Chợ ở Lào Cai là nơi mà ai đến một lần cũng được sống trong không khí rộn ràng, thân thiện, vô tư và cực kỳ mến khách của người dân địa phương, nơi khám phá những nét đẹp về truyền thống văn hóa đã tồn tại lâu đời và được gìn giữ đến ngày nay. Đặc biệt chợ nơi đây mang một vẻ đẹp riêng khác với những khu chợ truyền thống khác ở chỗ đây không chỉ là nơi giao thương, trao đổi hàng hóa mà còn là nơi hò hẹn lý tưởng cho các cặp đôi đang yêu hoặc là nơi để các chàng trai cô gái tìm kiếm người bạn đời của mình. Điển hình phải kể đến là một số chợ như chợ Mường Hum, chợ Sapa, chợ Ý Tý, chợ Cốc Ly, chợ Bắc Hà, Lùng Phình, Cán Cẩu, Mường Khương, Cao sơn, Pha long, Lung Khau Nhin, …và đặc biệt chợ Bắc Hà được bình chọn là một trong những khu chợ độc đáo điển hình nhất Đông Nam Á.
Thứ Hai - Chợ Bản Phiệt
|
Chợ Bản Phiệt - Bảo Thắng. |
Chợ phiên Bản Phiệt thuộc xã Bản Phiệt huyện Bảo Thắng. Chợ họp vào ngày thứ hai hàng tuần. So với các phiên chợ Lào Cai, chợ Bản Phiệt khá nhỏ và không quá đông đúc nhưng là nơi trao đổi buôn bán của các đồng bào dân tộc trong vùng. Đa số những người đi chợ phiên Bản Phiệt là người Mông trắng. Chợ phiên đơn sơ với một số gian hàng có mái che, còn lại đồng bào người Mông trải vài tấm nhựa xuống nền đất để bày hàng ra bán. Tuy quy mô không lớn nhưng chợ phiên Bản Phiệt ấn tượng với nhiều màu sắc bởi hàng bán chủ yếu ở đây là trang phục váy, khăn, mũ, thắt lưng cho phụ nữ.
Chợ bắt đầu từ sớm khi cái lạnh vẫn quyện lẫn hơi sương. Ở miền núi bao giờ cũng vậy, những bộ quần áo đẹp nhất, sặc sỡ nhất luôn được chọn mặc vào ngày đi chợ hay đi hội.
Thứ Ba - Chợ Cốc Ly
|
Nơi trao đổi mua bán chủ yếu là người Mông Hoa, người Dao khuyển (Dao Đen) và người Nùng. |
Nằm giữa những ngọn đồi, chìm trong những làn mây bồng bềnh thơ mộng là một khung cảnh nhộn nhịp của phiên chợ Cốc Ly được họp vào thứ ba hàng tuần. Chợ Cốc Ly cách thị trấn Bắc Hà khoảng chừng 35 km, là nơi họp mặt giao lưu bạn bè, trao đổi, mua bán hàng hóa của người Mông Hoa, người Dao Đen và người Nùng. Chợ được chia thành từng khu riêng biệt. Những mặt hàng mang đậm hương vị núi rừng như: các loại rau quả, thảo dược, nấm hương, mộc nhĩ, mật ong, rượu ngô, gạo nương, đồ dùng gia đình, trang sức cùng các mặt hàng thổ cẩm với màu sắc sặc sỡ, họa tiết sinh động thì tập trung thành một khu, được bày lên những tấm nilon trải trên mặt đất. Tuy nhiên nổi bật nhất vẫn là khu bán gia súc, gia cầm như: Trâu, bò, lợn, gà, chó, ngựa và mèo… Không khí trong khu vực này thật náo nhiệt, người mua, kẻ bán, đứng, ngồi rải rác và cùng thỏa thuận mua bán với nhau.
Theo tiếng địa phương, Cốc Ly có nghĩa là gốc Mận và nét đẹp của phiên chợ này không chỉ đơn thuần là mọi người đến đây để mua bán, trao đổi hàng hoá (dùng hàng để đổi lấy hàng) mà còn để du ngoạn, gặp gỡ lẫn nhau và cùng cất lên những câu hát giao duyên.
Thứ Tư - Chợ Cao Sơn
|
Người dân tới chợ trao đổi buôn bán các mặt hàng thiết yếu. |
Chợ Cao Sơn là chợ của đồng bào dân tộc Mông, Phù Lá, Dao và Hán đen thuộc huyện Mường Khương. Mỗi tuần chợ chỉ họp một phiên vào ngày thứ tư. Khi vào phiên chợ, ngay từ sáng sớm, trên khắp mọi nẻo đường đã thấy người người từ các bản nối tiếp nhau về chợ. Họ đi thành từng đoàn, từng nhóm, từng cặp và có khi là từng người một. Người gùi hàng, người dùng ngựa để thồ hàng, người xuống chợ bằng xe máy, xe đạp…
Chợ Cao Sơn như đẹp hơn bởi người, hàng hóa và phong cảnh thiên nhiên. Trong không gian bao la, mênh mông của núi rừng, mọi người vô tư mua, bán, trao đổi hàng hóa lẫn nhau. Người mua gạo, người mua thổ cẩm, người mua rau, củ, quả, người thưởng thức một số món đặc sản vùng cao.
Thứ Năm - Chợ Lùng Khấu Nhin
|
Chợ Lùng Khấu Nhin với những điệu múa rực rỡ sắc màu. |
Chợ Lùng Khấu Nhin thuộc huyện Mường Khương họp phiên vào sáng thứ năm hàng tuần, là một trong số những phiên chợ có tiếng của cả vùng Tây Bắc rộng lớn. Người mua bán ở đây là đồng bào các dân tộc Mông, Nùng, Kinh … và các mặt hàng buôn bán chủ yếu là các loại nông sản như: Ngô, lúa gạo, đậu tương, lạc, rau, củ quả… và thổ cẩm.
Đến chợ phiên Lùng Khấu Nhin sẽ thấy nhiều vật dụng, đồ vật gần gũi, quen thuộc, cần thiết trong mỗi gia đình được bày bán như: Chiếc bình phun thuốc sâu, cuốc, gùi, chổi quét nhà, bát, đĩa, ấm, chén… Rồi nhộn nhịp cảnh trao đổi, mua bán, thăm hỏi… tất cả làm nên sức hấp dẫn du khách riêng có của chợ phiên Lùng Khấu Nhin.
Thứ Sáu - Chợ Chậu
|
Khung cảnh mua bán tập nập của chợ Chậu - Mường Khương |
Từ thế kỷ XIX, huyện Mường Khương đã có các phiên chợ vùng cao để trao đổi hàng hoá. Bên cạnh các chợ phiên nổi tiếng như Mường Khương, Cao Sơn, Pha Long, Bản Lầu..., chợ Chậu thuộc xã Lùng Vai từ lâu đã trở thành trung tâm buôn bán nổi tiếng ở miền Đông châu Thuỷ Vĩ. Chợ không chỉ là nơi mua bán mà còn là nơi gặp gỡ trao đổi tâm tình của những người bạn tâm giao, nơi hò hẹn của nam, nữ các bản làng. Đến chợ Chậu, du khách còn được khám phá Mường Khương hùng vĩ với nhiều truyền thống văn hoá dân tộc, giàu bản sắc còn tồn tại lưu truyền đến ngày nay.
Thứ Bảy - Chợ Cán Cấu, chợ Pha Long
|
Chợ phiên Cán Cẩu cũng nổi tiếng với tên gọi "chợ trâu'"nổi tiếng nhất vùng Tây Bắc. |
Chợ phiên Cán Cấu là một chợ đặc trưng của đồng bào dân tộc thiểu số (chủ yếu là dân tộc Giáy, Mông, Hoa). Nằm ven đường 153 – một con đường đất duy nhất nối thị trấn Bắc Hà với thị trấn biên giới Si Ma Cai, thuộc địa phận xã Cán Cấu, huyện Si Ma Cai, tỉnh Lào Cai. Chợ thường họp vào thứ Bảy hằng tuần, ngày lễ, tết trong năm, kéo dài từ sáng sớm đến quá trưa. Đây còn là chợ trâu lớn nhất Tây Bắc, Việt Nam với hàng trăm con trâu được giao dịch trong mỗi phiên chợ.
Chợ Pha Long (huyện Mường Khương) là trung tâm mua bán của bà con các xã Pha Long, Dìn Chin, Tả Ngải Chồ, Tả Gia Khâu của huyện. Khi chợ vào phiên, các tộc người Mông, Lô Lô, Tày, Nùng, Giáy... tụ họp về đây khiến khung cảnh chợ rộn ràng, đông đúc. Trong đó, náo nhiệt, ồn ào và bắt mắt nhất là khu bán hàng thổ cẩm. Phiên chợ Pha Long còn nổi tiếng với lễ hội Gầu Tào mỗi khi Tết đến xuân về.
Chủ nhật - Chợ Bắc Hà, Sa Pa
|
Chợ Bắc Hà là phiên chợ lớn hàng đầu ở khu vực Tây Bắc. |
Trong các phiên chợ họp chủ nhật ở Lào Cai, nổi bật nhất phải kể đến chợ phiên Bắc Hà, được bình chọn là một trong 10 chợ phiên độc đáo nhất Đông Nam Á.
Chợ Bắc Hà là chợ phiên duy nhất trên đất nước ta có khu dành riêng mua bán ngựa với hàng trăm con ngựa: đen, trắng, vằn… đủ cả được mua bán mỗi phiên. Bắc Hà còn hấp dẫn du khách bởi đặc sản: rượu ngô Bản Phố rất nổi tiếng được nấu bằng nước suối trên cao, với độ cao hơn 1.200m và chưng cất từ loại men ủ bằng lá cây rừng. Tham quan chợ phiên Bắc Hà, du khách còn được thưởng thức món đặc sản Lào Cai là thắng cố do người Mông nấu từ lục phủ ngũ tạng và thịt của ngựa cùng với hoa quả, thảo dược, tạo nên hương vị rất độc đáo chỉ cần nếm một lần nhưng sẽ nhớ mãi.
Chợ phiên Sa Pa nằm ngay trung tâm thị xã Sa Pa. Vào ngày Chủ nhật tại đây có thể mua các loại dược phẩm, lâm thổ sản quý hiếm, sản phẩm truyền thống của các dân tộc như hàng thổ cẩm thủ công; các món ăn dân tộc cùng nhiều lâm sản quý. Đây còn là dịp bà con vùng cao đi chợ và thanh niên nam nữ các dân tộc hẹn hò gặp gỡ, ca hát giao duyên để tìm hiểu bạn đời qua khúc hát tỏ tình, qua tiếng sáo, tiếng khèn, đàn môi/.