Sáng 20/9, tại Nhà Quốc hội, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến (lần 2) về dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi). Nội dung về bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần thu hút sự quan tâm của các đại biểu.
 |
| Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh |
Về nội dung này, Chính phủ đề xuất hai phương án.
Phương án 1: Quy định việc hưởng BHXH một lần đối với hai nhóm người lao động khác nhau:
Nhóm 1: Đối với người lao động đã tham gia BHXH trước khi Luật BHXH (sửa đổi) có hiệu lực, sau 12 tháng nghỉ việc, có nhu cầu thì được nhận BHXH một lần.
Nhóm 2: Đối với người lao động bắt đầu tham gia BHXH từ ngày Luật BHXH (sửa đổi) có hiệu lực trở đi (dự kiến 01/07/2025) thì không được nhận BHXH một lần (trừ các trường hợp: đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ năm đóng để hưởng lương hưu; ra nước ngoài để định cư hoặc bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng theo quy định tại Điều 60 Luật BHXH hiện hành).
Phương án 2: "Sau 12 tháng không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, không tham gia BHXH tự nguyện và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm mà người lao động có yêu cầu thì được giải quyết một phần nhưng tối đa không quá 50% tổng thời gian đã đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất. Thời gian đóng BHXH còn lại được bảo lưu để người lao động tiếp tục tham gia và hưởng các chế độ BHXH.".
Tại Phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, đây là vấn đề lớn nhất trong sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) lần này. Trong dự án Luật có đưa ra rút thời gian đóng và hưởng BHXH từ 20 xuống 15 năm và tới đây theo nghị quyết Trung ương hướng tới lộ trình là 10 năm.
Nhấn mạnh người dân, người lao động có quyền rút hay không rút BHXH một lần, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ lưu ý “chúng ta xử lý ở đây tức là vẫn đảm bảo quyền này”. Phương án có nhiều nhưng trên cơ sở ý kiến, hồ sơ hoàn thiện của Chính phủ, Ủy ban Xã hội và các cơ quan tiếp tục lắng nghe, nghiên cứu, thẩm tra để tạo được sự đồng thuận.
Thẩm tra dự thảo luật, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cho biết Thường trực Ủy ban Xã hội cho rằng, đây là vấn đề phức tạp, nhạy cảm, có ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động và vấn đề an sinh xã hội lâu dài, tác động nhất định đến tâm lý xã hội, người lao động. Do đó, cần phải tiếp tục đánh giá tác động, cân nhắc kỹ lưỡng, bao quát đối với nội dung sửa đổi, bổ sung quy định về hưởng bảo hiểm xã hội một lần, tham vấn công chúng rộng rãi hơn về các phương án dự kiến sửa đổi, bổ sung.
Bên cạnh đó, cần hết sức lưu ý quan tâm việc tăng cường hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật về bảo hiểm xã hội, đặc biệt là quy định về bảo hiểm xã hội một lần, để thống nhất nhận thức về mục tiêu của chính sách, đó là khi có việc làm thì người lao động và người sử dụng lao động có trách nhiệm hằng tháng trích một phần tiền lương, thu nhập (người lao động 8%, người sử dụng lao động 14%) để đóng vào quỹ bảo hiểm hưu trí để khi đến tuổi nghỉ hưu hoặc suy giảm khả năng lao động thì người lao động được hưởng lương hưu hằng tháng (rút từ tiền của người lao động, người sử dụng lao động đã đóng và tích lũy). Vì vậy, phải “chặt chẽ hơn trong quy định hưởng chế độ bảo hiểm xã hội một lần” như Nghị quyết số 28 đã xác định, hướng tới việc hạn chế tối đa việc người lao động hưởng bảo hiểm xã hội một lần thì mới có thể thực hiện được mục tiêu mở rộng độ bao phủ của chính sách bảo hiểm xã hội, bảo đảm an sinh xã hội lâu dài cho người dân sau độ tuổi lao động.
 |
| Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung phát biểu tại phiên họp |
Tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung cho biết, sau phiên họp Thường vụ cho ý kiến báo cáo thẩm tra sơ bộ, Bộ cũng báo cáo với Thủ tướng Chính phủ định hướng, những ý kiến ban đầu của Thường vụ Quốc hội, đặc biệt là ý kiến các đồng chí Chủ tịch Quốc hội. Thủ tướng Chính phủ giao cho Ban soạn thảo lắng nghe, tiếp thu. Trên cơ sở đó hoàn thiện một bước nữa để báo cáo Ủy ban Xã hội để thẩm tra chính thức và báo cáo với Thường vụ tại phiên họp lần này.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh rút BHXH một lần là vấn đề hệ trọng, nếu chấm dứt ngay lập tức có thể gây dư luận xã hội, đặc biệt với người dân đang được hưởng quyền lợi theo Nghị quyết 93. Do đó, Chính phủ đánh giá, phân tích ưu điểm, nhược điểm của từng phương án báo cáo xin ý kiến Quốc hội.
Tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp này, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết sẽ báo cáo lại với Chính phủ về đề xuất tích hợp hai phương án để tìm ra một phương án tối ưu hơn, nhưng vẫn đảm bảo nguyên tắc khuyến khích người lao động bảo lưu quá trình tham gia BHXH, giảm mức hưởng với những người rút BHXH một lần theo tinh thần của Nghị quyết 28.