Đây là Đề án nhằm giới thiệu bộ sưu tập lưu trữ tư liệu điện ảnh về tỉnh Quảng Trị; khẳng định vai trò, ý nghĩa của việc sưu tầm, nghiên cứu, bảo tồn, quảng bá và phát huy giá trị di sản tư liệu hình ảnh động. Đề án hướng tới mục tiêu mang lại lợi ích cho cộng đồng thông qua các dự án nhân đạo mà bạn bè quốc tế thực hiện tại tỉnh Quảng Trị; tăng cường tình đoàn kết quốc tế dành cho Việt Nam nói chung và tỉnh Quảng Trị nói riêng trong công cuộc đổi mới, hội nhập quốc tế.
Trong khuôn khổ Đề án, Ban Tổ chức trao tặng nhiều đơn vị bộ sưu tập phim “Miền đất lửa qua những thước phim tư liệu”. Bộ sưu tập gồm 5 phim. Trong đó, “Vĩ tuyến 17 - Chiến tranh nhân dân” là bộ phim tài liệu do đạo diễn nổi tiếng người Hà Lan - Joris Ivens hoàn thành năm 1968 sau hai tháng sống, chứng kiến và làm việc tại vùng đất lửa Quảng Trị. Bộ phim đã ghi lại một cách chân thực hình ảnh người dân Vĩnh Linh trong những năm tháng khốc liệt nhất của cuộc chiến giành lại độc lập, tự do cho dân tộc. Khi phim công chiếu tại phương Tây, theo dư luận báo chí thế giới lúc bấy giờ - tác phẩm đã tạo được tiếng vang lớn, cho thế giới thấy sự thật về cuộc chiến tranh mà Mỹ đang theo đuổi tại Việt Nam.
 |
| Hồi ký "Vĩ tuyến 17 - Hai tháng trong lòng đất" của tác giả Joris Ivens. |
Phim “Joris Ivens và Ngọn gió Việt Nam” do Viện Phim Việt Nam sản xuất năm 2018, là góc nhìn tươi mới về đạo diễn Joris Ivens - người nghệ sĩ tài năng và những bộ phim tài liệu vượt thời gian của ông. Bộ phim cho thấy tình cảm của Joris Ivens với con người, đất nước Việt Nam thông qua những thước phim sinh động, chân thực về nhiều giai đoạn quan trọng trong lịch sử. Bên cạnh đó, bộ phim cũng chứng minh giá trị vô giá của nguồn tư liệu hình ảnh động đối với các thế hệ, giúp họ hiểu thêm về lịch sử dân tộc, truyền thống đấu tranh anh dũng của dân tộc ta. Bộ phim đã giành Giải Cánh diều bạc tại Giải Cánh diều của Hội điện ảnh Việt Nam 2018 và Bông sen Bạc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 21.
Phim “Lũy thép Vĩnh Linh” được đạo diễn Nguyễn Ngọc Quỳnh cùng đoàn phim đã đi vào “túi bom” Vĩnh Linh từ năm 1967 để thực hiện những thước phim về vùng “đất thép” này. Khi ra mắt vào năm 1971, “Lũy thép Vĩnh Linh” được xem như “một bài ca về sức mạnh thần kỳ của chiến tranh nhân dân”. Tác phẩm chiến thắng một cách thuyết phục cả 3 hạng mục (Đạo diễn xuất sắc nhất, Quay phim xuất sắc nhất, Phim tài liệu xuất sắc nhất) tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 2 (1973).
Ngoài ra, bộ phim còn giành Huy chương vàng tại Liên hoan phim quốc tế Moskva lần thứ VII (1971). Phim “Quảng Trị - Khát vọng hòa bình” (2018, đạo diễn Nguyễn Văn Vinh) do Công ty Truyền thông Tầm nhìn Á Châu sản xuất. Những hình ảnh trong phim thể hiện một khát vọng hòa bình, một cuộc sống ấm no, tươi đẹp trên mảnh đất Quảng Trị anh hùng thời hiện tại và trong tương lai.
Phim truyện “Sống trong sợ hãi” (2005, đạo diễn Bùi Thạc Chuyên) kể về cuộc mưu sinh bằng việc dò phá bom mìn của người lính phía bên kia chiến tuyến thời hậu chiến. Bộ phim cho thấy sức sống mãnh liệt của người dân Việt Nam, luôn biết vượt qua mọi khó khăn thử thách để vươn lên và khẳng định giá trị của bản thân trong cuộc sống. Tác phẩm đã giành được nhiều giải: Giải Biên kịch xuất sắc nhất và Đạo diễn xuất sắc nhất của Hội Điện ảnh Việt Nam năm 2005; Giải Tài năng trẻ châu Á cho Phim hay nhất tại Liên hoan phim quốc tế Thượng Hải (2006)…
Cũng trong khuôn khổ Đề án, Ban Tổ chức còn xuất bản sách “Hồi ký Vĩ tuyến 17 - Hai tháng trong lòng đất”. Cuốn sách nói về những trải nghiệm của nhà làm phim người Hà Lan - Joris Ivens trên hành trình Nam tiến từ Thủ đô Hà Nội đến với Quảng Trị và cuộc sống hai tháng dưới lòng đất Vĩnh Linh khi ông thực hiện bộ phim “Vĩ tuyến 17 - Chiến tranh nhân dân”.
Dịp này, Ban Tổ chức còn thực hiện clip “Quảng Trị và những vòng quay đồng hành” nói về Quảng Trị trong thời chiến và thời bình, với sự hỗ trợ, đồng hành từ trong nước và quốc tế. Triển lãm “Quảng Trị - Điểm đến của ký ức” trưng bày 200 bức ảnh, áp phích và hiện vật về Quảng Trị qua góc nhìn của các nhiếp ảnh gia trong nước và quốc tế. Hội thảo “Quảng Trị - Khát vọng hòa bình” với nhiều nội dung như ký ức của cựu chiến binh, phóng viên, chiến sĩ tại chiến trường Quảng Trị; những giá trị của di sản điện ảnh trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, thể hiện ý chí và khát vọng hòa bình của nhân dân Việt Nam; sự hỗ trợ trong nước và quốc tế về y tế, lương thực trong chiến tranh và khắc phục hậu quả chiến tranh dành cho Quảng Trị; xây dựng Quảng Trị từ vùng bị bom tàn phá trở thành điểm đến an toàn và thân thiện./.