 |
| Người lao động đăng ký để được hưởng bảo hiểm thất nghiệp. (Ảnh: Hữu Việt/TTXVN). |
Luật Bảo hiểm thất nghiệp có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2009, nhưng phải một năm sau mới bắt đầu thực hiện chi trả. Theo đó, lao động đóng bảo hiểm thất nghiệp đủ từ 12 tháng trở lên, khi bị thất nghiệp nếu có đăng ký thất nghiệp với các trung tâm giới thiệu việc làm và chưa tìm được việc làm trong thời gian quy định thì được nhận bảo hiểm thất nghiệp.
Ngày 4/1/2010, việc thực hiện chi trả bảo hiểm thất nghiệp được thực hiện trên toàn quốc. Tuy mới thực hiện chi trả được 10 ngày nhưng việc thực hiện đã bộc lộ nhiều vướng mắc, trong đó chủ yếu liên quan tới người sử dụng lao động và cơ quan bảo hiểm.
Đăng ký bảo hiểm thất nghiệp
Theo báo cáo nhanh của các Trung tâm giới thiệu việc làm trên cả nước, tính từ ngày 4/1 đến trưa ngày 14/1/2010, trên cả nước đã có 3.515 lao động đến đăng ký thất nghiệp, trong đó 592 người hoàn thiện hồ sơ đề nghị được hưởng bảo hiểm thất nghiệp và mới chỉ có 298 người đã được trung tâm xác định đủ điều kiện hưởng, mức hưởng đang được trình Giám đốc Sở Lao động-Thương binh và Xã hội ra quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Do vậy, hiện nay tính trên cả nước vẫn chưa có bất cứ trường hợp nào được nhận tiền bảo hiểm thất nghiệp.
Ông Nguyễn Đại Đồng - Cục truởng Cục việc làm cho biết sở dĩ chưa có trường hợp nào nhận được tiền trợ cấp bảo hiểm thất nghiệp là do việc thực làm các thủ tục chứng thực thất nghiệp có thời hạn bắt đầu thực hiện mới chỉ 10 ngày, trong khi thời gian hoàn tất thủ tục lên tới 22 ngày nên việc chi trả chưa có truờng hợp nào nhận tiền cũng là điều dễ hiểu.
Theo quy định của luật bảo hiểm thất nghiệp, trong vòng 7 ngày kể từ ngày mất việc, chấm dứt hợp đồng lao động, người lao động phải đi đăng ký thất nghiệp.
Trong vòng 15 ngày sau đó, người lao động phải nộp đủ hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp. Tổng cộng người lao động chỉ có 22 ngày để hoàn tất hồ sơ, nếu không đăng ký kịp, người lao động sẽ bị xem như từ chối hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Theo báo cáo của Cục việc làm, 50 tỉnh đã có người đến đăng ký thất nghiệp. Trong đó, các tỉnh phía Nam có lượng người đăng ký thất nghiệp đông hơn rất nhiều hơn so với khu vực phía Bắc.
Cụ thể, Thành phố Hồ Chí Minh có 1.926 người đến đăng ký bảo hiểm thất nghiệp, trong đó 63 người nộp hồ sơ được hưởng, 20 người đang trình giám đốc ra quyết định hưởng.
Bình Dương có 655 người đến đăng ký thất nghiệp trong đó 306 người nộp hồ sơ hưởng, 243 người đang trình giám đốc sở ra quyết định hưởng.
Đồng Nai có 131 người đăng ký thất nghiệp trong đó có 27 người nộp hồ sơ hưởng, 2 người đang trình giám đốc sở ra quyết định hưởng.
Còn Hà Nội có 62 người đăng ký bảo hiểm thất nghiệp chỉ có 1 người thất nghiệp đã nộp hồ sơ đề nghị được hưởng. Nhiều tỉnh khác vẫn chưa có người nào đến đăng ký thất nghiệp như Cao Bằng, Bắc Kạn, Lào Cai, Lai Châu...
Còn "Làm khó" người mất việc?Hiện nay khó khăn lớn nhất đối với việc triển khai bảo hiểm thất nghiệp là do việc thiếu sổ bảo hiểm xã hội do doanh nghiệp chưa trả cho lao động, khiến nhiều lao động thất nghiệp có nguy cơ không đủ điều kiện hưởng bảo hiểm thất nghiệp.
Trên thực tế, có nhiều doanh nghiệp chậm đóng hoặc trốn đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động.
Theo ông Kiều Văn Minh, Truởng ban thu Bảo hiểm xã hội Việt Nam, có tới 60 % doanh nghiệp chậm đóng bảo hiểm xã hội và 30% nợ bảo hiểm xã hội.
Để giải quyết tình trạng trên, ông Minh cho biết nếu doanh nghiệp chậm đóng 1 tháng vẫn cho chốt sổ. Còn doanh nghiệp nợ bảo hiểm xã hội từ 1-3 tháng thì người sử dụng lao động phải cam kết 1 tháng sau phải hoàn trả.
Tính tới thời điểm này, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam đã thu quỹ bảo hiểm thất nghiệp lên tới 3.066 tỷ đồng và số lượng người tham gia tới 5,4 triệu người, vượt xa con số dự kiến ban đầu chỉ có 3-4 triệu người.
Tuy nhiên, thực tế khó khăn trong việc thực hiện chi trả bảo hiểm thất nghiệp không chỉ có lý do doanh nghiệp chậm hoặc trốn đóng bảo hiểm xã hội mà còn do phía bảo hiểm xã hội chậm trả sổ khi người lao động tới khai báo thất nghiệp.
Theo nhận định của Cục việc làm, đây là nguyên nhân dẫn tới việc chậm tri chả tiền cho người lao động khi bị mất việc.
Trong khi nhiều địa phương vẫn còn “câu nệ” thủ tục hành chính này thì tỉnh Bình Dương lại có cách làm khác khi người lao động tới khai báo thất nghiệp thì bảo hiểm Bình Dương cấp cho “tờ rời” bảo hiểm thất nghiệp, trong “tờ rời” này có đầy đủ thông tin để người lao động có thể tới các trung tâm giới thiệu việc làm hoàn tất hồ sơ.
Chính vì cách thức sáng tạo này mà Bình Dương đã kịp thời giải quyết khó khăn cho người mất việc. Trong số 655 người đến đăng ký thất nghiệp thì có tới 306 người nộp hồ sơ hưởng, 243 người đang trình Giám đốc Sở Lao động, thương binh và Xã hội tỉnh ra quyết định hưởng.
Số người nộp hồ sơ hưởng và và số người trình giám đốc sở ra quyết định hưởng bảo hiểm thất nghiệp của Bình Dương cho tới nay là cao nhất cả nước.
Ông Kiều Minh, Trưởng ban thu của Bảo hiểm xã hội Việt Nam khẳng định việc này hoàn toàn đúng quy trình thủ tục và hợp pháp./.