Làm rõ việc thu tăng tiền hoa lợi công sản ở thôn Mậu Duyệt
Nhập nhèm thu tiền hoa lợi
Báo và phát thanh, truyền hình Hải Phòng nhận được đơn phản ánh của ông N.V.T., sinh năm 1961, trú thôn Mậu Duyệt, xã Cẩm Hưng, huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương trước đây (nay là xã Cẩm Giàng, thành phố Hải Phòng).
Trong đơn, ông T. nêu bản thân từng giữ chức vụ Phó trưởng thôn Mậu Duyệt giai đoạn 2022 - 2024. Năm 2022, ông T. phát hiện việc thôn thu quá số tiền hoa lợi công sản (tức thu quá số tiền theo định mức thu đối với các hộ thuê ao hồ trên địa bàn). “Thậm chí số tiền thu tăng này còn bỏ ngoài sổ sách”, ông T. nêu trong đơn.
Phóng viên đã có buổi làm việc trực tiếp với ông T. Theo thông tin và tài liệu ông T. cung cấp, định mức sản lượng thu hoa lợi công sản (gọi là thu tiền ao hồ triều) của thôn Mậu Duyệt, được UBND xã Cẩm Hưng trước đây giao từ tháng 1/2021 đến tháng 12/2025 đối với 29 hộ có hợp đồng thuê ao hồ triều ký với UBND xã và 27 hộ khác không có hợp đồng. Trong đó phân chia chi tiết theo từng năm. Tuy nhiên, ông Nguyễn Văn Thoại (giai đoạn 2022 - 2024 là Trưởng thôn, trước đó là Phó trưởng thôn) đã thu quá số tiền so với định mức được giao.
Cụ thể, năm 2021, một hộ dân là N.V.K. (trong số 29 hộ có hợp đồng thuê ao hồ) có tổng sản lượng phải thu 200,9 kg thóc, mức giá quy định thời điểm đó là 5.000 đồng/kg. Thực tế, ông Thoại đã thu 336 kg thóc đối với hộ này, nghĩa là tăng thêm 135,1 kg so với định mức. “Tại sao lại thu tiền vượt quá định mức được giao, số tiền thu tăng thêm đã sử dụng vào việc gì?”, ông T. thắc mắc. Được biết, từ năm 2022, khi ông T. phát hiện ra việc này đã báo cáo cấp có thẩm quyền. Việc thu tăng tiền cũng vì thế bị dừng lại.
Để làm rõ, phóng viên có buổi làm việc với UBND xã Cẩm Giàng và ông Nguyễn Văn Thoại. Ông Thoại thừa nhận: “Việc thôn Mậu Duyệt thu tăng thêm tiền hoa lợi công sản là có”.
Ông Thoại giải thích, từ năm 2001, chính quyền xã cũ giao cho thôn Mậu Duyệt thu hoa lợi công sản theo định mức 36 kg thóc/sào/năm/hộ thuê ao hồ. Thôn sẽ nộp toàn bộ về xã, sau đó xã giao lại cho thôn 14,4 kg thóc/sào/năm/hộ, tương đương 40% tổng mức thu, để thôn sử dụng làm kinh phí cho một số hoạt động cộng đồng.
Đến tháng 2/2018, theo kết luận của Thanh tra huyện Cẩm Giàng, UBND xã Cẩm Hưng phải chấm dứt việc thực hiện chưa đúng quy định của pháp luật về đất đai. Trong đó có việc lấy trưởng thôn làm chủ hộ để quản lý đất công ích, giao cho cơ sở thôn quản lý, sử dụng 40% số tiền hoa lợi công sản.
Do vậy, kể từ năm 2018, UBND xã Cẩm Hưng đã ký hợp đồng cho thuê diện tích ao hồ triều với 29 hộ dân đã nhắc đến ở trên, còn 27 hộ dân không ký hợp đồng.
Từ đây, thôn Mậu Duyệt vẫn thu 36 kg thóc/sào/năm/hộ, song chỉ nộp về xã 21,6 kg/sào/năm/hộ theo định mức, được ghi rõ tại hợp đồng, thôn giữ lại phần 14,4 kg/sào/năm/hộ. Ngoài ra, trong số 27 hộ không ký hợp đồng vẫn có hộ nộp tiền hoa lợi công sản, cơ chế phân chia tiền nộp về xã, tiền thôn giữ lại cũng tương tự với các hộ ký hợp đồng.
Có dấu hiệu làm sai quy định
Theo tài liệu ông Thoại cung cấp, việc thu 36 kg thóc/sào/hộ thuê ao hồ được công khai tại các cuộc họp chi bộ thôn, họp nhân dân. Đơn cử, tại cuộc họp nhân dân ngày 19/9/2021 ở Nhà văn hóa thôn Mậu Duyệt có nội dung triển khai công tác thu vụ mùa năm 2021, với tổng sản lượng thu 36 kg thóc/sào/năm/hộ.
“Về phần tiền chênh lệch, tương ứng 14,4 kg/sào/năm/hộ mà thôn giữ lại, chúng tôi đã đưa vào sổ sách. Ngoài ra, sau mỗi vụ, tổ kinh tế thôn đều lập biên bản báo cáo kinh tế, với đầy đủ thành phần, từ đảng ủy phụ trách, chi ủy viên, trưởng ban công tác Mặt trận, chi hội trưởng cựu chiến binh, người cao tuổi, nông dân, phụ nữ cho đến thanh tra nhân dân, để kiểm tra việc thu chi của thôn”, ông Thoại nói.
Tuy nhiên, trong các hồ sơ ông Thoại cung cấp, chỉ thể hiện số tiền kết dư từ phần thu tăng thêm so với định mức được giao thu hoa lợi công sản, không có phần chi chi tiết của số tiền kết dư này. Ông Thoại lý giải, khoản tiền này được nhập vào quỹ của thôn để cùng trang trải cho các hoạt động chung, không bóc tách cụ thể.
Ngoài ra, ông Thoại cũng thừa nhận chưa tổ chức bất kỳ cuộc họp nào với các hộ có ao hồ triều để thống nhất việc thu chênh lệch so với hợp đồng. “Năm 2018, khi xã ký hợp đồng với các hộ dân, chúng tôi chỉ thông báo rằng số tiền thu định mức hoa lợi công sản vẫn như cũ, nghĩa là vẫn thu với mức 36 kg/sào/năm/hộ”, ông Thoại nói. Điều này cũng khớp với thông tin mà một số hộ dân thuê ao hồ triều đã nói với phóng viên, rằng họ chỉ biết nộp 36 kg/sào/năm/hộ như trước đây mà không biết phần thu tăng thêm của thôn.
Ngay cả khi nếu cho rằng việc các hộ dân “tự nguyện” đóng phần tiền chênh lệch so với định mức được giao, thì việc thu chi của ông Thoại vẫn có dấu hiệu làm sai quy định.
Thông tư số 344/2016/TT-BTC ngày 30/12/2016 của Bộ Tài chính quy định về quản lý ngân sách xã và các hoạt động tài chính khác của xã, phường, thị trấn, quy định các hoạt động tài chính của thôn, bản. Theo đó, các khoản đóng góp trên nguyên tắc tự nguyện của nhân dân để sử dụng vào các mục đích cụ thể phục vụ cho lợi ích chung của cộng đồng thôn, bản do thôn, bản trực tiếp huy động và không đưa vào ngân sách xã.
Việc huy động chỉ được thực hiện sau khi có sự thống nhất, tự nguyện của nhân dân về chủ trương, mức huy động và phải báo cáo UBND xã. UBND xã phải hướng dẫn thôn, bản mở sổ sách ghi chép đầy đủ, cụ thể các khoản thu, chi và công khai với nhân dân kết quả huy động, sử dụng các nguồn tài chính trên.
Khoản huy động chỉ được sử dụng cho đúng nội dung công việc cụ thể mà nhân dân đã thống nhất… Bộ phận tài chính, kế toán xã có nhiệm vụ giúp UBND xã hướng dẫn, kiểm tra (khi cần thiết) về tài chính đối với hoạt động tài chính thôn, bản.
Vì vậy, có cơ sở khi cho rằng ông Thoại có dấu hiệu làm sai quy định khi không tổ chức họp với những hộ đóng tiền ao hồ triều để thống nhất việc thu tiền chênh lệch, không chỉ rõ chi tiết phần tiền chênh lệch này được chi vào việc gì.
Được biết, ông N.V.T. cũng gửi đơn phản ánh đến UBND xã Cẩm Giàng. Chính quyền xã đã giao Phòng Kinh tế xã tổng hợp hồ sơ, trả lời phản ánh của công dân. Đề nghị UBND xã Cẩm Giàng làm rõ việc thu tăng tiền hoa lợi công sản ở thôn Mậu Duyệt.
