Nâng tầm giá trị cho ngành hàng hoa, kiểng

(ĐTO) Thời gian qua, tỉnh Đồng Tháp đẩy mạnh tái cơ cấu ngành hàng hoa, kiểng gắn với chương trình OCOP và du lịch nông nghiệp, hình thành chuỗi giá trị từ sản xuất đến trải nghiệm, đưa thương hiệu hoa Sa Đéc vươn xa, trở thành biểu tượng văn hóa – kinh tế đặc trưng của địa phương.

Hiện nay, diện tích sản xuất hoa, kiểng trên địa bàn phường Sa Đéc khoảng 950 ha, tăng hơn 190 ha so với năm 2022, chủ yếu từ chuyển đổi đất lúa kém hiệu quả và cải tạo vườn tạp. Làng hoa có trên 2.000 chủng loại hoa, kiểng, được chia thành 3 nhóm chính: Cây kiểng công trình và cây trang trí nội thất chiếm khoảng 65%; kiểng cổ, bonsai chiếm 15%; hoa các loại chiếm 20%.

Toàn phường Sa Đéc hiện có trên 4.000 hộ sản xuất hoa, kiểng, tăng khoảng 1.000 hộ so với năm 2023, chiếm gần 50% số hộ sản xuất nông nghiệp;có hơn 190 cơ sở kinh doanh hoa, kiểng, 13 doanh nghiệp, 2 hợp tác xã và 3 hội quán hoạt động trong lĩnh hoa, kiểng, cung ứng hơn 12 triệu sản phẩm mỗi năm, phục vụ thị trường nội địa, xuất khẩu tiểu ngạch sang Nhật Bản, Hàn Quốc, Campuchia… 

Ông Hồ Anh Dũng, Phó Chủ tịch Hiệp hội hoa Đà Lạt (tỉnh Lâm Đồng), cho biết: “Đối với tỉnh Đồng Tháp, với khí hậu nhiệt đới, có thế mạnh vượt trội trong lĩnh vực hoa kiểng, hoa chậu, đặc biệt là các loại hoa tết, cây cảnh và lá trang trí nhiệt đới. Làng hoa Sa Đéc là một thương hiệu quốc gia, nổi tiếng với sự khéo léo, kinh nghiệm lâu đời và khả năng cung ứng số lượng lớn các sản phẩm chậu, lá cho thị trường phía Nam.

Sự khác biệt về điều kiện tự nhiên, sản phẩm chủ lực và kinh nghiệm sản xuất chính là cơ sở vững chắc, tạo nên tính bổ sung, hỗ trợ cho mối quan hệ hợp tác giữa hai tỉnh. Với mục tiêu cùng nhau xây dựng một chuỗi giá trị ngành hoa, hoa chậu, lá chậu và lá trang trí Việt Nam vững mạnh, cạnh tranh toàn cầu…”.

Bà Mai Thị Hồng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh nông nghiệp Hà Lan – Việt Nam, cho biết: “Để thực hiện tốt nội dung ghi nhớ đã ký trong hợp tác nâng cao năng lực sản xuất, kinh doanh hoa - kiểng cho tỉnh Đồng Tháp và làng hoa Sa Đéc, thời gian qua, Hiệp hội đang có các tư vấn về thị trường, tiếp thị và thương mại sản phẩm; kết nối chuyển giao các giống hoa mới có bản quyền mỗi năm, để thử nghiệm và thương mại hóa từ Sa Đéc. Đồng thời, tư vấn nâng cấp hạ tầng kỹ thuật để tiếp nhận và nhân giống, phát triển các giống hoa - kiểng mới; tư vấn về hình thức đóng gói, bảo quản sau thu hái để tăng tính thương mại của sản phẩm hoa, kiểng…”.

Để nâng cao giá trị cho ngành hàng hoa, kiểng, thời gian qua, các ngành, các cấp trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp cũng triển khai nhiều giải pháp mang tính trọng tâm. Trong đó, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Đồng Tháp và Viện Cây ăn quả miền Nam phối hợp thực hiện đề tài nghiên cứu “Cải thiện giống hoa hồng Lửa và giống hoa cúc Tiger phù hợp với Làng hoa Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp”. Trong đó, 4 giống hoa hồng lửa mới và 4 giống hoa cúc Tiger mới từ các phương pháp chọn tạo giống khác nhau như chọn lọc tự nhiên, lai hữu tính và chiếu xạ tia gamma gây đột biến.

TS. Lê Nguyễn Lan Thanh, Viện Cây ăn quả miền Nam, đánh giá: “Việc ứng dụng nhiều phương pháp khác nhau như chọn lọc tự nhiên, lai hữu tính và chiếu xạ tia gamma gây đột biến đã cải thiện thành công trên 2 loại hoa là hoa hồng lửa và hoa cúc Tiger truyền thống của địa phương (Làng hoa Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp). Đồng thời, kết quả nghiên cứu đã tạo ra 8 giống hoa mới gồm 4 giống hoa hồng và 4 giống hoa cúc. Các giống hoa hồng và hoa cúc mới được tạo ra có màu sắc đa dạng, phong phú về hình dáng và có các đặc tính nổi trội so với giống gốc cần được cải thiện. Với những đặc tính ưu việt của các giống hoa mới, người trồng hoa mong muốn sớm phát triển các giống hoa mới này phục vụ cho sản xuất tại địa phương…”.

TS. Lê Quang Khôi, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Đồng Tháp, cho biết: “Ngành hoa, kiểng hiện nay được tổ chức lại sản xuất theo hình thức hợp tác và liên kết tiêu thụ, từng bước xây dựng và hoàn thiện hơn chuỗi sản xuất hoa kiểng, cung ứng trên phạm vi cả nước. Bên cạnh đó, công nghệ đã len lõi vào khâu sản xuất, nông dân đã ứng dụng các thành tựu khoa học, công nghệ tiên tiến như: Chuyển giao giống mới, ứng dụng nhà màng, nhà lưới, hệ thống tưới tự động, sử dụng cây giống cấy mô… nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm hoa, kiểng và giảm giá thành sản xuất.

Bên cạnh đó, hoa, kiểng còn phát huy tối đa giá trị khi khai thác yếu tố văn hóa kết hợp du lịch sinh thái, du lịch nghĩ dưỡng, du lịch trãi nghiệm nông nghiệp. Các địa điểm du lịch địa phương đã hình thành và nổi tiếng trên khắp cả nước, như khu vui chơi miệt vườn Happy Land Hùng Thy, Homestay Ngôi Nhà Hoa Ếch, Vườn kiểng Ngọc Lan, Sa Nhiên Garden, Vườn Hồng Tư Tôn, Khu du lịch hoa kiểng Sa Đéc, Khu Du Lịch Miền Tây Lodge… thu hút hàng triệu du khách trong nước và quốc tế…”.

Tầm nhìn vươn xa cho ngành hàng hoa, kiểng

Theo UBND tỉnh Đồng Tháp, đến thời điểm hiện tại, tổng giá trị sản xuất ngành hàng hoa, kiểng ước đạt 4.595 tỷ đồng. Mục tiêu năm 2026, địa phương xác định giá trị sản xuất ngành hàng hoa, kiểng ước đạt 6.000 tỷ đồng; diện tích trồng hoa, kiểng toàn tỉnh sẽ đạt trên 4.000 ha. Trong định hướng, thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp, địa phương chọn ngành hàng hoa kiểng là 1 trong năm 5 ngành hàng đóng vai trò then chốt, tạo động lực đột phá trong phát triển kinh tế nông nghiệp địa phương, nâng cao giá trị gia tăng, đóng góp tích cực vào tăng trưởng và phát triển bền vững...

Theo TS. Nguyễn Hữu Hoàng, Khoa Công nghệ sinh học, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia TP.Hồ Chí Minh, công nghệ sinh học đóng vai trò "chìa khóa" chiến lược trong việc hiện đại hóa và nâng cao giá trị kinh tế của ngành sản xuất hoa kiểng.

TS Hoàng cho rằng: “Đối với ngành nông nghiệp nói chung, công nghệ sinh học đã, đang và đóng vai trò "chìa khóa" chiến lược trong việc hiện đại hóa và nâng cao giá trị kinh tế của ngành. Để tăng cường tính thực tế, các ứng dụng công nghệ sinh học trong sản xuất cần được đặt hàng chính xác, được ứng dụng rộng rãi trên quy mô lớn ở phạm vi quốc tế. Đối với hệ thống sản xuất cây kiểng tại tỉnh Đồng Tháp, ngành công nghệ sinh học là một công cụ quan trọng của chương trình đổi mới sáng tạo giúp địa phương tăng cường năng lực sản xuất giống chất lượng cao, sản phẩm hoa, kiểng chất lượng cao và hệ sinh thái vật tư phụ trợ cho lĩnh vực hoa, kiểng…”.

Với những lợi thế riêng biệt, Hiệp hội Hoa Đà Lạt định hướng hợp tác với tỉnh Đồng Tháp về ngành hoa. Ông Hồ Anh Dũng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Hoa Đà Lạt, chia sẻ: "Đơn vị sẽ chuyển giao các quy trình công nghệ nông nghiệp công nghệ cao và cung cấp nguồn giống sạch bệnh cho Đồng Tháp. Đặc biệt là những giống mới, có tiềm năng thương mại cao. Ngược lại, Lâm Đồng có thể học hỏi kinh nghiệm tạo dáng, vào chậu từ Đồng Tháp. Hiệp hội Hoa Đà Lạt đóng vai trò quan trọng trong việc liên kết, hỗ trợ hội viên từ sản xuất (nhập nội giống mới, công nghệ, thiết bị) đến tiêu thụ hoa.

Đồng thời, tăng cường các hoạt động kết nối giao thương, tham quan, trao đổi, ký kết hợp tác, hợp đồng nhằm chia sẻ lợi nhuận – rủi ro và nâng cao trách nhiệm cộng đồng. Hiệp hội Hoa Đà Lạt đề xuất xúc tiến thương mại, kết nối giao thương, ký kết hợp tác giữa các doanh nghiệp, trang trại trồng hoa, lá chậu, lá trang trí tại Lâm Đồng với các vựa hoa, shop hoa, trang trại trồng hoa chậu, lá chậu và lá trang trí tại tỉnh Đồng Tháp…”.

Bà Mai Thị Hồng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh nông nghiệp Hà Lan – Việt Nam cho rằng, thời gian tới, tỉnh Đồng Tháp cần phát triển nền tảng quản lý và thương mại hóa hoa online (sàn số ngành hoa); hợp tác công – tư để triển khai mô hình “Làng hoa thông minh”; đào tạo nông dân số: Kỹ năng sử dụng thiết bị, app, dữ liệu canh tác. Đồng thời, tích hợp du lịch – trải nghiệm – công nghệ số trong làng nghề truyền thống; thí điểm vùng trồng hoa công nghệ cao, có hệ thống cảm biến và quản trị số hóa…”.

NAM PHONG