Ngày 3/11, Quốc hội thảo luận ở Hội trường về dự án Luật đất đai (sửa đổi). Bên lề Quốc hội, đại biểu Quốc hội Vũ Tiến Lộc (Đoàn Thái Bình), Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam chia sẻ với báo chí xung quanh các giải pháp hoàn thiện cơ chế chính sách về tài chính đất đai, điều tiết chênh lệch địa tô, bảo đảm công khai, minh bạch…
Phóng viên (PV): Trong Luật Đất đai, định giá đất là một trong những nội dung trọng yếu, thu hút sự quan tâm của toàn xã hội. Tại dự thảo Luật đất đai đã sửa đổi theo hướng giao các địa phương ban hành bảng giá đất sát giá thị trường. Ông nhận định như thế nào về quy định này?
Đại biểu Vũ Tiến Lộc: Có thể nói trong dự thảo Luật đất đai (sửa đổi) lần này có nhiều điểm mới, trong đó một trong những điểm mới chính là thay đổi pháp lý cho việc định giá đất đai. Trước đây khung giá của Nhà nước xác lập theo nguyên tắc hành chính, hiện nay thì chúng ta đã đưa ra phương án mới, không quy định khung giá mà quy định bảng giá bảo đảm bảo tuân thủ theo nguyên tắc thị trường.
Tôi cho rằng đây là một điểm rất quan trọng khi chúng ta đảm bảo xác định được bảng giá sát với giá thị trường, thì sẽ khắc phục được những tồn tại hiện nay trong việc xác định giá đất và đảm bảo hài hòa quyền lợi của tất cả các bên liên quan.
Có thế nói, những bất cập trong công tác định giá đất thời gian qua đã gây ra nhiều hệ lụy tiêu cực về đất đai, gây rối loạn thị trường bất động sản. Đây là yếu tố tác động không nhỏ đến công tác quản lý Nhà nước, gây thiệt hại cho xã hội.
 |
| Đại biểu Quốc hội Vũ Tiến Lộc (Đoàn Thái Bình), Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam. Ảnh: TH. |
Việc xác định giá đất này sẽ đảm bảo chủ yếu cho các quan hệ giữa Nhà nước với người dân và các doanh nghiệp trong việc thực hiện các nghĩa vụ đối với Nhà nước. Đây cũng là một căn cứ rất quan trọng cho việc giao dịch của người dân, các doanh nghiệp trên cơ sở tham khảo mức giá của Nhà nước quy định.
Tôi cho rằng đây là điểm tiến bộ rất quan trọng, bởi nếu áp dụng khung giá theo thời kỳ trước đây được xác định bằng ý chí chủ quan. Còn bây giờ xây dựng bằng bảng giá sẽ khách quan hơn theo sát được giá thị trường. Tất nhiên giá thị trường không có khái niệm tuyệt đối, vấn đề làm sao để có được giá đất sát với thị trường. Khi xác định theo nguyên tắc thị trường thì giá đó sẽ tương đối bám sát giá thị trường, đây là căn cứ rất quan trọng cho Nhà nước và cả người dân trong các giao dịch có liên quan.
PV: Hiện nay, việc chuyển đổi đất nông nghiệp sang dự án thương mại dịch vụ là kẽ hở lớn gây thất thoát ngân sách nhà nước. Vậy theo ông dự thảo Luật đất đai (sửa đổi) cần có quy định như thế nào để siết chặt hơn tình trạng này?
Đại biểu Vũ Tiến Lộc: Vấn đề rất quan trọng là giá đất sẽ thay đổi theo mục đích sử dụng đất và khi thay đổi mục đích sử dụng đất thì có thể phát sinh sự gia tăng giá đất, đặc biệt là chuyển đổi từ đất nông nghiệp sang đất thương mại, dịch vụ hay đất nhà ở. Trong trường hợp như vậy sẽ phát sinh địa tô chênh lệch. Địa tô chênh lệch này nguyên tắc phải thuộc về Nhà nước, cần có sự phân bổ hài hòa lợi ích giữa các bên có liên quan; sự vào cuộc Nhà nước, các nhà đầu tư và người dân.
Tôi nghĩ rằng nếu xác định rất rõ sự chênh lệch về địa tô đó, giữa các mục đích sử dụng đất khác nhau và điều tiết địa tô chênh lệch một cái hợp lý, thì sẽ đảm bảo hài hòa lợi ích của các bên và sẽ không gây ra thất thoát ngân sách nhà nước.
Hiện nay việc chuyển đổi đất nông nghiệp sang đất cho kinh doanh, thương mại, nhà ở và các đầu tư khác, về nguyên tắc chúng ta vẫn chưa kiểm soát được địa tô chênh lệch, vì vậy phát sinh ra một số bất công. Còn nếu xử lý được sự chênh lệch địa tô, đảm bảo phân phối hài hòa, tôi nghĩ là sẽ không xảy ra những tranh chấp, khiếu kiện như hiện nay.
PV: Hiện nay có rất nhiều công trình, dự án bất động sản, khu đô thị chiếm lĩnh vị trí đắc địa nhưng lại quây rào hoặc xây thô xong lại bỏ hoang hóa hàng chục năm. Việc sửa đổi Luật đất đai có tính tới thực trạng này hay không và cần có những điều chỉnh như thế nào, thưa ông?
Đại biểu Vũ Tiến Lộc: Theo tôi quan trọng nhất trong đối với đất đai thì việc sử dụng đất đai, chiếm giữ đất đai phải đóng thuế cho Nhà nước và đóng tiền trả tiền thuê đất cho Nhà nước.Trong trường hợp như vậy thì tôi nghĩ là khi mà đất bỏ hoang hóa không sử dụng, những người chủ có quyền sử dụng miếng đất đó thì sẽ rất thiệt hại, bởi họ phải đóng tiền, phải trả tiền thuê đất cho Nhà nước nhưng lại không kinh doanh, không xây dựng được; bản thân đây cũng là yếu tố thúc đẩy cho người ta phải sử dụng có hiệu quả hơn mảnh đất đó.
Vì vậy, tôi nghĩ nếu tiền tiền thuê đất được điều tiết một cách hợp lý thì sẽ khắc phục tình trạng này.
PV: Xin trân trọng cảm ơn ông!