Đội Dù Kê, xã Ô Lâm tái hiện di sản nghệ thuật trình diễn Dù Kê phục vụ bà con phum sóc
Thực hiện Dự án 6 về “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch”, huyện Tri Tôn đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, nhân rộng những cách làm hay, sáng tạo tại cơ sở...
Tri thức và kỹ thuật viết chữ trên lá buông của người Khmer An Giang là một loại tri thức dân gian, ẩn chứa một kho tàng vô giá của tri thức nhân loại, đó là kinh Phật.
Hòa thượng Chau Ty, Phó Pháp chủ Hội đồng chứng minh Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Sư cả chùa Soài So, xã Núi Tô cho biết: “Lá buông được chọn ngay từ khi còn búp trên cây và được ghép vào khung để phát triển theo ý muốn, tránh tiếp xúc với ánh sáng mặt trời từ 3 - 5 tháng. Lá buông sau đó được cắt xuống, mang phơi khô và sử dụng. Để chế tác được kinh lá buông đòi hỏi sự tỉ mỉ, tập trung cao độ của người thực hiện. Bởi chỉ sai một nét xem như hỏng cả tấm lá kinh. Đối với những tấm kinh sau khi khắc xong phải bôi thêm một lớp mực, vài lớp dầu mới cho ra thành phẩm. Sau khi được phơi khô, những tấm kinh lá buông sẽ đóng thành bộ và lưu giữ”.
Trong nỗ lực giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, hơn 30 năm qua ông Chau Chanh ở ấp Soài So, xã Núi Tô đã hướng dẫn cho nhiều lứa học trò có thể chơi thành thục loại nhạc cụ ngũ âm. Ông Chau Chanh cho biết, ngoài niềm đam mê, ông còn mang tâm nguyện lưu giữ bản sắc văn hóa của dân tộc.
Vì thế, ông chủ động mở nhiều lớp dạy nhạc ngũ âm tại các ngôi chùa. “Muốn chơi được nhạc ngũ âm phải chăm chỉ luyện tập và có niềm yêu thích với âm nhạc truyền thống, bởi cái khó của nhạc ngũ âm là người học phải tập luyện thường xuyên”, ông Chau Chanh chia sẻ.
Những năm qua, ông Chau Chanh đã truyền dạy được nhiều lớp nhạc ngũ âm. Riêng tại chùa núi Tà Pạ, xã Núi Tô đã hình thành được một đội nhạc ngũ âm gồm 9 thành viên.
Các thành viên đội nhạc ngũ âm chùa núi Tà Pạ, xã Núi Tô biểu diễn phục vụ cộng đồng
Đây là đội hình nòng cốt, thường biểu diễn trong các dịp lễ, Tết. Đặc biệt, một số người từng là học trò của ông Chau Chanh hiện đang tiếp tục công việc “truyền lửa” cho các bạn trẻ tại các chùa Khmer.
Thời gian qua, tuy còn nhiều khó khăn nhưng địa phương vẫn hỗ trợ hết mình để các đội Dù Kê duy trì và phát triển. Nhờ có đội mà các hoạt động tuyên truyền thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia 1719, giảm nghèo bền vững, xây dựng “Phum, sóc, ấp văn hóa, kiểu mẫu”, an toàn giao thông, phổ biến pháp luật thực hiện khá hiệu quả.
Đặc biệt, việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc được thực hiện thường xuyên, góp phần lành mạnh văn hóa tinh thần của đồng bào Khmer địa phương.
Bà Néang Óot, Đội trưởng Dù Kê, xã Ô Lâm cho biết: “Hầu hết các thành viên của đội Dù Kê là những nông dân chân lấm, tay bùn ngày ngày bám ruộng đồng mưu sinh, nhưng tất cả họ đều có chung tình yêu nghệ thuật dân tộc.
Toàn đội có 14 diễn viên, bình thường anh chị em đi làm khắp nơi, đến kỳ lễ hội hay có hoạt động văn hóa nghệ thuật, anh em tập hợp lại luyện tập. Nhờ gắn bó với nhau nhiều năm nên việc tập luyện của các thành viên chỉ để nhớ lại bài bản, thuần thục các động tác. Khi nào có vở mới thì tập luyện lâu hơn để mỗi tháng trình diễn một lần cho bà con xem”.
Bà Néang Sâm Bô, Trưởng phòng Dân tộc huyện Tri Tôn cho biết, năm 2024, Sở VHTTDL phối hợp huyện Tri Tôn tổ chức 2 lớp truyền dạy kỹ thuật khắc chữ trên lá buông cho 34 vị sư sãi và đồng bào dân tộc Khmer.
Còn tại chùa Sà Lôn (xã Lương Phi), chùa Soài So (xã Núi Tô) đã tổ chức 2 lớp truyền dạy nhạc ngũ âm cho 28 thanh, thiếu niên dân tộc Khmer, được các nghệ nhân, giáo viên có kinh nghiệm, am hiểu sâu về nghệ thuật nhạc ngũ âm truyền đạt những kiến thức về nhạc ngũ âm, cách chơi từng loại nhạc cụ và cách phối hợp nhạc cụ để tạo ra những giai điệu đi vào lòng người.
“Ngoài ra, tại các điểm chùa tổ chức hơn 10 buổi trình diễn “Tái hiện di sản nghệ thuật trình diễn Dù Kê của dân tộc Khmer”. Các buổi trình diễn thu hút đông đảo đồng bào Khmer, các sư cả, người có uy tín trên địa bàn huyện Tri Tôn đến xem. Trong những tiết mục biểu diễn, các diễn viên mang trang phục nhiều màu sắc, biểu cảm diễn đạt chân thực trên gương mặt, động tác mạnh mẽ, dứt khoát…”, bà Néang Sâm Bô nói.
Với đồng bào Khmer, sự hỗ trợ này có ý nghĩa to lớn, mang kỳ vọng sẽ giúp văn hóa truyền thống của đồng bào Khmer được gìn giữ bền vững và ngày càng lan tỏa sức sống. Quan trọng hơn, đồng bào phum sóc cần phát huy ý thức dân tộc để ra sức khôi phục, giữ gìn thứ “tài sản” độc đáo mà ông cha truyền lại.
Theo Báo Văn Hóa