Trong những năm 1928-1929, phong trào đấu tranh của công nhân và các tầng lớp nhân dân lao động Việt Nam dâng lên mạnh mẽ và có ý thức chính trị vô sản rõ rệt. Đáp ứng những đòi hỏi của thực tiễn cách mạng, những người tiên tiến trong Việt Nam cách mạng thanh niên Bắc Kỳ thấy cần thiết phải có một đảng thật sự của giai cấp công nhân, một Đảng Cộng sản, mới có đủ khả năng để tiếp tục đưa cách mạng Việt Nam tiến lên.
Tháng 3-1929, những người tích cực trong Kỳ bộ Việt Nam cách mạng thanh niên Bắc Kỳ họp ở số nhà 5D phố Hàm Long (Hà Nội) để thành lập chi bộ cộng sản đầu tiên ở Việt Nam. Chi bộ này gồm 8 người: Ngô Gia Tự, Nguyễn Đức Cảnh, Trần Văn Cung, Trịnh Đình Cửu, Đỗ Ngọc Du, Nguyễn Phong Sắc1, Dương Hạc Đính và Nguyễn Tuân, do Trần Văn Cung làm Bí thư.
Nhà số 5D phố Hàm Long, Hà Nội -Nơi thành lập Chi bộ Cộng sản đầu tiên ở Việt Nam (tháng 3/1929).Chi bộ thảo luận và thống nhất nhận định về phong trào của giai cấp công nhân và tổ chức đảng nhằm xác lập dần dần quyền lãnh đạo thật sự của giai cấp vô sản Việt Nam, một nhân tố quyết định thành công triệt để của cách mạng. Chi bộ khẳng định việc lập tổ chức cộng sản này chỉ là hạt nhân để xây dựng Đảng Cộng sản sau này, xác nhận rằng vai trò của tổ chức Việt Nam cách mạng thanh niên trước đây là cần thiết, nhưng đến giờ không còn đủ sức lãnh đạo phong trào nữa, do đó cần giải thể và thành lập một chính đảng duy nhất của giai cấp vô sản, đó là Đảng Cộng sản. Chi bộ đề ra nhiệm vụ:
- Tổ chức cộng sản này phải giữ bí mật để phát triển thêm những đồng chí cộng sản, thành lập các tổ và các chi bộ khác ở tỉnh; trong Đại hội Việt Nam cách mạng thanh niên sắp tới, sẽ vận động các đại biểu tán thành chủ trương tồ chức Đảng Cộng sản.
- Vận động các đại biểu địa phương bầu trong số những người trong tổ chức cộng sản đầu tiên làm đại biểu đi dự Đại hội toàn quốc.
- Nắm chắc Kỳ bộ Việt Nam cách mạng thanh niên Bắc Kỳ, hướng họ vô sản hoá để phát triển tổ chức công hội, nông hội, tuyên truyền chủ nghĩa cộng sản và lãnh đạo các cuộc đấu tranh.
Sự kiện chi bộ cộng sản thành lập ở Bắc Kỳ tháng 3- 1929 là một thắng lợi đầu tiên về mặt tổ chức của xu hướng cách mạng vô sản ở Việt Nam. Nó chứng tỏ giai cấp công nhân Việt Nam đang mạnh mẽ vươn lên giành quyền lãnh đạo cách mạng. Nó là cơ sở cho sự ra đời của Đông Dương Cộng sản Đảng sau này.
------------------
Chú thích
1. Nguyễn Phong Sắc vắng mặt. Dương Hạc Đính và Nguyễn Tuân về sau thoái hoá và phản bội Đảng.
Nguồn: Lịch sử biên niên Đảng Cộng sản Việt Nam, NXB Chính trị Quốc gia, 2008.
Xem thêm tài liệu tham khảo TẠI ĐÂY