Nhạc sĩ Chu Minh tên thật là Triệu Đạt Hiền, sinh năm 1931 tại Hà Nội. Ông có tài chơi đàn vĩ cầm và tham gia hoạt động âm nhạc từ những năm cuối cuộc kháng chiến chống Pháp, với những sáng tác đầu tiên như “Chiến thắng biên giới”, “Ta có Cụ Hồ”… Ông là một trong 10 người được Nhà nước cử đi học lớp trung cấp âm nhạc ngắn hạn tại Vũ Hán (Trung Quốc), từng học sáng tác tại Nhạc viện Trung ương Bắc Kinh (Trung Quốc). Ông cũng là một trong những người tham gia thành lập Đoàn Văn công nhân dân Trung ương (nay là Nhà hát Ca múa nhạc Việt Nam) và từng được giao nhiệm vụ Chủ nhiệm khoa Lý luận - Sáng tác - Chỉ huy, Trường Âm nhạc Việt Nam (nay là Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam).
 |
| Nhạc sĩ Chu Minh. (Ảnh: Hội Nhạc sĩ Việt Nam) |
Nhạc sĩ Chu Minh thành công trên cả vai trò sáng tác và giảng dạy. Trong đó, nổi bật nhất là các sáng tác âm nhạc. Tên tuổi nhạc sĩ Chu Minh gắn liền với các tác phẩm về cách mạng, Đảng và Bác Hồ. Có thể kể đến các ca khúc “Ta tự hào đi lên, ôi Việt Nam”, “Lời ca mở tuyến”, “Đường Trường Sơn chiến công gọi chiến công” hay những tác phẩm khí nhạc như concerto “Tuổi trẻ”, giao hưởng “Miền Nam tuyến đầu”... Đặc biệt, ông để lại dấu ấn với những sáng tác về Bác Hồ như “Người là niềm tin tất thắng”, “Nước non tên Người”, “Ngày ấy Người đi dặm dài thế kỷ”, “Đêm nhớ Bác”, “Tên Người đẹp mãi Bến Tre”…
Trong đó, ca khúc “Người là niềm tin tất thắng” được đánh giá là một trong số những ca khúc có giá trị nhất viết về lãnh tụ Hồ Chí Minh trong nền âm nhạc hiện đại Việt Nam. Còn “Ta tự hào đi lên, ôi Việt Nam” mang những âm hưởng đầy kiêu hãnh và tự hào về dân tộc.
Bên cạnh đó, ông cũng có những bản tình ca lãng mạn như “Em xa có nhớ”, “Hà Nội chiều mây”, “Và thu nữa”, “Màu xanh ánh mắt yêu thương”, “Ru lời tôi ru ngàn năm không lời”, “Em có nghe chăng nơi đây cao nguyên”, “Biển của anh, biển của em”… Ngoài ra, ông còn sáng tác một số nhạc phim, nhạc múa.
Cùng với sáng tác, nhạc sĩ Chu Minh còn có công lớn trong việc đào tạo nhiều thế hệ nhạc sĩ Việt Nam, nhiều học trò của ông đã trở thành những gương mặt nổi bật của nền âm nhạc nước nhà như nhạc sĩ Phó Đức Phương, nhạc sĩ Trương Ngọc Ninh, nhạc sĩ Tôn Thất Lập, nhạc sĩ Đức Trịnh, nhạc sĩ Đỗ Bảo…
Với nhiều đóng góp trong lĩnh vực sáng tác và đào tạo, nhạc sĩ Chu Minh đã được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật ngay từ đợt đầu tiên, năm 2001, Giải thưởng Hồ Chí Minh năm 2017 cùng nhiều huân chương, huy chương và các giải thưởng âm nhạc khác./.