Lan tỏa văn hóa Việt trên xứ sở Bạch Dương

Đoàn QĐND Việt Nam tham gia Army Games 2021 bên Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh tại thủ đô Moscow (Liên bang Nga).

Trước ngày các nghệ sĩ, diễn viên Đội VHNT QĐND Việt Nam lên đường tham dự Army Games 2021 tại Liên bang Nga, nhiều lần tôi có dịp chứng kiến hoạt động luyện tập của họ. Các thành viên trong đội tuyển được triệu tập đúng thời điểm đợt dịch COVID-19 lần thứ 4 bùng phát, diễn biến hết sức phức tạp, thời tiết nắng nóng. Thượng tá, Nghệ sĩ Nhân dân (NSND) Nguyễn Xuân Bắc, Phụ trách các giai đoạn thi nghệ thuật “Đội quân văn hóa” trong đội tuyển VHNT QĐND Việt Nam tại Army Games 2021, chia sẻ: “Dịch COVID-19 xảy ra ảnh hưởng rất nhiều đến công tác đảm bảo cho luyện tập, từ việc phải thực hiện giãn cách xã hội, làm việc trực tuyến với các chuyên gia, nhạc sĩ, biên đạo, nghệ nhân chế tác nhạc cụ... cho đến công tác bảo đảm ăn, ở, sinh hoạt, đi lại cho các thành viên đội tuyển. Đấy là chưa kể những ngày dịch COVID-19 căng thẳng, đội gặp không ít khó khăn trong phối hợp dàn dựng và hợp luyện... Vượt lên những khó khăn, vất vả ấy, các nghệ sĩ, diễn viên của đội luôn hoàn thành xuất sắc các giai đoạn tập luyện, cùng hướng đến Army Games 2021 bằng tất cả tình cảm, trách nhiệm chính trị, vì màu cờ, sắc áo Việt Nam.

Với chủ đề “Chủ nghĩa anh hùng cách mạng, đất nước, con người, quê hương”, các ca sĩ, nghệ sĩ là những quân nhân các nước đã mang đến cuộc thi nhiều tác phẩm nghệ thuật thể hiện tình yêu Tổ quốc, xây dựng cuộc sống mới đầy cảm xúc và không kém phần sáng tạo.

Đội tuyển VHNT QĐND Việt Nam có 18 tác phẩm nghệ thuật được lựa chọn để tham gia thi 3 giai đoạn (cả chính thức và dự bị) theo quy chế của BTC. Theo Đại tá, Nhà giáo Ưu tú (NGƯT), nhạc sĩ Nguyễn Xuân Thủy, Hiệu trưởng Trường Đại học VHNT Quân đội, các tác phẩm được lựa chọn, dàn dựng với đội ngũ chuyên gia có uy tín và luyện tập kỹ thuật cao. Trang phục được thiết kế công phu riêng cho từng tác phẩm. Cùng với đó, các kỹ thuật đi kèm từ hình ảnh minh họa, phối khí, chuyển soạn, sáng tác được đầu tư tỷ mỉ, toàn diện. Đặc biệt, lần đầu tiên, đàn đá, loại nhạc cụ chưa được biên chế trong các đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp được đầu tư trang bị và luyện tập tham gia thi. Cùng với đó, hoạt động triển lãm tham gia thi trưng bày theo 12 tiêu chí chấm điểm của BTC; tập trung phần khánh tiết và 4 hạng mục trưng bày về truyền thống quân đội, giới thiệu đất nước, văn hóa, con người Việt Nam, ứng dụng công nghệ và tương tác.

Song tấu nhạc cụ dân tộc, với tác phẩm “Âm vang đại ngàn”, tại Army Games 2021.

Việt Nam chúng ta có bản sắc văn hóa riêng, có nền văn hóa thống nhất trong đa dạng, nên các tiết mục mang đi biểu diễn không bị trùng lặp, màu sắc phong phú, mỗi tiết mục lại kể một câu chuyện, có nội dung tư tưởng. Tuy nhiên, ở các cuộc thi quốc tế như Army Games, các yếu tố về tài năng, kỹ thuật, chất lượng nghệ thuật, văn hóa được BTC và hội đồng nghệ thuật đòi hỏi rất cao. Vì vậy, để đáp ứng đúng tiêu chí của cuộc thi cũng như mục tiêu, yêu cầu nhiệm vụ được giao, toàn bộ cán bộ, diễn viên, nhạc công Đội tuyển VHNT QĐND Việt Nam phải nỗ lực phấn đấu bằng hai lần sức lực của mình.

Đặc biệt, tham gia tranh tài trong lĩnh vực VHNT cùng các nước lớn như: Đội chủ nhà Nga, Trung Quốc, Uzbekistan..., phải làm sao để giúp bạn bè quốc tế hiểu rõ hơn lịch sử, truyền thống, những nét văn hóa tiêu biểu của dân tộc Việt Nam và QĐND Việt Nam anh hùng? Trao đổi với chúng tôi qua điện thoại, Thượng tá, TS Đặng Mỹ Hạnh, Phó trưởng Phòng VHVN, Cục Tuyên huấn, Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam, Đội trưởng Đội tuyển VHNT QĐND Việt Nam cho biết, ngay từ những ngày đầu nhận nhiệm vụ, Ban chỉ huy Đội tuyển VHNT QĐND Việt Nam đã tham mưu với Đảng ủy, Ban Giám hiệu Trường Đại học VHNT Quân đội, TCCT và các đơn vị liên quan lựa chọn nhân sự, chắt lọc chất liệu, hình thức các tác phẩm nghệ thuật, đại diện cho những nét văn hóa tiêu biểu, riêng có của Việt Nam. Tất cả đều xác định đây là một cuộc thi quốc tế, nên chất lượng nghệ thuật phải đặt lên hàng đầu, quyết tâm giành thắng lợi với kết quả cao nhất.

Theo đó, ở tất cả các tiết mục, trong từng lời ca, giai điệu; từng động tác, tổ hợp, điệu bộ, sắc thái; trong từng nét nhạc, câu nhạc, chủ đề, ý tưởng... các nghệ sĩ đều có sự trau chuốt rất kỹ để chắt lọc ra chất liệu vùng nào? của dân tộc nào? đưa vào tác phẩm ra sao? Từ đó tạo giá trị cao nhất về nghệ thuật cũng như quảng bá hình ảnh, bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam với bạn bè quốc tế.

Hoạt động triển lãm tại Army Games 2021 của QĐND Việt Nam.

Ví như, đối với múa, ngoài các kỹ thuật, kỹ năng về múa có tính kinh điển quốc tế, còn có những kỹ thuật, động tác, kỹ năng của múa dân gian Việt Nam, được các biên đạo và nghệ sĩ đưa vào tác phẩm múa rất tinh tế, hiệu quả. Đối với thanh nhạc, bên cạnh sự thể hiện trình độ kỹ thuật, chuyên môn thanh nhạc với các yêu cầu về thanh nhạc kinh điển, opera, nhạc kịch mà trong quy chế của chương trình đưa ra, còn là những kỹ thuật như luyến, láy, vang - rền - nền - nảy, lối nhả câu, nhả chữ... trong nghệ thuật ca hát dân gian Việt Nam cũng được đưa vào. Đối với âm nhạc, đội lựa chọn những nhạc cụ, chất liệu âm nhạc tiêu biểu của người Thái, Mông, Dao ở các vùng miền núi phía Bắc; âm nhạc và các nhạc cụ tre nứa, đàn đá, cồng chiêng của đồng bào Trường Sơn, Tây Nguyên... Chính vì vậy, chương trình tham gia cuộc thi VHNT của QĐND Việt Nam năm nay là bức tranh tổng thể đa sắc màu, đa văn hóa của các dân tộc trên mọi miền Tổ quốc.

Là một ca sĩ nổi tiếng, giải Nhất Sao Mai toàn quốc, dòng nhạc dân gian năm 2011, thường xuyên xuất hiện trên các sân khấu lớn trong và ngoài nước, nhưng gọi về cho chúng tôi từ Liên bang Nga, Thượng úy, ca sĩ Lương Nguyệt Anh vẫn không giấu được cảm xúc hồi hộp: “Có cơ hội được biểu diễn ở một đấu trường mang tầm cỡ quốc tế, có cơ hội quảng bá văn hóa Việt Nam tới bạn bè các nước, những nghệ sĩ - chiến sĩ chúng tôi cảm thấy vô cùng vinh dự, tự hào. Ai cũng tự nhủ phải nỗ lực hết mình, luôn mang tâm thế của người chiến thắng, góp phần mang lại vinh quang cho Tổ quốc”.

Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, tập luyện công phu cùng khát vọng chinh phục đỉnh cao đến cháy bỏng của các nghệ sĩ - chiến sĩ, từ ngày thi đầu tiên(22-8-2021) đến nay, Đội tuyển VHNT QĐND Việt Nam đã gặt hái được không ít thành công, để lại nhiều tình cảm và ấn tượng tốt đẹp trong lòng bạn bè quốc tế, góp phần tô thắm lá cờ đỏ sao vàng trên đấu trường quốc tế.

Cùng với đó, hoạt động triển lãm của Việt Nam tại Army Games do Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam cũng nhận được sự quan tâm, theo dõi của đông đảo khán giả và bạn bè quốc tế.