Ấn tượng nghệ thuật xòe Thái ở Sơn La
Thứ bảy, 11/03/2023 10:47 (GMT+7)
(ĐCSVN) – Xòe Thái từ lâu đã trở thành vũ điệu mang biểu tượng của tình đoàn kết các dân tộc vùng Tây Bắc. Loại hình nghệ thuật dân gian này đóng vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần cộng đồng người Thái (tỉnh Sơn La), giúp lan tỏa những giá trị tốt đẹp xòe Thái để các dân tộc anh em khác hiểu hơn về nền văn hóa Thái đậm đà bản sắc.
 |
| Trong một số hoạt động giới thiệu văn hóa truyền thống dân tộc Thái diễn ra tại Làng Văn hóa các dân tộc Việt Nam, Đồng Mô (Sơn Tây - Hà Nội) với sự tham gia của các chủ thể văn hóa đến từ tỉnh Sơn La, công chúng Thủ đô có dịp thưởng thức những điệu xòe mang ý nghĩa biểu tượng về đời sống tinh thần của đồng bào Thái. |
 |
| Xòe Thái có nhiều cách gọi khác nhau như xe, xé, xóe, xòe, múa xòe, múa Then, mố… |
 |
| ... các động tác múa xòe mô phỏng hoạt động của con người trong cuộc sống, lao động, sản xuất, tuy đơn giản nhưng mang ý nghĩa biểu tượng cho một cuộc sống tốt đẹp và sự đoàn kết cộng đồng. |
 |
| Theo các nghệ nhân xòe Thái, trong điệu xòe Thái cơ bản, người múa thường tay giơ lên cao, mở ra, hạ xuống, nắm lấy tay người bên cạnh rồi cùng bước chân nhịp nhàng, ngực hơi ưỡn, lưng ngả về phía sau. |
 |
| Xòe Thái có ba loại chính: Xòe nghi lễ, xòe vòng và xòe biểu diễn. |
 |
| Xòe nghi lễ và xòe biểu diễn kết hợp với đạo cụ, vì thế được gọi theo tên các đạo cụ như xòe khăn, xòe nón, xòe quạt, xòe hoa... |
 |
| Điệu Xòe trong những nghi lễ phản ánh tính nhân văn và sự giao hòa giữa con người với đời sống tín ngưỡng của người Thái. |
 |
| Xòe vòng là màn đồng diễn người xòe nối thành vòng tròn trong sự hòa đồng với tất cả mọi người. Đây cũng là điệu xòe phổ biến nhất, thể hiện tính cởi mở, gắn kết, thân thiện của loại hình nghệ thuật dân gian này. |
 |
| Các nhạc cụ đi cùng xòe có tính tẩu, kèn loa, khèn bè, trống, chiêng, chũm choẹ, pí pặp, bẳng bu... đệm theo nhịp chẵn 2/4, 4/4 trong những âm điệu đặc trưng của những quãng 2 trưởng, 3 trưởng, thứ, quãng 4, 5 đúng. |
 |
| Mỗi loại xòe có cách thể hiện riêng về đời sống, con người và văn hóa Thái. |
 |
| Đối với nhiều người Thái, trong các lễ hội như nghi lễ Kin Pang Then, Xên Cha, Xên Mường, Xên Bản, Xên Lẩu Nó, chỉ cần nghe tiếng trống xòe là họ đã cùng nhau nắm tay nhau hòa mình vào điệu múa. |
 |
| Ý nghĩa cộng đồng trong xòe Thái, thể hiện sự cởi mở, gắn kết con người, phản ánh giá trị cốt lõi của di sản văn hóa phi vật thể. |
 |
| Hiên nay đồng bào Thái, tỉnh Sơn La tích cực trao truyền nghệ thuật xòe Thái, thông qua những sinh hoạt lễ hội, nghi lễ, sự kiện văn hóa. Điều đó không chỉ góp phần lan tỏa những giá trị tốt đẹp của dân tộc Thái, mà còn góp phần tích cực vào việc phát huy bản sắc văn hóa Việt Nam trong thời kỳ hội nhập quốc tế. |
N.Dương