Trước đó, bà Trần Thị Hóa (trú thị xã Thái Hòa, tỉnh Nghệ An) thỏa thuận bán lại một lô đất cho bà Quế Thị Thơm (trú xã Nghĩa Thuận, huyện Nghĩa Đàn). Vào chiều 21/2, hai bên thống nhất đến Văn phòng công chứng LVT tại thị trấn Nghĩa Đàn để làm các thủ tục chuyển nhượng. Tại đây đã phát sinh mâu thuẫn, một người phụ nữ tên Thơm đã giật lấy "sổ đỏ" trên tay bà Hóa. Một người đàn ông xuất hiện, rút súng dí vào người ông Sơn (chồng bà Hóa). Sau đó bà Thơm đã xé giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của bà Hóa.
Theo bà Hóa, người đàn ông đó tên là Hồ Văn Nam. Sự việc chưa dừng lại ở đó, khi mọi người đi ra đường, thì một lần nữa ông Nam tiếp tục rút súng và lên đạn. Kết quả, việc chuyển nhượng bất thành. Bà Hóa đã làm đơn gửi các cơ quan chức năng đề nghị vào cuộc làm rõ và giải quyết theo luật định.
Ngay sau khi vụ việc xảy ra, Công an huyện Nghĩa Đàn đã có mặt để điều tra, làm rõ, qua đó xác định ông Hồ Văn Nam có hành vi sử dụng công cụ hỗ trợ là súng bắn đạn cao su RG88, có số seri RCG20412009. Theo xác minh, Công ty TNHH dịch vụ bảo vệ và điều tra Nghệ An do ông Hồ Văn Nam làm Giám đốc đã được cấp giấy phép sử dụng công cụ hỗ trợ số 4021300021 có thời hạn đến năm 2026. Lời khai người làm chứng và camera thu thập đều chứng minh ông Nam có hành vi kéo súng lên đạn thị uy trước đám đông.
 |
| Người đàn ông tự xưng là luật sư, rút súng lên đạn thị uy liên quan hành vi xé "sổ đỏ" của người dân tại văn phòng công chứng (Ảnh: Đức An) |
Xét về góc độ pháp lý, trao đổi với phóng viên Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, Luật sư Nguyễn Văn Kỹ, đoàn Luật sư tỉnh Bắc Ninh cho biết, theo quy định tại Khoản 11 Điều 3 Luật Quản lý sử dụng vũ khí vật liệu nổ năm 2017, súng bắn đạn cao su là một trong những loại công cụ hỗ trợ, cùng với súng bắn điện, đạn nhựa, dùi cui, lựu đạn khói… được người có quyền sử dụng sử dụng khi làm nhiệm vụ hay trong công vụ với mục đích tránh nguy cơ người có hành vi vi phạm pháp luật chống trả hay trốn chạy, đồng thời còn nhằm bảo vệ cho chính họ hoặc báo hiệu khẩn cấp.
Điều 55 Luật Quản lý sử dụng vũ khí vật liệu nổ năm 2017 và hướng dẫn tại Điều 3 Thông tư 17/2018/TT-BCA, súng bắn đạn cao su nói riêng và công cụ hỗ trợ nói chung là phương tiện được trang bị cho các đối tượng sau đây:
- Những người trong lực lượng quân đội, dân quân tự vệ, cảnh sát biển
- Người thuộc lực lượng công an làm việc tại trạm giam, tạm giam, đơn vị nghiệp vụ của Bộ Công an, công an các cấp, học viện, trường công an hay các trung tâm huấn luyện và bồi dưỡng nghiệp vụ làm công tác đào tạo, huấn luyện
- Lực lượng trong cơ yếu, trong cơ quan thi hành án dân sự hay cơ quan điều tra trong Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao
- Lực lượng trong các lĩnh vực như kiểm ngư, hải quan, kiểm lâm, quản lý thị trường, bảo vệ trừng, chống buôn lậu hay thanh tra chuyên ngành thủy sản
- Những người làm nhiệm vụ thanh tra của giao thông vận tải, an ninh về hàng không
- Các lực lượng là người bảo vệ trong các tổ chức, doanh nghiệp, cơ quan hay các đơn vị kinh doanh dịch vụ bảo vệ, bảo vệ dân phố
- Các cơ sở cai nghiện hay nơi đào tạo, huấn luyện thể thao có giấy phép hoạt động
Ngoài những đối tượng nêu trên, ai muốn sử dụng súng bắn đạn cao su phải được Bộ trưởng Bộ Công an quyết định cho phép trên cơ sở tính chất, yêu cầu, nhiệm vụ của họ. Khi sử dụng súng bắn đạn cao su, người sử dụng phải tuân thủ các nguyên tắc tại Điều 4 Luật Quản lý sử dụng vũ khí vật liệu nổ năm 2017 như sau:
- Súng bắn đạn cao su phải được trang bị đúng thẩm quyền, cho đúng đối tượng và phải bảo đảm các yêu cầu kĩ thuật theo quy định.
- Chỉ những người đáp ứng đủ các điều kiện mà pháp luật quy định mới được phép sử dụng súng bắn đạn cao su. Đồng thời khi sử dụng phải đảm bảo đúng quy định, mục đích và hạn chế tối đa về thiệt hại cho tài sản, người và môi trường.
Cũng theo Điều 61 Luật Quản lý sử dụng vũ khí vật liệu nổ năm 2017, người được giao súng bắn đạn cao su phải tuân thủ nguyên tắc như ở trên, đồng thời chỉ được sử dụng trong các trường hợp sau:
- Sử dụng súng bắn đạn trong các trường hợp đảm bảo an ninh trật tự được quy định tại Điều 23 Luật Quản lý sử dụng vũ khí vật liệu nổ năm 2017
- Cần phải ngăn chặn hay giải tán các cuộc biểu tình, bạo loạn hay hành vi gây rối trật tự
- Khi phát hiện người đang có hành vi đe dọa đến tính mạng hay sức khỏe của người khác hoặc của chính người làm nhiệm vụ.
- Ngăn chặn, giải tán những hành vi chống phá, gây rối trong trại giam, tạm giam, nhà tạm giữ, cơ sở cai nghiện hay trại giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc.
- Trong các trường hợp phải phòng vệ chính đáng hay trong tình thế cấp thiết theo quy định
Kết quả điều tra ban đầu nêu rõ công an xác định ông Hồ Văn Nam rút súng bắn đạn cao su tuy không có hành vi uy hiếp, đe dọa trực tiếp tính mạng người khác nhưng có dấu hiệu dùng công cụ hỗ trợ sai mục đích.
Theo luật sư Nguyễn Văn Kỹ, không phải trong mọi trường hợp khi sử dụng súng bắn đạn cao su đều được cho phép và được coi là đúng pháp luật, tùy theo tính chất và mức độ của hành vi, người có hành vi vi phạm có thể bị xử lý về hành chính hoặc xử lý về hình sự, cụ thể như sau:
- Người sử dụng súng bắn đạn cao su trái phép có thể bị xử phạt theo Nghị định 167/2013/NĐ-CP:
- Đối với hành vi gây rối trật tự công cộng có sử dụng súng bắn đạn cao su, người thực hiện hành vi có thể bị xử phạt tối đa đến 5 triệu đồng.
- Trường hợp có hành vi sử dụng súng bắn đạn cao su trái quy định hoặc không có giấy phép, người sử dụng bị xử phạt từ 2 triệu đến 4 triệu đồng.
Ngoài việc bị xử phạt về tiền, người thực hiện hành vi còn bị buộc tịch thu về súng bắn đạn cao su đã sử dụng.
Trong trường hợp người có hành vi sử dụng súng bắn đạn cao su đã bị xử lý hành chính mà còn tiếp tục vi phạm có thể đặt ra trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 306 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017) với mức hình phạt cao nhất là 7 năm tù.
"Việc pháp luật quy định cấm sử dụng súng bắn đạn cao su cũng như các loại vũ khí nhằm đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội. Loại vũ khí trên là các loại vũ khí nguy hiểm, nếu sử dụng tùy tiện thì sẽ gây nên tình trạng hỗn loạn ảnh hưởng đến an toàn xã hội. Hiện nay các loại vũ khí, công cụ hỗ trợ, vật liệu nổ thuộc lĩnh vực được Nhà nước quản lý nghiêm ngặt và cấm mọi hành vi mua, bán, tàng trữ và sử dụng trái phép. Tuy nhiên bằng nhiều cách thức khác nhau mà nhiều đối tượng vẫn lén lút mua, bán, tàng trữ và vận chuyển trái phép các loại súng…", luật sư Nguyễn Văn Kỹ phân tích thêm./.