Nét đẹp văn hóa trên trang phục người Dao

Dân tộc Dao ở Việt Nam ở Việt Nam có dân số 891.151 người, sinh sống tập trung ở vùng cao phía Bắc tại các tỉnh như: Cao Bằng, Hà Giang, Tuyên Quang, Lào Cai, Yên Bái, Quảng Ninh, Cao Bằng, Bắc Kạn, Lai Châu, Hòa Bình đến các tỉnh Trung du như: Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hòa Bình. Người Dao gồm các nhóm khác nhau như: Dao Đỏ, Dao Tiền, Dao Quần Chẹt, Dao Thanh Y, Dao Áo dài, Dao Quần Trắng… mỗi nhóm người Dao mang những nét riêng về phong tục, tập quán, mà biểu hiện rõ nét nhất là trên trang phục của đồng bào.

Hiện nay dân tộc Dao dù chia nhiều nhóm người nhưng ngôn ngữ vẫn thống nhất cho thấy rõ mối quan hệ gắn kết trong cộng đồng người Dao, họ cùng nhau duy trì, phát huy những giá trị tốt đẹp làm lên bản sắc dân tộc Dao.

Với người phụ nữ dân tộc Dao, chuyện ăn mặc rất được coi trọng, trang phục của họ thể hiện khả năng thẩm mỹ, sự sáng tạo, tinh tế trên từng đường kim, mũi chỉ. Ngay từ khi còn nhỏ, các cô gái Dao đã được các bà, mẹ truyền dạy cho cách kéo sợi, dệt vải hay may vá thêu thùa.

Trang phục truyền thống của người Dao đỏ gồm: Áo, yếm áo, quần, khăn vấn đầu, thắt lưng và các đồ trang sức khác đi kèm.

Trang phục nam giới người Dao đỏ, tỉnh Tuyên Quang, sử dụng trong Lễ cưới hỏi truyền thống.

Trang phục truyền thống của người Dao Tiền sử dụng trong đời sống thường nhật.

Trang phục ở nam giới người Dao tiền với gam màu chàm chủ đạo.

Từ chất liệu dệt trang phục là vải lanh, được nhuộm chàm, những đôi bàn tay khéo léo của phụ nữ Dao Tiền đã thêu những nét hoa văn tinh tế, chắp ghép những trang sức trang trí bằng bạc.

Trang phục truyền thống của người Dao Quần chẹt đa dạng từ quần, áo, yếm, khăn, mũ... lấy tông màu chàm đen làm chủ đạo, kết hợp với những nét hoa văn thêu chỉ, các phụ kiện, trang sức khá cầu kỳ, hòa quyện vào nhau thành một khối thống nhất.

Trang phục nam giới người Dao quần chẹt đơn giản hơn nữ giới, gồm một áo cánh ngắn, cài cúc, cổ đứng để mặc ngoài, tất cả đều màu chàm. Áo có 4 thân được ghép bằng 4 thân vải khổ hẹp khoảng 30cm, xẻ ngực để cài khuy. Áo dài quá thắt lưng, gấu bằng, xẻ tà từ cạp quần, tay dài tới mắt cá tay, cổ đứng, có 3 túi thêu hoa văn chim, cây.

Theo những người Dao, chỉ nhìn vào bộ trang phục của người con gái họ biết được tài năng, sự khéo léo, chăm chỉ cũng như đức hạnh của người phụ nữ Dao.

Năm 2019, nghệ thuật trang trí lên trang phục của người Dao đỏ ở Tuyên Quang đã được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Đến nay, trang phục là một thành tố quan trọng, thể hiện sự kết tinh sáng tạo, góp phần vào việc duy trì, bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa của người Dao.