Chuyển đổi số Việt Nam bước sang giai đoạn tăng tốc, hiệu quả và gần dân hơn

Sáng 21/10, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức Chương trình Chào mừng Ngày Chuyển đổi số Quốc gia năm 2025. Sự kiện được tổ chức trực tiếp tại Hà Nội và trực tuyến tới 34 điểm cầu trên cả nước.

Hành trình 5 năm chuyển đổi số: Từ khởi động đến bứt phá

Chương trình đã điểm lại chặng đường chuyển đổi số quốc gia được khởi động từ năm 2020 đến nay – hành trình 5 năm với nhiều dấu mốc đáng nhớ. Từ khâu nhận thức, xây dựng thể chế, phát triển hạ tầng số đến hình thành Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số, Việt Nam đã bước đầu tạo dựng nền móng vững chắc cho kỷ nguyên số.

Theo Thứ trưởng thường trực Bộ Khoa học và Công nghệ Vũ Hải Quân, chủ đề của Ngày Chuyển đổi số năm 2025 là: “Chuyển đổi số toàn dân, toàn diện, toàn trình để tăng tốc, bứt phá phát triển kinh tế số".

Ông nhấn mạnh, sau 5 năm triển khai, Việt Nam đã đi qua giai đoạn khởi động và bước vào thời kỳ tăng tốc với nhiều kết quả nổi bật.

Đến nay, hạ tầng số của Việt Nam phát triển mạnh mẽ, mạng viễn thông băng rộng đã phủ tới 99,3% thôn bản; tốc độ Internet di động đạt trung bình 146,64 Mb/giây, xếp thứ 20 thế giới; mạng 5G đã bắt đầu được triển khai, phủ sóng tại 26% khu vực dân cư. Những con số này cho thấy nền tảng hạ tầng của Việt Nam đã sẵn sàng cho giai đoạn bùng nổ dịch vụ số.

Chính phủ số có bước tiến rõ rệt, tỷ lệ hồ sơ giải quyết trực tuyến toàn trình đạt gần 40%, tăng gấp 9 lần so với năm 2019. Xếp hạng Chính phủ điện tử của Việt Nam theo Liên Hợp Quốc cũng đã tăng 15 bậc so với kỳ công bố năm 2022 – minh chứng cho hiệu quả thực tiễn của các nỗ lực cải cách, số hóa hoạt động công vụ.

Kinh tế số tiếp tục đóng góp ngày càng lớn. Năm 2024, doanh thu ngành công nghiệp CNTT đạt khoảng 2,772 triệu tỷ đồng (tương đương 118 tỷ USD), tăng 24% so với năm trước. Xuất khẩu phần cứng – điện tử tăng 29%. Khu vực số đã và đang trở thành động lực tăng trưởng chủ đạo của nền kinh tế.

Nhiều nền tảng số quốc gia đã đi vào vận hành, từ Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cổng Dịch vụ công quốc gia đến hạ tầng định danh và xác thực điện tử, tạo nền tảng cho người dân và doanh nghiệp tham gia giao dịch điện tử an toàn, thuận tiện.

Đặc biệt, thể chế và chính sách về chuyển đổi số ngày càng hoàn thiện – từ Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị đến các chương trình, kế hoạch hành động của Chính phủ, bộ, ngành, địa phương, tạo hành lang pháp lý đồng bộ cho quá trình số hóa toàn diện.

Giai đoạn mới: Nhanh hơn, hiệu quả hơn, gần dân hơn

Bước vào giai đoạn 2026 – 2030, chuyển đổi số Việt Nam sẽ hướng tới chiều sâu và hiệu quả thực chất, tập trung chuyển hóa các thành tựu số hóa thành tăng trưởng kinh tế, năng suất và năng lực cạnh tranh quốc gia.

Theo Thứ trưởng thường trực Vũ Hải Quân, thế giới số đang chuyển động từng giây. “Nếu chúng ta chậm, chúng ta sẽ tụt hậu”. Vì vậy, chuyển đổi số cần phải nhanh hơn – nhanh trong hoàn thiện thể chế, trong triển khai chiến lược, trong ứng dụng công nghệ và đặc biệt là trong thay đổi tư duy, cách làm.

Cùng với tốc độ, chuyển đổi số phải hiệu quả hơn – đo bằng kết quả cụ thể và giá trị mang lại cho người dân, doanh nghiệp và nền kinh tế.

“Một đồng đầu tư cho chuyển đổi số phải mang lại nhiều đồng lợi ích”, ông nhấn mạnh. Không thể chỉ tính bằng số lượng dự án hay phần mềm được triển khai, mà phải đo đếm bằng lợi ích thật: bao nhiêu người dân được phục vụ tốt hơn, chi phí giảm bao nhiêu, năng suất tăng thế nào.

Một trọng tâm quan trọng là xây dựng Luật Chuyển đổi số, do Bộ KH&CN chủ trì soạn thảo. Dự luật này được xem là “xương sống” pháp lý cho tiến trình số hóa quốc gia, không phải là luật kỹ thuật, mà là luật điều phối, tổ chức và kiến tạo hệ sinh thái số thống nhất.

Thứ trưởng thường trực Vũ Hải Quân cho biết, Luật này sẽ tập trung vào 5 nội dung lớn: Hình thành khung pháp lý thống nhất cho quốc gia số; Thiết lập cơ chế pháp lý cho kinh tế số, xã hội số; Xác lập cấu trúc quản trị quốc gia về chuyển đổi số; Luật hóa nguồn lực tài chính và nhân lực số; Quy định cơ chế đánh giá định kỳ, công khai các chỉ số chuyển đổi số.

Đây sẽ là bước đi nền tảng, tạo hành lang pháp lý để Việt Nam tiến tới một nền quản trị hiện đại, minh bạch và vận hành dựa trên dữ liệu.

Nhấn mạnh "gần dân hơn” là trọng tâm xuyên suốt trong chủ đề chuyển đổi số năm 2025, Thứ trưởng thường trực Vũ Hải Quân cho biết, mục tiêu là thu hẹp khoảng cách số, đảm bảo mọi người dân, dù ở nông thôn, miền núi hay đô thị, đều được tiếp cận các tiện ích số, dịch vụ công trực tuyến và cơ hội phát triển bình đẳng trong không gian số.

Công nghệ đang giúp chính quyền phục vụ người dân tốt hơn, hướng tới một Nhà nước kiến tạo, thông minh và “không khoảng cách” – nơi các quyết định được đưa ra dựa trên dữ liệu thời gian thực, người dân được hưởng dịch vụ công không giấy tờ, nhanh chóng và cá nhân hóa theo nhu cầu.

Đồng thời, “gần dân hơn” còn là xây dựng niềm tin số – yếu tố then chốt để người dân yên tâm, tin tưởng và chủ động tham gia chuyển đổi số. Khi thấy được lợi ích thực sự và an toàn, người dân sẽ trở thành trung tâm, là động lực của tiến trình số hóa quốc gia.

Lan tỏa hình ảnh công dân số Việt Nam

Một điểm nhấn tại chương trình là phần trình diễn trực quan “Hành trình công dân số”, tái hiện cách người dân ứng dụng công nghệ trong đời sống hằng ngày – từ thanh toán, y tế, giáo dục đến hành chính công. Hình ảnh đó thể hiện rõ tinh thần chuyển đổi số “gần dân, dễ hiểu, dễ làm, hiệu quả thiết thực”.

Sau 5 năm, khái niệm “công dân số” đã trở nên quen thuộc – những người sử dụng Internet một cách an toàn, sáng tạo, có trách nhiệm, góp phần tăng năng suất và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Tại chương trình, Bộ KH&CN đã tôn vinh các tập thể, cá nhân tiêu biểu có thành tích xuất sắc, đồng thời công bố kết quả Chỉ số Chuyển đổi số (DTI) năm 2024 – căn cứ quan trọng phản ánh mức độ sẵn sàng và hiệu quả chuyển đổi số của các địa phương.