Báo Việt Nam Độc Lập, số 101, ra ngày 1/8/1941
(Nguồn ảnh: baotanglichsu.vn)
Tại Cao Bằng đồng chí Nguyễn Ái Quốc sáng lập báo Việt Nam độc lập, gọi tắt là Việt Lập. Báo là cơ quan tuyên truyền của Ban Việt Minh tỉnh Cao Bằng, do Nguyễn Ái Quốc trực tiếp phụ trách.
Báo Việt Lập ra số đầu tiên ngày 1-8-1941 tại Khuổi Nậm. Mỗi tháng báo ra 3 kỳ, mỗi kỳ 400 số. Từ ngày 1-8-1941 đến tháng 8-19421, khi Nguyễn Ái Quốc ra nước ngoài công tác, báo đã ra trên 30 số. Báo số 1 đánh số 101, tiếp theo là 102, 103 với ý nghĩa kế tục lịch sử của những tờ báo cách mạng ra đời trước đó.
Mục tiêu của báo Việt Nam độc lập là "cốt làm cho dân ta biết, biết các việc, biết đoàn kết, đặng đánh Tây, đánh Nhật làm cho Việt Nam độc lập, bình đẳng tự do" (số 101 ngày 1- 8-1941), các bài đăng trên báo được viết bằng một văn phong phổ cập, dễ hiểu, dễ nhớ, luôn luôn chĩa mũi nhọn vào kẻ thù trực tiếp của cách mạng là phát xít Nhật, Pháp và bọn tay sai; kịp thời vạch trần mọi âm mưu thủ đoạn, tội ác dã man của chúng. Báo cũng có nhiều bài phân tích kịp thời, sâu sắc về tình hình và nhiệm vụ cách mạng, giúp cho cán bộ và nhân dân hiểu đúng tình hình, hành động đúng với chủ trương của Đảng.
Việc in báo rất khó khăn vì phương tiện in là đá. Anh em làm báo phải lấy những tấm bia đá, đem mài thành bản in, khi in phải viết chữ trái trên đá. Bên cạnh đó, bọn mật thám Pháp, Nhật và bảo an binh lại luôn rình rập, dòm ngó.
Mặc dù vậy, báo Việt Nam độc lập vẫn phát triển ảnh hưởng2. Đây là tờ báo có "tuổi thọ" cao nhất trước Cách mạng Tháng Tám, tờ báo cách mạng duy nhất xuất bản được hàng trăm số trong hoàn cảnh bí mật tại căn cứ địa Cao Bằng.
Báo đã cổ động mọi tầng lớp nhân dân tham gia các Hội Cứu quốc (Nông dân Cứu quốc, Phụ nữ Cứu quốc, Thanh niên Cứu quốc...), trở thành vũ khí sắc bén của Mặt trận Việt Minh trong cuộc vận động cách mạng giải phóng.
--------------
Chú thích:
1. Từ tháng 8-1942 đến tháng 5-1945, báo do đồng chí Phạm Văn Đồng phụ trách.
2. Từ số 229 đến 286 - là cơ quan của Liên tỉnh bộ Việt Minh Cao Bằng - Bắc Cạn.
Số 287 - 325 của Liên Tỉnh bộ Việt Minh Cao Bằng - Bắc Cạn - Lạng Sơn.
------------
Xem thêm tài liệu tham khảo TẠI ĐÂY
Nguồn: Lịch sử biên niên Đảng Cộng sản Việt Nam, tập 2, tr. 745-747, NXB Chính trị Quốc gia, 2008.