Học Bác thực hành tiết kiệm

Học Bác về thực hành tiết kiệm. Ảnh tư liệu.

Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu, người thầy của cách mạng Việt Nam chính là tấm gương sáng về thực hành tiết kiệm. Người dạy: “Khi không nên tiêu xài thì một đồng xu cũng không nên tiêu, khi có việc đáng làm, việc ích lợi cho đồng bào, cho Tổ quốc, thì dù bao nhiêu công, tốn bao nhiêu của, cũng vui lòng. Như thế mới đúng là kiệm”. Trong giai đoạn hiện nay, việc thực hành tiết kiệm theo lời dạy của Bác cần phải được đẩy mạnh và nhân rộng nhằm sử dụng hiệu quả nguồn lực cho yêu cầu phát triển đất nước.

Mẩu chuyện

Năm 1957, Bác thăm Liên Xô và một số nước Đông Âu. Khi đến thăm cán bộ, nhân viên Đại sứ quán Việt Nam tại Ba Lan, Bác căn dặn chúng tôi phải ra sức tiết kiệm trong chi tiêu, tiết kiệm thời gian, tranh thủ học tập.

Hôm Sứ quán tổ chức để Bác chiêu đãi các vị lãnh đạo Đảng và Nhà nước Ba Lan, chúng tôi được giao nhiệm vụ chọn địa điểm, đặt các món ăn sao cho vừa phù hợp với khẩu vị người nước ngoài, vừa thể hiện được món ăn dân tộc. Kết quả chiêu đãi tốt. Bác hài lòng khen: Các chú tổ chức chiêu đãi vừa tiết kiệm, vừa sang trọng. Các món ăn không thừa, không thiếu. Sau đó, Bác kể chuyện có sứ quán do tính toán không kỹ, khi chiêu đãi khách, các món ăn thừa rất nhiều. Bác nói: Ăn uống lãng phí, Bác xót xa lắm, vì đây là tiền bạc của Nhà nước, của Nhân dân. Bà con ở trong nước làm đổ mồ hôi, sôi nước mắt mới có miếng mà ăn. Vì vậy, để lãng phí, xa hoa là có tội với Nhân dân.

(Trích theo: Khu Di tích Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch: Mỗi câu chuyện nhỏ một bài học lớn. NXB Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội 2015, tr. 42).

Học và làm theo Bác

Bác giải thích: “Kiệm là thế nào? Là tiết kiệm, không xa xỉ, không hoang phí, không bừa bãi... Tiết kiệm không phải là bủn xỉn. Khi không nên tiêu xài thì một đồng xu cũng không nên tiêu. Khi có việc đáng làm, việc ích lợi cho đồng bào, cho Tổ quốc, thì dù bao nhiêu công, tốn bao nhiêu của, cũng vui lòng. Như thế mới đúng là kiệm”1.  

Trong các giai đoạn cách mạng, Đảng, Nhà nước ta đặc biệt quan tâm vấn đề thực hành tiết kiệm, coi đây là quốc sách hàng đầu và đã có nhiều chủ trương về vấn đề tiết kiệm. Đặc biệt, Quốc hội Khóa XI đã ban hành Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2005. Hiến pháp năm 2013 (Điều 56) cũng hiến định: "Cơ quan, tổ chức, cá nhân phải thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, phòng, chống tham nhũng trong hoạt động kinh tế - xã hội và quản lý nhà nước". Gần đây, bài viết “Thực hành tiết kiệm” của Tổng Bí thư Tô Lâm đăng tải ngày 01/6/2025 đã truyền đi thông điệp mạnh mẽ của người đứng đầu Đảng ta về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí từ nhận thức đến hành động nhằm quản lý, sử dụng hiệu quả các nguồn lực trong xã hội.

Thực hiện lời dạy của Bác: “tiền bạc của Nhà nước, của Nhân dân… để lãng phí, xa hoa là có tội với Nhân dân”, các cấp ủy, tổ chức đảng phải tăng cường giáo dục nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ, đảng viên về tiết kiệm và thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện hiệu quả Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị (khóa XII) về “Đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” gắn với Quy định số 144-QĐ/TW, ngày 09/5/2024 của Bộ Chính trị về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới; Chỉ thị số 42-CT/TW, ngày 25/02/2025 của Bộ Chính trị về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục cần, kiệm, liêm, chính”, Quy định số 37-QĐ/TW, ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương về những điều đảng viên không được làm theo hướng cụ thể, thiết thực, sát hợp với yêu cầu nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị, địa phương.

 Người đứng đầu cơ quan, đơn vị phải nêu gương thực hành tiết kiệm, chống lãng phí để tác động lan tỏa trong tập thể; công chức, viên chức nghiêm túc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí từ những việc nhỏ hàng ngày như lời Bác dạy: “Giấy bút, vật liệu đều tốn tiền của Chính phủ, tức là của dân; ta cần phải tiết kiệm. Nếu một miếng giấy nhỏ đủ viết thì chớ dùng một tờ to… Nơi nào cũng tiết kiệm một chút, thì trong một năm đỡ được hàng vạn tấn giấy, tức là hàng triệu đồng bạc…”2, đến những việc lớn hơn như sử dụng ngân sách, tài sản nhà nước, bố trí vốn đầu tư công sao cho hiệu quả, không để xảy ra lãng phí, thất thoát tài sản, ngân sách Nhà nước.

Cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên làm nòng cốt vận động người thân trong gia đình và lan tỏa ra toàn xã hội nhằm xây dựng văn hóa tiết kiệm, chống lãng phí, thực hiện ngay trong từng cơ quan, đơn vị, trong từng gia đình, từ trong nhà trường và bắt đầu từ những việc nhỏ nhất, như sử dụng điện, nước, văn phòng phẩm… tiết kiệm, hiệu quả để thúc đẩy, lan tỏa phong trào toàn xã hội thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Qua đó, kịp thời khen thưởng, biểu dương những tấm gương cán bộ, chiến sỹ, người dân có những sáng kiến trong công tác, phát triển kinh tế mang lại hiệu quả thiết thực trong thực hành tiết kiệm, có hình thức xử lý nghiêm đối với những tập thể, cá nhân, trước hết là người đứng đầu các cơ quan, đơn vị trong hệ thống chính trị, đảng viên chưa thực hiện đầy đủ Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.

“Tiết kiệm” không phải “hà tiện, bủn xỉn” và tiết kiệm phải đi liền với chống lãng phí. Nhớ lời Bác dạy, mỗi chúng ta trong cuộc sống hàng ngày phải luôn thực hành tiết kiệm: tiết kiệm sức lao động “một người làm việc bằng hai” để tăng năng suất, tiết kiệm thời gian để làm được nhiều việc, tiết kiệm chi tiêu để có tích lũy, tránh xa hoa, lãng phí… Đất nước đang bước vào giai đoạn phát triển mới, việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí đang là yêu cầu cần thiết và cấp bách nhằm tạo ra nguồn lực đầu tư cho phát triển.

 Trung Dũng

----------------------------------

[1]1.Hồ Chí Minh: Toàn tập. NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội 2011, tập 6, tr122, 123.

22.Hồ Chí Minh: Toàn tập. NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội 2011, tập 5, tr122, 123