Báo động tình trạng thanh thiếu niên vi phạm pháp luật

Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025, lực lượng Công an thành phố triệt phá hàng chục nhóm thanh thiếu niên vi phạm pháp luật với mức độ manh động, liều lĩnh. Đây không còn là hiện tượng cá biệt, mà là vấn đề xã hội đáng báo động, đòi hỏi những giải pháp quyết liệt và bền vững từ nhiều phía.

Manh động, liều lĩnh

Theo thống kê từ Công an thành phố Hải Phòng, chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025, lực lượng chức năng ngăn chặn kịp thời 18/26 vụ việc vi phạm liên quan đến thanh thiếu niên, triệt phá 8 ổ nhóm tội phạm với tổng cộng 125 đối tượng ở độ tuổi học sinh, từ 14 đến dưới 18. Những con số không đơn thuần chỉ là dữ liệu khô khan, mà qua đó phản ánh tình hình thanh thiếu niên vi phạm pháp luật phức tạp hiện nay.

Đáng chú ý, các hành vi ngày càng mang tính tổ chức và bạo lực. Điển hình như tụ tập đua xe trái phép, mang hung khí để giải quyết mâu thuẫn. Đơn cử trong các ngày 5, 6, 7/7 tại phường Tứ Minh và Lê Thanh Nghị, lực lượng HP22 phát hiện nhóm thanh thiếu niên tụ tập mang theo hung khí, chạy xe máy thành đoàn để khiêu khích, tấn công các nhóm khác. 9 đối tượng, cả nam và nữ, từ 16 đến 18 tuổi đã bị tạm giữ. Điều đó cho thấy, tính chất manh động của nhóm thanh thiếu niên này không còn là hành vi bốc đồng, bột phát, mà là tổ chức băng nhóm phạm pháp mang tính chất côn đồ, có kế hoạch và chủ đích. Tại phía đông Hải Phòng, khu vực đường Hồ Sen (phường Lê Chân) cũng là điểm nóng các đối tượng thanh thiếu niên thường xuyên tụ tập đua xe đêm, hẹn nhau hỗn chiến gây mất an ninh trật tự địa phương. Điển hình như vụ việc đêm 28, rạng sáng 29/6/2025, hơn chục thanh thiếu niên dùng ba chia kim loại dài 1,5 m, súng lá cao su gắn laser bắn đạn bi sắt, phóng xe lạng lách đánh võng ở tốc độ 60 - 80 km/giờ, chiếu tia laser vào người đi đường. Nhóm này bị lực lượng đặc nhiệm HP22 tóm gọn ngay trong đêm. Sau đó tất cả bị khởi tố về hành vi gây rối trật tự công cộng theo Điều 318 Bộ luật Hình sự.

Tuy nhiên, không phải lúc nào lực lượng chức năng cũng kịp thời ngăn cản các “báo thủ”. Đã có những vụ việc hỗn chiến để lại thương vong về người và tính mạng như vụ việc xảy ra ngày 23/3/2025 trên địa bàn xã Tiên Thắng, Tiên Lãng (cũ). Khi đó, hai nhóm 40 thanh thiếu niên dùng gạch đá, hỗn chiến khiến một thanh niên bị thương phải cấp cứu tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp. Cơ quan Công an đã triệu tập 22 đối tượng liên quan và xác định có tới 8 đối tượng chưa đủ 16 tuổi, các đối tượng khác từ 16 đến 18 tuổi.

Tăng cường phối hợp

Trước diễn biến phức tạp của tội phạm tuổi vị thành niên, Công an thành phố chủ động vào cuộc với nhiều giải pháp đồng bộ. Tại cuộc làm việc của Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thành phố với Phòng Cảnh sát hình sự (Công an thành phố) và một số Công an cấp xã địa bàn trọng điểm, sau khi hợp nhất Hải Dương và Hải Phòng, ngày 9/7 vừa qua, Đại tá Bùi Trung Thành, Phó giám đốc Công an thành phố chỉ đạo Phòng Cảnh sát hình sự phối hợp Cảnh sát cơ động tăng cường tuần tra, lập chốt, kiểm tra hành chính, xử lý nghiêm các đối tượng vi phạm.

Công an các xã, phường được yêu cầu lập danh sách thanh thiếu niên “hư", thu thập hình ảnh người, phương tiện để chủ động giám sát. Ngoài ra, Công an các đơn vị, địa phương cần tăng cường phối hợp với cấp ủy, chính quyền các cấp, các trường học chú trọng làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật, tập trung vào đối tượng thanh thiếu niên, giúp các em nâng cao nhận thức về pháp luật, hiểu rõ hậu quả của các hành vi vi phạm.

Hiện thực hóa chỉ đạo này, những ngày đầu tháng 8 vừa qua, trên địa bàn các phường Tứ Minh, Lê Thanh Nghị, lực lượng Công an thuộc Công an thành phố ra quân cao điểm trấn áp tội phạm, đã xử lý 27 trường hợp vi phạm giao thông, xử phạt gần 73 triệu đồng, tạm giữ 9 ô tô, mô tô. Nhiều thanh thiếu niên bị tạm giữ xe vì chưa có giấy phép lái xe, chưa xuất trình được các giấy tờ liên quan...

Còn tại xã An Lão, phường Thành Đông, cán bộ Công an phường phối hợp UBND, Đoàn Thanh niên các phường, xã tổ chức các buổi tuyên truyền pháp luật trực tiếp cho nhóm thanh thiếu niên trên địa bàn.

Tuy nhiên, bên cạnh giải pháp của Công an thành phố, sự kết nối giữa chính quyền - nhà trường - phụ huynh được xem là giải pháp phòng ngừa từ gốc. Chỉ có giáo dục đúng đắn, sự quan tâm bền bỉ từ gia đình mới giúp các em tránh khỏi sự lôi kéo, dụ dỗ từ các nhóm xấu trên mạng xã hội. Quốc hội khóa 15 đã thông qua Luật Tư pháp người chưa thành niên năm 2024.

Bộ luật Hình sự cũng quy định rõ trách nhiệm hình sự với người từ 14 đến dưới 18 tuổi trong các tội nghiêm trọng như giết người, cướp tài sản, mua bán ma túy… Điều này khẳng định tuổi trẻ không đồng nghĩa với miễn trừ. Hành vi phạm tội sẽ bị xử lý nghiêm minh, có hướng giáo dục nhưng không dung túng. Đây cũng là thông điệp cảnh báo mạnh mẽ gửi tới các bạn trẻ: Đừng để những phút bốc đồng tuổi trẻ biến thành vết nhơ khó gột rửa trong cuộc đời mình.