Tại Hội nghị, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết: Kể từ khi Việt Nam tiếp nhận nguồn vốn ODA năm 1993, nguồn vốn này luôn đóng một vai trò quan trọng trong kế hoạch đầu tư phát triển của Bộ, hỗ trợ không chỉ về nguồn lực tài chính mà còn là nguồn tri thức, kinh nghiệm, sáng kiến mới của thế giới được hỗ trợ thông qua các khoản vay, các dự án, chương trình hợp tác kỹ thuật. Thông qua đó, năng lực của các cấp từ trung ương đến địa phương được tăng cường; tư duy, nhận thức và phương cách tiếp cận, giải quyết các vấn đề được cải thiện, góp phần không nhỏ vào những thành công về kinh tế, xã hội và cả chính sách của ngành.
Sự song hành của cộng đồng các nhà tài trợ, các đối tác phát triển, các tổ chức quốc tế với ngành nông nghiệp trong thời gian vừa qua vừa là sự hỗ trợ, vừa là sự hợp tác, khích lệ đã giúp ngành nông nghiệp đạt được những thành tựu to lớn thông qua sự tăng trưởng đều, mạnh trong nhiều năm.
Trong bối cảnh tình hình thế giới luôn biến động, ngày càng khó lường, phức tạp, nhanh chóng với tác động sâu rộng, mạnh mẽ hơn; nhất là trong một số năm gần đây đã tác động rất lớn đến việc thực hiện và đạt được những mục tiêu, kế hoạch ngắn hạn, dài hạn của Việt Nam, trong đó có ngành nông nghiệp; tạo ra những thách thức to lớn phải giải quyết, trong khi nguồn lực trong nước luôn chưa theo kịp được yêu cầu của sự phát triển.
Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, với mục tiêu xây dựng một nền nông nghiệp sản xuất hàng hóa theo hướng hiện đại, năng suất chất lượng cao, bền vững, có sức cạnh tranh cao; đồng thời với bảo vệ môi trường, thích ứng biến đổi khí hậu, giảm phát thải; nhu cầu hợp tác với các đối tác quốc tế rất lớn và đa dạng, không chỉ nhu cầu về vốn mà còn rất cần các hỗ trợ kỹ thuật, tăng cường năng lực, kiến thức cho đầu tư phát triển giai đoạn tới.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan phát biểu tại Hội nghị
Báo cáo tại hội nghị, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế Nguyễn Đỗ Anh Tuấn cho biết, Trong giai đoạn 2016-2020, Bộ đã phê duyệt, ký kết 5 chương trình, dự án vốn vay được thực hiện với tổng giá trị là 826 triệu USD, bao gồm 662 triệu USD vốn vay.
Giai đoạn 2021-2025 chủ yếu thực hiện công tác đề xuất, chuẩn bị các dự án mới, chưa có Hiệp định vay nào được ký kết. Tổng vốn vay dự kiến cho các dự án mới đang chuẩn bị khoảng 2 tỷ USD, vốn không hoàn lại khoảng 58 triệu USD, vốn đối ứng khoảng 478 triệu USD. Trong đó, có 5 dự án đã được cấp thẩm quyền phê duyệt đề xuất Dự án với tổng số vốn vay khoảng 750 triệu USD.
Đối với các khoản viện trợ không hoàn lại, hiện nay Bộ Nông nghiệp và PTNT đang có 112 dự án đang thực hiện (phê duyệt từ năm 2016 đến nay) với tổng số vốn không hoàn lại khoảng 300 triệu USD. Hiện đang tiến hành thủ tục phê duyệt tiếp 32 dự án với số vốn viện trợ khoảng 9 triệu USD.
Theo Bộ Nông nghiệp và PTNT, tỷ lệ nguồn vốn ODA trong tổng số nguồn vốn đầu tư phát triển của Bộ có thời điểm xấp xỉ 50%. Hầu hết vốn vay ODA đã được sử dụng cho các dự án đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, hỗ trợ thúc đẩy sản xuất, xóa đói, giảm nghèo, cải thiện sinh kế, ứng phó biến đổi khí hậu, phòng chống thiên tai, dịch bệnh, đảm bảo vệ sinh, an toàn thực phẩm,… Hỗ trợ xây dựng, hoàn thiện thể chế chính sách, tăng cường năng lực cho ngành từ Trung ương đến địa phương.
Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam Mariam Sherman đánh giá, thời gian qua, Việt Nam là hình mẫu khi đạt được những thành công tiêu biểu trong việc sử dụng vốn ODA ưu đãi. Nhu cầu về vốn vay ODA của Việt Nam còn rất lớn, ước tính lên tới khoảng 17 tỉ USD. WB mong muốn hỗ trợ nhiều hơn thông qua các nguồn vốn vay ODA, vốn vay ưu đãi và các giải pháp kỹ thuật để Việt Nam ngày càng phát triển.
Về định hướng thu hút, quản lý và sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi giai đoạn 2026-2030, Bộ NN&PTNT sẽ căn cứ vào Chiến lược Phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; đồng thời thay đổi tư duy từ “sản xuất nông nghiệp” sang tư duy “kinh tế nông nghiệp”, tập trung nâng cao giá trị, hiệu quả và đa dạng hóa theo chuỗi giá trị phù hợp với yêu cầu thị trường. Chuyển từ phát triển đơn ngành sang tích hợp đa ngành, đa lĩnh vực, từ “giá trị đơn lẻ” sang “tích hợp nhiều giá trị”. Định hướng phát triển “xanh” theo hướng sinh thái, hữu cơ, tuần hoàn, phát thải các bon thấp nhằm nâng cao chất lượng tăng trưởng, giá trị gia tăng, năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.
Trong đó, ưu tiên đầu tư từ nguồn vốn vay ODA và vốn vay ưu đãi cho các nội dung: Cơ sở hạ tầng nông thôn; hạ tầng thủy lợi, phòng chống thiên tai; hạ tầng thủy sản (nuôi trồng, bảo vệ nguồn lợi biển); vệ sinh môi trường và cấp nước sinh hoạt nông thôn; tái tạo rừng, quản lý rừng bền vững, giảm phát thải từ mất rừng; cơ sở hạ tầng phục vụ chuỗi giá trị nông lâm thủy sản chủ lực gắn với tăng trưởng xanh, phát thải thấp; hỗ trợ nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.
Tại Hội nghị, các đại biểu đã phân tích, trao đổi về những kết quả đạt được trong sử dụng nguồn vốn vay ưu đãi để thực hiện các chương trình, dự án trên địa bàn; đồng thời đề xuất và định hướng ưu tiên sử dụng nguồn vốn ODA và vốn vay ưu đãi cho ngành NN&PTNT giai đoạn 2026-2030.