Ngày 04/10, Hệ thống tiêm chủng VNVC cùng Tập đoàn dược phẩm GSK (Bỉ) chính thức ra mắt vắc xin zona thần kinh (giời leo) tại Việt Nam.
Zona thần kinh là bệnh hậu thủy đậu do vi rút Varicella Zoster (VZV) gây ra. Người nhiễm vi rút VZV lần đầu sẽ mắc bệnh thủy đậu.
Sau khi khỏi bệnh thủy đậu, vi rút này không bị tiêu diệt hoàn toàn mà trú ẩn trong các rễ hạch thần kinh và sẽ tái hoạt động gây bệnh zona thần kinh khi gặp điều kiện thuận lợi như: Tuổi cao, suy giảm miễn dịch, căng thẳng, suy nhược cơ thể, sau phẫu thuật, điều trị ung thư, mắc các bệnh lý nền như: Tim mạch, hen suyễn, đái tháo đường, phổi tắc nghẽn mãn tính, cơ xương khớp…
 |
| Tiêm vắc xin zona thần kinh cho người dân tại Hệ thống tiêm chủng VNVC. (Ảnh: Phong Lan) |
Bất kỳ ai đã từng bị thủy đậu trước đó đều có thể bị zona thần kinh. Bệnh này tuy không bùng phát thành dịch lớn nhưng lại gây ra hàng loạt biến chứng nghiêm trọng, như: Tổn thương da, đau đớn mức độ cao, đau thần kinh dai dẳng, liệt mặt, mù lòa, viêm phổi, viêm gan, viêm não, viêm màng não, đột quỵ…
Bác sĩ chuyên khoa I Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết, vắc xin zona thần kinh (giời leo) được hãng dược phẩm GSK đưa vào sử dụng trên thế giới từ năm 2017.
Đến nay, vắc xin này đã được phê duyệt và sử dụng ở hơn 50 nước, trong đó nhiều nước đã đặt hàng số lượng lớn để đưa vào chương trình tiêm chủng quốc gia cho toàn dân. như: Vương quốc Anh, Australia, Hy Lạp, Canada, Đức, Italia, New Zealand…
Vắc xin được sản xuất theo công nghệ bất hoạt, tái tổ hợp và công thức chứa dược chất, đặc biệt giúp tăng hiệu quả trên người cao tuổi, người có bệnh nền, người suy giảm miễn dịch do bệnh lý.
Vắc xin có hiệu quả phòng ngừa zona thần kinh lên đến 97% ở người từ 50 tuổi trở lên và đến 87% trên người từ 18 tuổi bị suy giảm miễn dịch do bệnh lý, đồng thời giảm biến chứng đau thần kinh sau zona và các biến chứng khác hơn 90%.
Vắc xin này được chỉ định cho người lớn từ 50 tuổi trở lên và người từ 18 tuổi có nguy cơ cao mắc zona thần kinh. Người từ 50 tuổi trở lên tiêm 2 mũi cách nhau 2 tháng. Người từ 18 tuổi trở lên có nguy cơ cao mắc zona thần kinh tiêm 2 mũi cách nhau 1 tháng.
Chia sẻ về yếu tố thúc đẩy mắc bệnh zona thần kinh, PGS.TS.BS. Hoàng Thị Lâm, Trưởng khoa Miễn dịch lâm sàng Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, cho biết theo các nghiên cứu người có bệnh mãn tính có nguy cơ mắc zona, tái phát zona và gặp biến chứng đau thần kinh sau zona cao hơn từ 20-40% so với dân số chung. Ví dụ bệnh nhân đái tháo đường tuýp 2 có nguy cơ mắc zona thần kinh gần gấp đôi người không mắc, bệnh tim mạch làm tăng nguy cơ mắc zona thần kinh lên đến 34%. Đau thần kinh sau zona cũng có nguy cơ tăng mạnh theo tuổi, nhất là trong độ tuổi 50-79. Ngoài ra, người thường xuyên căng thẳng tâm lý có nguy cơ mắc bệnh zona thần kinh cao hơn 47% so với người bình thường.
Bác sĩ Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch Liên chi hội truyền nhiễm TP. HCM, đánh giá: “Vắc xin zona thần kinh ngăn chặn sự tái hoạt động của virus đang tiềm ẩn trong các hạch thần kinh sau khi mắc thủy đậu, từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh zona thần kinh và các biến chứng liên quan. Đây là giải pháp phòng ngừa chủ động và hiệu quả cho người từ 50 tuổi hoặc 18 tuổi trở lên có nguy cơ cao mắc zona thần kinh”.
Theo bác sĩ Trương Hữu Khanh, việc tiêm phòng bệnh zona thần kinh đã được khuyến cáo rộng rãi, trong đó vắc xin của GSK được khuyến cáo cho độ tuổi 50 trở lên ở hầu hết các quốc gia cũng như ưu tiên và có chỉ định cho người suy giảm miễn dịch. Bộ Y tế Việt Nam đã đưa dự phòng bệnh zona thần kinh bằng vắc xin vào trong Hướng dẫn quốc gia về Chẩn đoán và Điều trị các bệnh da liễu 2023. Khuyến cáo tiêm phòng zona thần kinh cho các bệnh nhân có bệnh nền mãn tính cũng được đưa vào khuyến cáo tiêm chủng quốc gia và các hiệp hội chuyên ngành như Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, Hen, Đái tháo đường, Cơ xương khớp.
Bà Vũ Thị Thu Hà, Giám đốc Cung ứng của Hệ thống tiêm chủng VNVC, cho biết với lợi thế là đối tác chiến lược toàn diện của hãng dược phẩm GSK trong nhiều năm liền, VNVC đã đặt hàng từ sớm với số lượng lớn và nỗ lực cùng nhà sản xuất đưa về số lượng lớn vắc xin để triển khai tiêm cho người dân Việt Nam. Vắc xin hiện đã có mặt tại gần 200 trung tâm tiêm chủng của VNVC trên toàn quốc và VNVC là hệ thống tiêm chủng đầu tiên có vắc xin này./.