 mã số vùng trồng (MSVT), với diện tích gần 7.000 ha; 65 mã số cơ sở đóng gói sầu riêng xuất sang thị trường Trung Quốc. Kể từ khi Nghị định thư về việc xuất khẩu sầu riêng chính ngạch sang thị trường Trung Quốc có hiệu lực, giá cả và tình hình tiêu thụ loại trái cây này trở nên khởi sắc. Tuy nhiên, hiện nay, xuất khẩu sầu riêng gặp khó do yêu cầu an toàn thực phẩm của phía Trung Quốc đã đẩy giá sầu riêng giảm mạnh.

Việc xuất khẩu sầu riêng vẫn đang gặp khó khăn.

Bà Nguyễn Hồng Thương, Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) xã Ngũ Hiệp cho biết, thời gian gần đây, giá sầu riêng trên địa bàn giảm sâu. Giá sầu riêng mới chỉ tăng trở lại trong một vài ngày gần đây. Hiện sản lượng sầu riêng thu hoạch trên địa bàn cũng hạn chế. Nguyên nhân là do năm nay nhà vườn xử lý nghịch vụ thất mùa. Hiện giá sầu riêng Ri 6 tại các vựa trên địa bàn nằm ở mức khoảng 60.000 đồng/kg, sầu riêng Thái có giá khoảng 100.000 đồng/kg.

Theo ông Lưu Văn Phi, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Tiền Giang, hiện nay, tình hình xuất khẩu sầu riêng trên địa bàn tỉnh vẫn còn gặp khó khăn. Nguyên nhân là do phía Trung Quốc tăng cường kiểm tra hầu như toàn bộ các lô hàng sầu riêng xuất khẩu sang thị trường này. Bên cạnh đó, số lượng các đơn vị được Bộ Nông nghiệp Trung Quốc thống nhất chọn để kiểm tra chất Cadimi, vàng O chỉ còn 10 đơn vị. Nhu cầu thì lớn, nhưng số đơn vị kiểm tra lại ít. Mặt khác, hiện đang chuẩn bị bước vào mùa thu hoạch sầu riêng chính vụ. Theo các doanh nghiệp, năm nay, sầu riêng chính vụ sẽ trúng mùa, sản lượng thu hoạch lớn. Nếu không xuất khẩu tươi được thì doanh nghiệp phải tách múi đông lạnh. Chi phí cho mỗi container sầu riêng tách múi yêu cầu doanh nghiệp phải có khoảng 5 tỷ đồng tiền mặt nên các đơn vị đang rất khó khăn do thiếu vốn lưu động.

* Để xuất khẩu bền vững

Thực tế cho thấy, hiện nay, siết chặt quản lý trái sầu riêng vẫn là vấn đề mấu chốt để thúc đẩy xuất khẩu ổn định và bền vững. Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Tiền Giang - Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT), thời gian qua, ngành chuyên môn của tỉnh đã tổ chức kiểm tra công tác tiếp nhận hồ sơ, kiểm tra thực tế các vùng trồng xin cấp mã số và giám sát các MSVT. Đồng thời, hướng dẫn các địa phương thực hiện quản lý MSVT đúng quy định, phân công, phân cấp rõ ràng. Ngoài ra, đoàn liên ngành của tỉnh cũng kiểm tra việc sử dụng MSVT, tình hình liên kết thu mua, tiêu thụ nông sản trên địa bàn; kiên quyết đề nghị tạm dừng, thu hồi hoặc hủy mã số các vùng trồng không tuân thủ yêu cầu, điều kiện.

Thương lái thu mua sầu riêng của nông dân tại thị xã Cai Lậy.

Trong thời gian tới, ngành NN&MT sẽ tiếp tục phối hợp với cơ quan Công an, lực lượng quản lý thị trường, các địa phương tiếp tục kiểm tra, giám sát các vùng trồng, cơ sở đóng gói xuất khẩu được cấp mã số để bảo đảm quy trình canh tác an toàn, sản phẩm xuất khẩu đạt chất lượng theo yêu cầu của đơn vị nhập khẩu. Trọng tâm là khuyến nghị nông dân vùng chuyên canh sầu riêng, các hợp tác xã và doanh nghiệp cần phải tuyệt đối tuân thủ quy định kiểm định mới của phía đối tác nhập khẩu, thắt chặt liên kết thu mua theo chuỗi giá trị trên cây sầu riêng để nâng cao chất lượng sản phẩm, cải thiện quy trình sản xuất đảm bảo tiêu chuẩn kiểm định và đẩy mạnh xây dựng thương hiệu sầu riêng Tiền Giang kết hợp với đầu tư cải tiến mẫu mã, bao bì đẹp vừa phù hợp yêu cầu nước nhập khẩu.

Theo ông Lưu Văn Phi, để tháo gỡ khó khăn trong xuất khẩu sầu riêng hiện nay, góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho cả người dân và doanh nghiệp khi trường hợp vào vụ thu hoạch, quả tươi không xuất khẩu được hoặc giá bán thấp thì có thể tách múi cấp đông để xuất khẩu. Điều này sẽ giúp giảm áp lực tiêu thụ quả tươi vào chính vụ, chủ động được việc điều tiết sản phẩm ra thị trường, kéo dài thời gian tiêu thụ sản phẩm… Việc cấp đông cũng giúp giám sát chất lượng tốt hơn, hạn chế vi phạm các tiêu chuẩn của nước nhập khẩu. Các cơ quan chuyên môn sẽ thông tin thị trường kịp thời cho các doanh nghiệp, giúp họ chủ động đưa hàng ra thị trường vào những thời điểm tốt nhất về giá. Sở Công Thương sẽ thông tin các kho lạnh trên địa bàn tỉnh và các tỉnh lân cận để các doanh nghiệp liên hệ gửi hàng.

Một trong những nội dung quan trọng là đề nghị các ngân hàng thương mại lớn có giải pháp để cấp vốn lưu động cho doanh nghiệp. Sở Công Thương cũng sẽ phối hợp ngành NN&MT có văn bản tham mưu UBND tỉnh đề nghị Bộ NN&MT mở điểm để kiểm nghiệm sầu riêng trên địa bàn tỉnh Tiền Giang; kiến nghị Bộ NN&MT làm việc với phía Trung Quốc trong việc cập nhật những thông tin thay đổi về tiêu chuẩn của hàng hóa xuất khẩu. Ngành chức năng tỉnh sẽ tăng cường quản lý chất lượng đầu vào, từ quá trình trồng, thâm canh, chăm sóc, thu hoạch và sơ chế, đóng gói xuất khẩu.

Ông Lưu Văn Phi nhấn mạnh, để xuất khẩu sầu riêng bền vững, nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp xuất khẩu sầu riêng cần sản xuất theo chuỗi liên kết, đảm bảo tuân thủ các quy định trong canh tác. Đồng thời, quan tâm thực hiện quy trình canh tác sạch, an toàn, thu hoạch đúng thời điểm để đảm bảo chất lượng trái sầu riêng khi đưa ra thị trường, kiểm tra nghiêm ngặt các khâu sơ chế và bảo quản sau thu hoạch một cách khoa học. Đặc biệt, trước cảnh báo từ nước nhập khẩu về sử dụng chất cấm trong sản phẩm xuất khẩu, các doanh nghiệp xuất khẩu phải khẩn trương hoàn thiện thủ tục kiểm định chất vàng O tại các trung tâm được phía nước nhập khẩu công nhận.

T. Đạt