Nhiều nỗ lực trong công tác bảo vệ trẻ em
|
Bảo vệ trẻ em - trách nhiệm không của riêng ai. (Ảnh: An Hòa) |
Tại Hội nghị cung cấp và thông tin cho báo chí về công tác nhân quyền và thông tin đối ngoại, tháng 5/2022, bà Vũ Thị Kim Hoa – Phó Cục trưởng Cục Trẻ em, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đánh giá: “Trong thời gian qua, hệ thống pháp luật, chính sách liên quan đến công tác trẻ em tiếp tục được quan tâm, hoàn thiện; bảo đảm chất lượng, tiến độ theo kế hoạch đề ra, đáp ứng kịp thời yêu cầu bảo đảm quyền trẻ em trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19; tạo hành lang pháp lý trong công tác chăm sóc, giáo dục, và bảo vệ trẻ em”.
Thống kê cho thấy, từ tháng 7/2020 đến tháng 12/2021, Chính phủ đã trình Quốc hội thông qua 2 luật, ban hành 12 nghị định; Thủ tướng Chính phủ đã ban nhành 2 nghị quyết, 2 chỉ thị, 15 quyết định, 1 công điện về bảo đảm thực hiện quyền trẻ em, đặc biệt bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em trong dịch bệnh COVID-19. Bên cạnh đó, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt các chương trình, đề án về trẻ em giai đoạn 2021 – 2025, tầm nhìn đến năm 2030 nhằm bảo đảm thực hiện quyền chăm sóc, bảo vệ trẻ em và phát triển toàn diện trẻ em; tạo lập môi trường sống an toàn, lành mạnh và thân thiện, góp phần hoàn thành các mục tiêu của Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững.
Trong năm 2021, Tổng đài điện thoại quốc gia bảo vệ trẻ em 111 đã tiếp nhận trên 500 nghìn cuộc gọi (tăng gần 100 nghìn cuộc gọi so với 2020), tư vấn trên 35 nghìn ca (tăng 20% so với năm 2020). Các dịch vụ hỗ trợ, trợ giúp tâm lý chiếm 41,45%, tiếp đến là trợ giúp pháp lý 37,23% và các hỗ trợ khác như: tài chính, trợ giúp xã hội, trợ giúp y tế, trợ giúp giáo dục.
Đặc biệt, 100% đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân và các vụ việc do báo chí phản ánh có liên quan đến xâm hại trẻ em đều được hỗ trợ can thiệp hoặc chuyển đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết.
Cùng với đó, Bộ Lao động -Thương binh và Xã hội đã kịp thời, chủ động tham mưu ban hành chính sách hỗ trợ trẻ em chịu nhiều tác động của dịch COVID-19. Theo đó, năm 2021, thông qua Sở Lao động -Thương binh và Xã hội các tỉnh, thành phố đã phân bổ 116.611 tỷ đồng, trong đó hỗ trợ tiền ăn cho trẻ em F0, F1 với 80.000 VNĐ/người/ngày và hỗ trợ thêm cho trẻ F0, F1 với mức 1.000.000 VNĐ/trẻ em, người lao động mang thai được hỗ trợ thêm 1.000.000 VNĐ/người; người lao động đang nuôi con chưa đủ 06 tuổi được hỗ trợ thêm 1.000.000 VNĐ/trẻ em. Tính đến này 31/12/2021, có 24.400 người lao động mang thai và 376.385 trẻ em dưới 6 tuổi là con của người lao động đã được hỗ trợ bổ sung với mức 1.000.000 VNĐ/người; 707.353 đối tượng F0, F1, trong đó có trẻ em đã được hỗ trợ tiền ăn với tổng kinh phí gần 473 tỷ đồng; 52.850 trẻ em là đối tượng F0, F1 được hỗ trợ bổ sung với mức 1.000.000 VNĐ/người. Trong đó, các địa phương có mức kinh phí hỗ trợ lớn là: Long An, Bình Dương, Hà Nội, Bắc Giang, Nghệ An và Đồng Nai.
Những hạn chế cần khắc phục
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, theo bà Vũ Thị Kim Hoa thì tình hình xâm hại trẻ em năm 2021 mặc dù giảm 1,6% số vụ nhưng diễn biến phức tạp và xảy ra một số vụ đặc biệt nghiêm trọng gây bức xúc trong dư luận xã hội; công tác bảo đảm an toàn cho trẻ em, đặc biệt là việc phòng, chống bạo lực gia đình chưa được quan tâm đúng mức. Đáng lưu ý, đã xảy ra một số vụ việc đặc biệt nghiêm trọng gây bức xúc trong xã hội như vụ mẹ đẻ bạo hành con gái 6 tuổi ở tỉnh Hải Dương; vụ bé gái 8 tuổi bị “người tình” của bố bạo lực ở Tp Hồ Chí Minh dẫn tới tử vong; vụ bé gái 3 tuổi ở Hà Nội bị “cha dượng” bạo hành, đóng đinh vào đầu…
Một trong những nguyên nhân được chỉ ra là năng lực của bộ máy quản lý nhà nước về thực hiện quyền trẻ em ở nhiều địa phương thiếu và yếu, nhất là các cấp cơ sở chưa thực sự chủ động trong tham mưu, đề xuất thực hiện các nhiệm vụ về bảo vệ, chăm sóc trẻ em, hướng dẫn gia đình, cộng đồng kiến thức, kỹ năng bảo vệ trẻ em, phòng chống xâm hại trẻ em trên địa bàn. Bên cạnh đó, đội ngũ nhân viên công tác xã hội chuyên nghiệp chưa định hình nên vẫn còn nhiều khoảng trống trong việc thực thi pháp luật, chính sách về bảo vệ trẻ em.
Một rào cản khác trong công tác bảo vệ trẻ em được bà Hoa chỉ ra đó là nguồn lực nhà nước dành cho công tác bảo vệ trẻ em giai đoạn 2021 – 2025 có xu hướng giảm; lĩnh vực trẻ em không được đưa vào các Chương trình mục tiêu quốc gia. Một số chương trình, đề án về trẻ em chưa được bộ, ngành, địa phương quan tâm đầu tư đúng mức.
Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống xâm hại trẻ em
Từ những phân tích nêu trên, đại diện Cục Trẻ em, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội dự báo, tình hình trẻ em và việc bảo đảm thực hiện quyền trẻ em tiếp tục đặt ra nhiều vấn đề mới, yêu cầu phức tạp hơn do ảnh hưởng bởi hậu đại dịch COVID-19, thiên tai, biến đổi khí hậu. Dự báo trong thời gian tới, tình hình xâm hại trẻ em sẽ diễn biến phức tạp, luôn tiềm ẩm nguy cơ gia tăng, nhất là bỏ rơi, bỏ mặc trẻ em, bạo lực trẻ em trong giai đình; phương thức, thủ đoạn tội phạm xâm hại trẻ em ngày càng tinh vi, xảo quyệt; tính chất, mức độ nguy hiểm ngày càng cao, hậu quả tác hại ngày càng lớn.
|
Cần tiếp tục thực hiện tốt các giải pháp, trong đó rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện chính sách, pháp luật về bảo vệ trẻ em. (Ảnh minh họa: An Hòa) |
Chính vì thế, trong thời gian tới, bà Hoa cho rằng, cần tiếp tục thực hiện tốt các giải pháp, trong đó rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện chính sách, pháp luật về bảo vệ trẻ em (trong Luật Hôn nhân và gia đình, Luật phòng, chống bạo lực gia đình); chăm sóc, bảo vệ trẻ em mồ côi, trẻ em được chăm sóc thay thế do ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 (chăm sóc sức khỏe tâm thần, tâm lý xã hội, chăm sóc trẻ em mồ côi, trẻ em bị bỏ rơi, trẻ em bị cách ly khỏi cha mẹ do bạo lực gia đình); cơ chế phối hợp liên ngành trong việc hỗ trợ, can thiệp trường hợp trẻ em bị xâm hại; xây dựng định mức kinh tế - kỹ thuật và khung giá dịch vụ công về bảo vệ trẻ em; củng cố và phát triển hệ thống dịch vụ bảo vệ trẻ em, khuyến khích cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia cung cấp dịch vụ và mạng lưới bảo vệ trẻ em.
Phổ biến kiến thức, kỹ năng cho cha mẹ, người chăm sóc trẻ em, triển khai chương trình giáo dục làm cha mẹ, kỷ luật tích cực, hướng dẫn kiến thức, kỹ năng cho trẻ em biết tự bảo vệ bình. Trang bị các kiến thức về quyền trẻ em, quảng bá Tổng đài điện thoại quốc gia bảo vệ trẻ em 111; trách nhiệm, kỹ năng lên tiếng, thông báo, tố cáo các hành vi xâm hại trẻ em.
Tăng cường nhân lực làm công tác bảo vệ trẻ em ở cấp xã. Thúc đẩy sự tham gia của đoàn viên, hội viên thuộc các tổ chức chính trị-xã hội, tổ chức xã hội và đơn vị có liên quan tham gia mạng lưới bảo vệ trẻ em. Nâng cao năng lực cho các cán bộ làm công tác bảo vệ trẻ em.
Đầu tư phát triển hệ thống dịch vụ bảo vệ trẻ em trong Chương trình mục tiêu quốc gia về giải quyết một số vấn đề xã hội; lồng ghép nguồn lực bảo vệ trẻ em, phòng, chống xâm hại trẻ em trong các Chương trình mục tiêu quốc gia. Ưu tiên bố trí ngân sách để thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu về trẻ em, đặc biệt về bảo vệ trẻ em; đẩy mạnh vận động nguồn lực xã hội thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu về trẻ em.
Tăng cường thanh tra, kiểm tra công tác bảo vệ trẻ em, phòng, chống xâm hại trẻ em, đặc biệt các cơ sở trợ giúp xã hội và các quỹ từ thiện chăm sóc, hỗ trợ trẻ em ở tất cả các cấp.
Phát triển hệ thống cơ sở dữ liệu trẻ em, kết nối, liên thông cơ sở dữ liệu dân cư quốc gia và các cơ sở dữ liệu bảo hiểm xã hội, tư pháp, y tế, giáo dục để hỗ trợ việc kiểm soát tình hình xâm hại trẻ em.
Điều 11 Luật Trẻ em quy định: “Tháng hành động vì trẻ em được tổ chức vào tháng 6 hằng năm để thúc đẩy phong trào toàn dân chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em; tuyên truyền, phổ biến, vận động cơ quan, tổ chức, cơ sở giáo dục, gia đình, cá nhân thực hiện chính sách, chương trình, kế hoạch, dự án, xây dựng các công trình và vận động nguồn lực cho trẻ em.
Trên tinh thần đó, Tháng hành động vì trẻ em là dịp nâng cao nhận thức, hành động của toàn xã hội cùng chung tay, bảo vệ và có các hành động vì sự phát triển và lợi ích tốt nhất của trẻ em.
Chủ đề của Tháng hành động vì trẻ em năm nay (từ ngày 1/6 -30/6/2022) là “Chung tay bảo vệ trẻ em, hãy lên tiếng phòng, chống xâm hại, bạo lực trẻ em”. Đây là dịp để tăng cường trách nhiệm của mỗi ngành, mỗi cấp và công tác phối hợp giữa các ngành: Lao động – Thương bình và Xã hội, Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam và các cơ quan, tổ chức có liên quan tại địa phương thực hiện các biện pháp phòng ngừa, hỗ trợ, can thiệp để bảo vệ trẻ em kịp thời, hiệu quả, nhất là trong gia đình. Quan tâm, tạo điều kiện, vận động nguồn lực để mọi trẻ em có một mùa hè an toàn, lành mạnh.
Thông điệp và khẩu hiệu truyền thông của Tháng hành động vì trẻ em năm nay là:
- Trẻ em phải được an toàn trong ngôi nhà của mình
- Roi vọt không làm trẻ nên người, yêu thương mạnh hơn lời quát mắng
- Pháp luật nghiêm trị mọi hành vi xâm hại, bạo lực trẻ em
- Kiên quyết phòng, chống bạo lực trẻ em trong gia đình
- Hãy lên tiếng để ngăn chặn mọi hành vi xâm hại, bạo lực trẻ em
- Gọi 111 để thông báo, tố giác mọi hành vi xâm hại, bạo lực trẻ em
- Số 111 – tiếp nhận thông tin mọi lúc, bảo vệ trẻ em mọi nơi
|