Dưới góc độ cơ quan quản lý nhà nước, theo Đại tá Nguyễn Quang Nhật, Trưởng Phòng hướng dẫn tuyên truyền, điều tra, giải quyết tai nạn giao thông (Cục Cảnh sát giao thông, Bộ Công an), Thông tư 24/2023/TT-BCA ngày 01/7/2023 của Bộ Công an (có hiệu lực thi hành kể từ ngày 15/8/2023) quy định về cấp, thu hồi đăng ký, biển số xe cơ giới, trong đó có nhiều điểm mới đáng chú ý như: Biển số định danh; đăng ký, cấp biển số xe trúng đấu giá...
Đáng chú ý, Thông tư quy định biển số xe được cấp và quản lý theo mã định danh của chủ xe (sau đây gọi là biển số định danh). Theo đó, biển số định danh là biển số có ký hiệu, seri biển số, kích thước biển số, kích thước của chữ và số, màu biển số.
Thời gian qua, nhiều người dân có cùng thắc mắc quanh nội dung từ ngày 15/8, khi bán xe (xe máy, ô tô…), chủ xe bắt buộc phải giữ lại đăng ký, biển số, không được giao cho chủ mới của xe.
 |
| Từ 15/8/2023, việc mua bán xe máy, ô tô sẽ không kèm theo biển số xe, trừ trường hợp mua bán xe kèm theo biển số xe trúng đấu giá (Ảnh minh họa, nguồn: Vũ Phượng) |
Theo quy định tại Điểm a và Điểm b Khoản 4 Điều 6 Chương I Thông tư 24/2023/TT-BCA thì khi bán, tặng cho, thừa kế, trao đổi, góp vốn, phân bổ, điều chuyển xe (sau đây gọi chung là chuyển quyền sở hữu xe):
- Chủ xe phải giữ lại chứng nhận đăng ký xe, biển số xe (không giao cho tổ chức, cá nhân nhận chuyển quyền sở hữu xe) và nộp cho cơ quan đăng ký xe chứng nhận đăng ký xe, biển số xe để làm thủ tục thu hồi; trường hợp chuyển quyền sở hữu xe kèm theo biển số xe trúng đấu giá thì chủ xe nộp cho cơ quan đăng ký xe chứng nhận đăng ký xe để làm thủ tục thu hồi;
- Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày làm giấy tờ chuyển quyền sở hữu xe, chủ xe phải làm thủ tục thu hồi; trường hợp quá thời hạn trên mà chủ xe không làm thủ tục thu hồi hoặc giao chứng nhận đăng ký xe, biển số xe cho tổ chức, cá nhân nhận chuyển quyền sở hữu xe làm thủ tục thu hồi thì trước khi giải quyết cơ quan đăng ký xe ra quyết định xử phạt đối với chủ xe về hành vi không làm thủ tục thu hồi theo quy định;
Trường hợp chủ xe không làm thủ tục thu hồi sau khi chuyển quyền sở hữu xe thì phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về các hành vi vi phạm liên quan đến xe đó.
“Như vậy, từ ngày 15/8/2023, khi bán xe, chủ xe sẽ phải nộp lại cho cơ quan đăng ký xe chứng nhận đăng ký xe, biển số xe để làm thủ tục thu hồi, trừ trường hợp bán xe kèm theo biển số xe trúng đấu giá thì chủ xe nộp cho cơ quan đăng ký xe chứng nhận đăng ký xe để làm thủ tục thu hồi”, Đại tá Nguyễn Quang Nhật khẳng định.
Cũng theo Đại tá Nhật, biển số này sẽ được cấp lại khi chủ xe đăng ký xe khác thuộc sở hữu của mình. Biển số được lưu giữ lại cho chủ xe trong 5 năm, kể từ ngày thu hồi đăng ký, biển số. Quá thời hạn trên sẽ thu hồi biển đó để đưa vào kho số thực hiện đăng ký cho xe khác.
Các xe đã đăng ký biển 5 số trước ngày 15/8/2023 mà chưa làm thủ tục thu hồi thì biển số đó được mặc định là biển số định danh của chủ xe. Nếu người dân muốn sang tên đổi chủ phải thực hiện theo đúng quy định và phải chuyển sang biển 5 số là biển số định danh.
Do biển số định danh chỉ áp dụng với biển 5 số nên xe đã đăng ký biển 3 hoặc 4 số trước đây vẫn tiếp tục được phép tham gia giao thông. Nếu người dân có nhu cầu, cơ quan công an sẽ thu hồi rồi cấp đổi sang biển 5 số để quản lý theo định danh cá nhân của chủ biển.
“Như vậy, đối với xe không chính chủ đã đăng ký biển 5 số thì biển đó mặc định là biển số định danh của người đang đứng tên trên giấy đăng ký xe chứ không phải người đang sử dụng. Cơ quan chức năng sẽ căn cứ cụ thể loại biển số đang gắn trên phương tiện của bạn đọc để có hướng giải quyết phù hợp”, Đại tá Nhật khẳng định.
Thực tế hiện nay nhiều người có điều kiện kinh tế và có nhu cầu mua/sở hữu hơn 1 chiếc xe máy, ô tô. Do đó, pháp luật không giới hạn số lượng biển số định danh của người dân. Một người có thể sở hữu cùng lúc nhiều biển số ô tô, xe máy. Mỗi biển sẽ gắn với một xe và định danh về một người chủ.
Cũng liên quan vấn đề này, luật sư Nguyễn Văn Kỹ, đoàn luật sư tỉnh Bắc Ninh cho biết, hiện nay việc mua bán, chuyển quyền sở hữu xe đang diễn ra khá phổ biến, đặc biệt là các trường hợp mua bán xe không chính chủ. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chủ quan không sang tên, đổi chủ giấy tờ xe vì cho rằng tốn kém, tốn thời gian và không cần thiết. Điều này gây ra nhiều hệ lụy mà chủ sở hữu phương tiện, chủ xe không lường trước được.
Về thủ tục, người dân đang sử dụng nộp hồ sơ và làm thủ tục tại cơ quan đang quản lý hồ sơ đăng ký xe đó.
Người sử dụng phải nộp giấy khai đăng ký xe, trong đó ghi rõ quá trình mua bán và cam kết chịu trách nhiệm trước pháp luật về nguồn gốc xe; nộp thêm chứng từ chuyển quyền sở hữu của chủ xe và người bán cuối cùng (nếu có) và nộp lệ phí trước bạ.
Trường hợp người dùng có chứng từ chuyển quyền sở hữu xe của chủ xe và của người bán cuối cùng, trong hai ngày làm việc, cơ quan đăng ký xe ra quyết định xử phạt về hành vi không làm thủ tục thu hồi. Xử phạt xong, cơ quan công an sẽ đăng ký sang tên theo quy định.
Nếu không có chứng từ chuyển quyền sở hữu, cơ quan công an sẽ cấp giấy hẹn để được sử dụng xe trong 30 ngày.
Cùng với đó, gửi thông báo cho chủ xe, cơ quan đã đăng ký cho xe đó và niêm yết công khai về việc tiếp nhận hồ sơ đề nghị đăng ký; tra cứu tàng thư xe mất cắp và dữ liệu đăng ký xe.
Sau 30 ngày nếu không tranh chấp, khiếu kiện, cơ quan đăng ký xe ra quyết định xử phạt về hành vi không làm thủ tục thu hồi và tiến hành đăng ký sang tên.
Cụ thể, theo quy định tại Điểm d Khoản Điều 30 Mục 6 Chương II Nghị định 100/2019/NĐ-CP, ngày 30/12/2019, nêu rõ phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 4.000.000 đồng đối với cá nhân; từ 4.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng đối với tổ chức là chủ xe ô tô, máy kéo, xe máy chuyên dùng và các loại xe tương tự xe ô tô: Không làm thủ tục đăng ký sang tên xe (để chuyển tên chủ xe trong Giấy đăng ký xe sang tên của mình) theo quy định khi mua, được cho, được tặng, được phân bổ, được điều chuyển, được thừa kế tài sản là xe ô tô, máy kéo, xe máy chuyên dùng, các loại xe tương tự xe ô tô.
“Từ thực tế việc đưa pháp luật vào cuộc sống cho thấy người dân cần tiếp tục nâng cao ý thức tự giác chấp hành pháp luật nói chung, coi đây là tiêu chí của lối sống văn hóa, văn minh, đồng thời phải hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật về các hành vi vi phạm liên quan đến phương tiện xe máy, ô tô…”, luật sư Kỹ nhấn mạnh./.