Phiên giải trình và chất vấn tại Kỳ họp thứ 7 - HĐND tỉnh Đồng Tháp khóa X: Giải trình, làm rõ nhiều vấn đề “nóng”

Tại Phiên giải trình, chất vấn, đại biểu HĐND tỉnh dành nhiều thời gian thảo luận các vấn đề đại biểu và cử tri quan tâm trong thời gian qua như: Việc tổ chức tuyển dụng công chức và ký kết hợp đồng thực hiện nhiệm vụ của công chức trên địa bàn tỉnh còn phát sinh nhiều khó khăn, vướng mắc; quá trình thi công Dự án Đường cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận gây ảnh hưởng đến đời sống và tài sản của một số hộ dân; việc đầu tư máy xạ trị và máy PET-CT phục vụ công tác tầm soát, chẩn đoán và điều trị bệnh ung thư trên địa bàn tỉnh chưa được triển khai, trong khi nhu cầu khám, chữa bệnh của người dân ngày càng tăng… 

Trong đó, công tác quản lý nhà nước đối với tình trạng xây dựng công trình, nhà ở lấn, chiếm sông, kinh, rạch trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp và sau khi sắp xếp đơn vị hành chính, nhiều trụ sở chưa được khai thác, sử dụng, tiềm ẩn nguy cơ lãng phí được nhiều đại biểu quan tâm thảo luận, chất vấn.

LÀM RÕ TRÁCH NHIỆM QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC 

Tại Phiên giải trình, đại biểu cho rằng, tình trạng xây dựng công trình, nhà ở lấn, chiếm sông, kinh, rạch trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp còn xảy ra nhiều, đề nghị UBND tỉnh làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị và cá nhân liên quan trong công tác quản lý, kiểm tra, xử lý tình trạng này và giải pháp khắc phục trong thời gian tới.

Giải trình vấn đề này, được UBND tỉnh ủy quyền, Giám đốc Sở Xây dựng Nguyễn Thế Hồng Trung cho biết, Đồng Tháp là tỉnh có hệ thống sông, kinh, rạch chằng chịt, mật độ sông ngòi của tỉnh cao so với bình quân cả nước. Hệ thống sông ngòi này mang lại giá trị lớn về giao thông thủy, nguồn nước, thủy lợi, cảnh quan môi trường... 

Tuy nhiên, thời gian qua, nhiều đoạn sông, kinh, rạch trên địa bàn tỉnh bị lấn, chiếm để xây dựng công trình, nhà ở, làm thu hẹp dòng chảy, hạn chế khả năng tiêu thoát nước; gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng và làm ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị; đồng thời, người dân có thể đối mặt với nguy hiểm, đe dọa tính mạng, tài sản trong mùa mưa lũ, gây mất an toàn giao thông đường thủy nội địa và hành lang bảo vệ. 

Nguyên nhân là do lịch sử để lại, tồn tại từ rất lâu và là vấn đề khó, liên quan đến nhiều ngành, nhiều cấp, ảnh hưởng đến sinh kế người dân, phải có nguồn lực rất lớn khi giải quyết thực trạng này.

Về trách nhiệm người đứng đầu, Giám đốc Sở Xây dựng Nguyễn Thế Hồng Trung cũng nhìn nhận, cán bộ, công chức phụ trách công tác quản lý trật tự xây dựng, quản lý đô thị, quản lý đất đai chưa nghiêm, chưa chủ động, chưa thường xuyên kiểm tra, theo dõi dẫn đến xử lý vi phạm chưa kịp thời và cương quyết; công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật có liên quan chưa linh hoạt nên hiệu quả chưa cao; ý thức chấp hành pháp luật về trật tự xây dựng của một bộ phận người dân còn hạn chế…

Trước thực tế đó, trong thời gian qua, UBND tỉnh Đồng Tháp ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, quản lý, giao nhiệm vụ cho các ngành có liên quan và địa phương trong công tác quản lý trật tự xây dựng. Nổi bật là UBND tỉnh Đồng Tháp trình HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 15/NQ-HĐND ngày 1-7-2024, trên cơ sở đó UBND tỉnh ban hành Quyết định số 852/QĐ-UBND ngày 24-9-2024 về phê duyệt Chương trình giải quyết tình trạng xây dựng công trình, nhà ở lấn, chiếm sông, kinh, rạch trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp (viết tắt là Chương trình) đến năm 2030. 

Đồng thời, đã tham mưu Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Chỉ thị số 16-CT/TU ngày 14-8-2024 về tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng đối với công tác quản lý nhà nước về trật tự xây dựng trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp... giúp công tác này từng bước được tăng cường, dần đi vào nền nếp, ý thức trách nhiệm của cán bộ, công chức, doanh nghiệp và người dân có chuyển biến tích cực; công tác kiểm tra tình hình xây dựng nhà ở, công trình của tổ chức, công dân trên địa bàn được quan tâm, từ đó hạn chế rất nhiều các trường hợp vi phạm về trật tự xây dựng, về sử dụng đất, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.  

Định hướng trong năm 2026, thực hiện Nghị quyết số 202/2025/QH15 của Quốc hội thông qua ngày 12-6-2025 về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh; thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, thời gian tới, UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành và 45 xã, phường thuộc địa bàn Đồng Tháp (cũ) tiếp tục lộ trình sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh. 

Đồng thời, chỉ đạo các xã, phường trên địa bàn tỉnh Tiền Giang (cũ) rà soát số liệu để tiến hành tổ chức hội nghị sơ kết đánh giá việc lãnh đạo, chỉ đạo và kết quả triển khai thực hiện Chương trình trong giai đoạn 2024 - 2025, phân tích nguyên nhân nhằm làm rõ các khó khăn, vướng mắc phát sinh trong tổ chức thực hiện các nhiệm vụ được giao của Chương trình trong thời gian qua, trên cơ sở đó tham mưu trình HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết thay thế Nghị quyết số 15/NQ-HĐND và xây dựng Chương trình trong giai đoạn tiếp theo. 

Bên cạnh đó, UBND tỉnh tiếp tục chỉ đạo các sở, ban, ngành và các địa phương tiếp tục tăng cường công tác kiểm tra, giám sát nhằm ngăn chặn và xử lý kịp thời không để phát sinh các trường hợp vi phạm mới, từng bước xử lý các trường hợp vi phạm trước đây theo đúng quy định của pháp luật.

NHIỀU TRỤ SỞ CHƯA ĐƯỢC KHAI THÁC, SỬ DỤNG

Tại Phiên giải trình, đại biểu cho rằng, sau sắp xếp đơn vị hành chính, hiện trên địa bàn tỉnh còn nhiều trụ sở chưa được khai thác, sử dụng, tiềm ẩn nguy cơ lãng phí, đề nghị UBND tỉnh làm rõ nguyên nhân, giải pháp thực hiện trong thời gian tới?

Giải trình vấn đề này, được UBND tỉnh ủy quyền, Giám đốc Sở Tài chính Nguyễn Kim Tuyến cho biết, trên cơ sở Phương án số 276/PA-UBND ngày 15-6-2025 của UBND tỉnh về việc sắp xếp, xử lý tài sản công trên địa bàn tỉnh Tiền Giang và Phương án số 1080/PA-UBND ngày 30-6-2025 của UBND tỉnh về việc sắp xếp, xử lý tài sản công cấp huyện, cấp xã khi thực hiện sắp xếp chính quyền địa phương 2 cấp trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp (cũ), tỉnh đã xử lý 1.168 cơ sở nhà, đất, đã thực hiện điều chuyển nội bộ từ cấp huyện cũ về cấp xã mới phù hợp theo quy định.

Sau rà soát đến ngày 22-9-2025, toàn tỉnh có 448 trụ sở dôi dư cần xử lý (91 trụ sở cấp tỉnh và 357 trụ sở cấp xã). Tính đến nay, tỉnh tiếp tục điều chuyển, bố trí bàn giao 32 trụ sở cấp tỉnh. Hiện còn dôi dư 59 trụ sở cấp tỉnh và 357 trụ sở cấp xã.

Về Phương án xử lý các trụ sở dôi dư cấp tỉnh: Đối với các trụ sở dôi dư trên địa bàn trung tâm phường Cao Lãnh và phường Mỹ Tho, tỉnh sẽ giao cho Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh quản lý, xử lý (khai thác).

Đối với các trụ sở dôi dư trên địa bàn các xã, phường còn lại, tỉnh sẽ giao cho UBND nơi có trụ sở dôi dư quản lý và khai thác theo đúng quy định.

Đối với cấp xã, UBND các xã, phường trên địa bàn hiện đang quản lý các cơ sở nhà, đất dôi dư có trách nhiệm thực hiện giao nhà, đất thuộc phạm vi quản lý cho tổ chức quản lý, kinh doanh nhà để quản lý, khai thác (Trung tâm Cung ứng dịch vụ công thuộc UBND các xã, phường...) hoặc thực hiện phân công cho các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp xã giúp UBND cấp xã thực hiện quản lý nhà, đất theo quy định của Chính phủ.

Phân tích những khó khăn trong việc xử lý các trụ sở dôi dư, đồng chí Nguyễn Kim Tuyến cũng cho biết, tỉnh Đồng Tháp có số lượng cơ sở nhà, đất thuộc đối tượng phải sắp xếp dôi dư tương đối lớn, nhiều cơ sở nhà, đất còn thiếu hồ sơ pháp lý, có nhiều trường hợp chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. 

Mặt khác, trên thực tế phần lớn mục đích sử dụng của các cơ sở nhà, đất dôi dư sau sắp xếp, tinh gọn bộ máy, đơn vị hành chính cần phải phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt. 

Theo đó, việc sắp xếp lại, xử lý nhà, đất của cơ quan, tổ chức, đơn vị phụ thuộc vào tiến độ rà soát, điều chỉnh, cập nhật quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng và các quy hoạch khác có liên quan. 

Tuy nhiên, công tác rà soát, cập nhật quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng và các quy hoạch có liên quan khác phải thực hiện điều chỉnh theo từng thời kỳ quy định của pháp luật chuyên ngành nên việc sắp xếp, bố trí, xử lý nhà, đất sau sắp xếp, tinh gọn bộ máy, đơn vị hành chính gặp nhiều khó khăn và mất nhiều thời gian.

 Bên cạnh đó, tính chất, đặc điểm, quy mô các trụ sở cũ trước khi sáp nhập không phù hợp với tính chất, đặc điểm, quy mô trụ sở đơn vị hành chính (mới) nên sau khi bỏ cấp huyện, sáp nhập các xã thì trụ sở các xã vừa thừa, vừa thiếu (thừa số lượng trụ sở nhưng thiếu diện tích, công năng sử dụng tại các trụ sở (cũ) do các trụ sở cũ được xây dựng, thiết kế theo tiêu chuẩn định mức cũ); dẫn đến việc xây dựng phương án sắp xếp (lựa chọn, bố trí) các trụ sở làm việc mới rất khó khăn.

UBND tỉnh báo Bộ Tài chính và các cơ quan Trung ương những khó khăn, vướng mắc nêu trên, đến ngày 3-11-2025, Chính phủ ban hành Nghị định số 286/2025/NĐ-CP về sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định trong lĩnh vực quản lý, sử dụng tài sản công.

Thời gian tới, UBND tỉnh tập trung thực hiện Kế hoạch số 525/KH-UBND ngày 12-11-2025 của UBND tỉnh về xử lý đối với tài sản công là trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp dôi dư không sử dụng, sử dụng kém hiệu quả, sử dụng không đúng mục đích trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp.

Đồng thời, triển khai thực hiện Công văn số 17604/BTC-QLCS ngày 12-11-2025 của Bộ Tài chính về việc triển khai Nghị định số 286/2025/NĐ-CP ngày 3-11-2025 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định trong lĩnh vực quản lý, sử dụng tài sản công.

Đồng thời, tăng cường quản lý chặt chẽ và nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản công; thực hiện đúng quy định trong việc mua sắm, điều chuyển, thanh lý tài sản...

Cùng với đó là chỉ đạo các cơ quan có chức năng thanh tra tăng cường việc kiểm tra, thanh tra việc quản lý, sử dụng tài sản công; chú trọng vào kiểm tra việc sử dụng tài sản công là nhà, đất không sử dụng, sử dụng kém hiệu quả, sử dụng không đúng mục đích. Trên cơ sở kết quả kiểm tra, thanh tra, tỉnh chỉ đạo xử lý nghiêm các hành vi vi phạm và chấm dứt ngay các trường hợp sử dụng không đúng mục đích, không đúng quy định của pháp luật. 
 

THU HOÀI - CAO THẮNG