Hướng dẫn khai thác sử dụng trí tuệ nhân tạo cho cán bộ, đảng viên

Đối với các cơ quan Đảng, việc tiếp cận và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) không chỉ là yêu cầu mang tính kỹ thuật, mà còn góp phần thực hiện thắng lợi các chủ trương, nghị quyết của Đảng về đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số.

Tổng Bí thư Tô Lâm và các đồng chí lãnh đạo tham quan không gian giới thiệu ứng dụng chuyển đổi số trong các cơ quan Đảng (tháng 12/2024).

Chuẩn hóa phương pháp làm việc với AI

Văn phòng Trung ương Đảng đã có văn bản hướng dẫn khai thác sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) cho cán bộ, đảng viên trong các cơ quan Đảng. 

Theo đó, việc ứng dụng AI trước hết nhằm phổ biến kiến thức, nâng cao nhận thức và kỹ năng làm việc trong môi trường số cho đội ngũ cán bộ, đảng viên; coi đây là công cụ hỗ trợ hữu hiệu góp phần nâng cao năng suất, chất lượng công tác tham mưu, phục vụ nhiệm vụ chính trị của Đảng.

Đồng thời, việc sử dụng AI giúp thúc đẩy việc thể hiện vai trò tiên phong, gương mẫu của các cơ quan Đảng trong ứng dụng khoa học – công nghệ. Việc áp dụng AI cũng góp phần chuẩn hóa phương pháp làm việc với AI, hình thành thói quen làm việc trên môi trường số, góp phần tích cực vào công cuộc thúc đẩy cải cách hành chính, xây dựng các cơ quan Đảng chuyên nghiệp, hiện đại, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

Để đạt được các mục tiêu đó, yêu cầu đặt ra đối với cán bộ, đảng viên là phải bảo đảm việc sử dụng AI đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, đặc biệt là các quy định về bảo vệ bí mật nhà nước, an ninh mạng và bảo vệ dữ liệu cá nhân. Mọi thông tin, sản phẩm do AI tạo ra phải được cán bộ, đảng viên kiểm chứng, thẩm định, chỉnh sửa và chịu trách nhiệm hoàn toàn về nội dung trước khi sử dụng hoặc ban hành.

Việc lạm dụng hoặc phụ thuộc vào AI phải được tránh tuyệt đối. Một yêu cầu quan trọng khác là ưu tiên sử dụng các nền tảng AI do Việt Nam phát triển và làm chủ (Make in Vietnam) khi xử lý các dữ liệu mang tính nội bộ, nhạy cảm nhằm đảm bảo an toàn, an ninh và chủ quyền dữ liệu quốc gia.

Những nguyên tắc quan trọng trong sử dụng AI cần được quán triệt xuyên suốt. Cụ thể, AI chỉ là công cụ hỗ trợ, giúp tăng tốc và nâng cao chất lượng công việc. AI không thể thay thế tư duy phản biện, năng lực chuyên môn, kinh nghiệm thực tiễn và trách nhiệm ra quyết định của cán bộ, đảng viên. 

Vì vậy, cán bộ, đảng viên phải có trách nhiệm kiểm chứng mọi dữ liệu AI cung cấp, đặc biệt đối với số liệu, trích dẫn chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật Nhà nước. Bảo mật thông tin phải đặt lên hàng đầu, tuyệt đối không cung cấp thông tin thuộc danh mục bí mật nhà nước, dữ liệu cá nhân nhạy cảm cho các nền tảng AI công cộng, không rõ nguồn gốc.

Do vậy, Văn phòng Trung ương Đảng yêu cầu phải chấp hành nghiêm các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước về an ninh mạng, sở hữu trí tuệ, và các chuẩn mực đạo đức, văn hóa. Cán bộ, đảng viên phải chịu trách nhiệm giải trình về quá trình và kết quả sử dụng AI trong công việc của mình.

Các cán bộ, đáng viên cũng cần tuyệt đối không sử dụng AI để sao chép, đạo văn, vi phạm bản quyền hoặc tạo ra các sản phẩm phái sinh trái phép từ các tác phẩm được bảo hộ của người khác. Cán bộ, đảng viên phải nhận thức rõ rủi ro về quyền tác giả: Dữ liệu nhập vào (input) các hệ thống AI công cộng có thể bị mất quyền kiểm soát; sản phẩm do AI tạo ra (output) nếu không có sự đóng góp sáng tạo đáng kể của con người sẽ không được pháp luật bảo hộ quyền tác giả. Do đó, cán bộ, đảng viên phải thận trọng khi xác lập quyền sở hữu đối với các văn bản, sản phẩm được tạo ra từ AI.

AI có thể là trợ lý thông minh nhưng cần hiểu và dùng đúng

Bên cạnh những yêu cầu và nguyên tắc đó, văn bản của Văn phòng Trung ương Đảng cũng nêu ra những kiến thức tổng quan về AI để cán bộ, đảng viên hiểu đúng và dùng đúng. 

Công nghệ AI hiện nay đang phát triển mạnh theo nhiều xu hướng mới, từ AI giải thích được, AI tự học, AI xanh cho đến các mô hình AI có khả năng tự lập kế hoạch và giải quyết chuỗi nhiệm vụ phức tạp. Nên đối với cán bộ, đảng viên, AI có thể trở thành công cụ hỗ trợ đắc lực trong nhiều công việc hằng ngày. AI có thể đóng vai trò trợ lý thông minh trong soạn thảo, tóm tắt văn bản, chuẩn hóa câu chữ; là trợ lý sáng tạo nội dung trong công tác tuyên truyền, giúp chuyển hóa các nghị quyết, chỉ thị thành sản phẩm truyền thông sinh động và dễ tiếp cận; là công cụ phân tích sơ bộ dữ liệu, hỗ trợ nhận diện xu hướng; đồng thời giúp tự động hóa nhiều quy trình hành chính…

Do đó, việc chủ động tiếp cận, học hỏi và làm chủ công nghệ AI là yêu cầu tất yếu để nâng cao năng lực cạnh tranh và không bị tụt hậu trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Ứng dụng AI là một nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách trong chương trình chuyển đổi số quốc gia và trong các cơ quan Đảng, góp phần hiện đại hóa phương thức lãnh đạo, chỉ đạo và điều hành, đáp ứng yêu cầu của tình hình mới.

Để lựa chọn công cụ AI phù hợp, cán bộ cần phân biệt các nhóm công cụ phổ biến cũng như phải nắm được kỹ năng đặt yêu cầu rõ ràng, cụ thể để AI hiểu đúng nhiệm vụ. Quy trình tích hợp AI vào công việc cũng cần được thực hiện theo ba bước: sử dụng AI trước khi thực hiện nhiệm vụ để hình thành ý tưởng; trong quá trình thực hiện để hỗ trợ soạn thảo, tóm tắt; sau khi hoàn tất để chuẩn hóa sản phẩm, tạo slide hay hình ảnh minh họa. Sau đó cần thực hiện các quy trình để kiểm chứng kết quả từ AI trước khi đưa vào sử dụng chính thức.

Ngoài ra, Văn phòng Trung ương Đảng cũng đưa ra những nguyên tắc bắt buộc về an toàn, bảo mật và đạo đức. Việc AI tạo ra thông tin sai lệch có thể trở thành một vấn đề chính trị, tư tưởng nếu cán bộ, đảng viên thiếu cảnh giác, sử dụng và phổ biến các thông tin này. Điều này có thể dẫn đến vi phạm các quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước, đặc biệt là Luật An ninh mạng.

Do đó, các cán bộ, đảng viên cần coi các nghị quyết, kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, chuyển đổi số quốc gia và chuyển đổi số trong các cơ quan Đảng là kim chỉ nam cho việc ứng dụng công nghệ, trong đó có AI, vào hoạt động của hệ thống chính trị.

PV.