Trao đổi với phóng viên Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, luật sư Nguyễn Văn Kỹ (đoàn luật sư tỉnh Bắc Ninh) cho biết theo quy định tại Khoản 1 và Khoản 2 Điều 3 Chương I Nghị định 67/2013/NĐ-CP ngày 27 tháng 6 năm 2013 (sửa đổi, bổ sung một số điều bởi Nghị định 106/2017/NĐ-CP ngày 14 tháng 9 năm 2017) quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật phòng, chống tác hại của thuốc lá (Luật số: 09/2012/QH13 ngày 18 tháng 6 năm 2012) về kinh doanh thuốc lá, “Sản phẩm thuốc lá” là sản phẩm được sản xuất từ toàn bộ hay một phần nguyên liệu thuốc lá và được chế biến dưới dạng thuốc điếu, xì gà, thuốc lá sợi dùng để hút tẩu và các dạng sản phẩm khác đùng để hút, nhai, ngửi.
Thuốc là điện tử là một phiên bản khác của thuốc lá truyền thống có thể sạc pin và một con chip điện tử bên trong. Nó được thiết kế giống như một điếu thuốc, với 1 đầu phát sáng gọi là thuốc lá điện tử.Với nhiều tên gọi như “e-cigs,” “e-hookahs,” “mods,” “bút vape,” “vapes”, thuốc lá điện tử bao gồm 2 phần chính là phần đầu lọc chứa nicotine và hỗn hợp chất tạo mùi thơm, phần thân thay vì chứa thuốc lá là một thiết bị điện tử khi kích hoạt sẽ phun hỗn hợp hơi để đi qua đầu lọc hòa tan nicotine và chất tạo mùi thơm. Khi người hút rít hơi, hơi nicotine và mùi thơm sẽ vào hệ hô hấp.
 |
|
Học sinh hút thuốc lá điện tử sau giờ học tại một trường THPT ở Hà Nội (Ảnh minh họa, nguồn: Nam Trần/tuoitre.vn)
|
Luật sư Kỹ phân tích, những địa điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn được quy định tại Điều 11 Chương II Luật phòng, chống tác hại của thuốc lá 2012 (Luật số: 09/2012/QH13 ngày 18 tháng 6 năm 2012) như sau:
1. Địa điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong nhà và trong phạm vi khuôn viên bao gồm: Cơ sở y tế; Cơ sở giáo dục, trừ các cơ sở quy định tại Điểm b Khoản 2 Điều này; Cơ sở chăm sóc, nuôi dưỡng, vui chơi, giải trí dành riêng cho trẻ em; Cơ sở hoặc khu vực có nguy cơ cháy, nổ cao.
2. Địa điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong nhà bao gồm: Nơi làm việc; Trường cao đẳng, đại học, học viện; Địa điểm công cộng, trừ các trường hợp quy định tại Khoản 1 Điều này và Khoản 1 Điều 12 của Luật này.
3. Phương tiện giao thông công cộng bị cấm hút thuốc lá hoàn toàn bao gồm ô tô, tàu bay, tàu điện.
Do đó, hành vi hút thuốc lá nói chung và hút thuốc lá điện tử trong khuôn viên cơ sở giáo dục (cụ thể là trường trung học phổ thông) là hoàn toàn trái pháp luật.
Quy định pháp luật về các hành vi bị nghiêm cấm trong phòng, chống tác hại của thuốc lá được quy định tại Điều 9 Chương I Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá 2012 như sau:
1. Sản xuất, mua bán, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển thuốc lá giả, sản phẩm được thiết kế có hình thức hoặc kiểu dáng như bao, gói hoặc điếu thuốc lá; mua bán, tàng trữ, vận chuyển nguyên liệu thuốc lá, thuốc lá nhập lậu.
2. Quảng cáo, khuyến mại thuốc lá; tiếp thị thuốc lá trực tiếp tới người tiêu dùng dưới mọi hình thức.
3. Tài trợ của tổ chức, cá nhân kinh doanh thuốc lá, trừ trường hợp quy định tại Điều 16 của Luật này.
4. Người chưa đủ 18 tuổi sử dụng, mua, bán thuốc lá.
5. Sử dụng người chưa đủ 18 tuổi mua, bán thuốc lá.
6. Bán, cung cấp thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi.
7. Bán thuốc lá bằng máy bán thuốc lá tự động; hút, bán thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm.
8. Sử dụng hình ảnh thuốc lá trên báo chí, xuất bản phẩm dành riêng cho trẻ em.
9. Vận động, ép buộc người khác sử dụng thuốc lá.
“Đối chiếu quy định trên thì bán thuốc lá điện tử cho thiếu niên 16 tuổi (học sinh cấp 3) là hành vi bị pháp luật nghiêm cấm”, luật sư Kỹ khẳng định.
Theo Điều 26 Mục 1 Chương II Nghị định 117/2020/NĐ-CP ngày 28 tháng 9 năm 2020 quy định xử phạt vi phạm vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế, thì:
1. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với hành vi không có biển thông báo không bán thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi tại điểm bán của đại lý bán buôn, đại lý bán lẻ thuốc lá.
2. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
a) Trưng bày quá một bao hoặc một tút hoặc một hộp của một nhãn hiệu thuốc lá tại đại lý bán lẻ, điểm bán lẻ thuốc lá;
b) Bán, cung cấp thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi;
c) Bán, cung cấp thuốc lá không ghi nhãn, không in cảnh báo sức khỏe trên bao bì thuốc lá theo quy định của pháp luật. Trường hợp bán thuốc lá không ghi nhãn, không in cảnh báo sức khỏe trên bao bì thuốc lá là thuốc lá nhập lậu, thuốc lá giả thì thực hiện xử phạt theo quy định của pháp luật về hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Hình thức xử phạt bổ sung: Đình chỉ hoạt động kinh doanh có liên quan đến hành vi vi phạm trong thời hạn từ 01 tháng đến 03 tháng đối với các hành vi quy định tại Khoản 2 Điều này.
Biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc thu hồi và loại bỏ yếu tố vi phạm đối với thuốc lá không ghi nhãn, không in cảnh báo sức khỏe trên bao bì thuốc lá đối với hành vi quy định tại Điểm c Khoản 2 Điều này. Trường hợp không loại bỏ được yếu tố vi phạm thì buộc tiêu hủy.
Đáng chú ý, theo quy định tại Khoản 5 Điều 4 Chương I Nghị định 117/2020/NĐ-CP đây là mức phạt tiền đối với cá nhân. Đối với cùng một hành vi vi phạm hành chính thì mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.
Ngoài ra, mức xử phạt hành chính đối với vi phạm quy định khác về phòng, chống tác hại của thuốc lá được quy định tại Điều 29 Mục 1 Chương II Nghị định 117/2020/NĐ-CP như sau: Cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng đối với người từ đủ 16 tuổi nhưng chưa đủ 18 tuổi có hành vi sử dụng thuốc lá...
Đồng thời, biện pháp khắc phục hậu quả bao gồm:
a) Buộc thu hồi sản phẩm để khắc phục, loại bỏ yếu tố vi phạm đối với hành vi quy định tại các Điểm a, b, d Khoản 3 và Điểm a Khoản 4 Điều này. Trường hợp không khắc phục được yếu tố vi phạm thì buộc tiêu hủy;
b) Buộc hoàn trả số tiền lãi từ khoản chênh lệch do nộp chậm khoản đóng góp bắt buộc đối với hành vi quy định tại Điểm d Khoản 4 Điều này;
c) Buộc hoàn trả số tiền do sử dụng sai quy định đối với hành vi quy định tại Điểm e Khoản 4 Điều này;
d) Buộc hoàn trả số tiền phải nộp và số tiền lãi (nếu có) do kê khai sai, trốn, gian lận khoản đóng góp bắt buộc đối với hành vi quy định tại Điểm đ Khoản 4 và Điểm b Khoản 5 Điều này.
Khoản 3 Điều 37 Chương V Thông tư số 32/2020/TT-BGDĐT ngày 15 tháng 9 năm 2020 của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành điều lệ trường trung học cơ sở, trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học nêu rõ các hành vi học sinh không được làm gồm mua bán, sử dụng rượu, bia, thuốc lá, chất gây nghiện, các chất kích thích khác và pháo, các chất gây cháy nổ…. Do vậy, học sinh hút thuốc lá, thuốc lá điện tử trong trường học có thể bị xử lý như sau:
- Đối với học sinh tiểu học, trung học cơ sở:
+ Nhắc nhở, phê bình, yêu cầu viết cam kết không tái phạm.
+ Khiển trách, yêu cầu viết bản tường trình, cam kết không tái phạm.
+ Tạm dừng học ở trường một tuần hoặc một tháng...
- Đối với học sinh trung học phổ thông:
+ Nhắc nhở, phê bình, yêu cầu viết cam kết không tái phạm.
+ Khiển trách, yêu cầu viết bản tường trình, cam kết không tái phạm.
+ Cảnh cáo, yêu cầu viết bản tường trình, cam kết không tái phạm.
+ Tạm đình chỉ học tập từ 1 đến 2 tuần....
Có thể thấy, cùng với sự phát triển kinh tế xã hội như hiện nay, có thể nói giao lưu văn hóa đa dạng vùng miền cũng tạo ra nhiều áp lực trong nắm bắt tư duy, diễn biến tình cảm và kiểm soát sự trưởng thành của thế hệ trẻ, đặc biệt là học sinh cấp 2-3, lứa tuổi mong muốn chứng tỏ bản thân. Thực tế không khó để thấy nhiều học sinh đang sử dụng thuốc lá trong trường học và ngoài cuộc sống.
“Do đó, một mặt bản thân học sinh và phụ huynh phải tự ý thức được tác hại của hành vi hút thuốc lá, mặt khác các cơ quan chức năng cũng cần tăng cường nghiên cứu và đưa ra các biện pháp chặt chẽ, nghiêm khắc hơn để kiểm soát khói thuốc trong cuộc sống”, luật sư Kỹ nhấn mạnh./.