Nỗ lực tăng tỷ lệ nữ đại biểu dân cử

Còn rào cản

Trong cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa 15 và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021- 2026 tại Hải Phòng, danh sách ứng cử được thiết kế bảo đảm tỷ lệ nữ vượt chỉ tiêu theo yêu cầu chung. Trong đó: 40% nữ trong danh sách ứng cử đại biểu Quốc hội; 36,7% nữ trong danh sách ứng cử đại biểu HĐND thành phố; hơn 42% ở cấp huyện (cũ) và cấp xã. Kết quả cho thấy khoảng cách giữa tỷ lệ nữ trong danh sách ứng cử và tỷ lệ trúng cử còn chênh lệch.

Tại phường Tứ Minh, HĐND phường hiện có 18/62 đại biểu là nữ, đạt tỷ lệ 29,03%. Theo Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND phường Nguyễn Tá Duân, công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng nữ đại biểu còn hạn chế, định kiến giới còn tồn tại. Bản thân nhiều chị em còn tự ti, chưa mạnh dạn nên tỷ lệ chưa đạt như mong muốn. Trong nhiệm kỳ tới, phường đặt mục tiêu phấn đấu từ 35 - 40% đại biểu HĐND là nữ tham gia ứng cử; trong đó, ít nhất 30% đại biểu là nữ trúng cử. Địa phương đang rà soát nguồn cán bộ nữ, vận động cử tri, tạo môi trường để phụ nữ thể hiện năng lực, khẳng định vai trò đại diện của nhân dân.

Theo Nghị quyết 1187 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, bảo đảm có ít nhất 35% tổng số người trong danh sách chính thức những người ứng cử đại biểu HĐND là phụ nữ; phấn đấu tỷ lệ phụ nữ trúng cử khoảng 30% tổng số đại biểu HĐND. So với quy định này, tỷ lệ nữ đại biểu dân cử của Hải Phòng mới xấp xỉ, song quan trọng hơn là còn nhiều tiềm năng của phụ nữ chưa được khai phá.

Tại hội thảo “Thúc đẩy tăng tỷ lệ nữ đại biểu dân cử nhiệm kỳ 2026 - 2031” do HĐND thành phố phối hợp Hội Liên hiệp Phụ nữ thành phố và Tổ chức APHEDA (Australia) mới đây, nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Ngô Tự Nam phản ánh, ở một số địa phương, ứng cử viên nữ thường “gánh” nhiều cơ cấu, như: trẻ tuổi, ngoài đảng, người dân tộc thiểu số… khiến khả năng cạnh tranh giảm. Một số ứng cử viên nữ thiếu tự tin khi vận động bầu cử, như: phát biểu chưa thuyết phục, chương trình hành động chưa sâu, chưa nêu bật được nhu cầu của cử tri nơi mình ứng cử. Rào cản lớn nhất là định kiến giới khi một bộ phận cử tri chưa nhìn nhận đúng về năng lực của các ứng cử viên nữ.

Thúc đẩy bình đẳng giới thực chất

Với chức năng tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, thực hiện giám sát và phản biện xã hội, giữ vị trí nòng cốt trong thực hiện quy trình bầu cử, tại mỗi kỳ bầu cử, MTTQ Việt Nam thành phố luôn triển khai chặt chẽ các bước hiệp thương, rà soát hồ sơ, xem xét tiêu chuẩn ứng cử viên nữ, bảo đảm tỷ lệ nữ theo luật định và chỉ tiêu cấp ủy giao. MTTQ chú trọng giới thiệu các nữ cán bộ có năng lực thực tiễn, kinh nghiệm quản lý, uy tín trong cộng đồng, tạo nền tảng quan trọng giúp ứng cử viên nữ gia tăng cơ hội trúng cử. MTTQ thành phố cũng tăng cường phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ các cấp để phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng và giới thiệu cán bộ nữ có triển vọng. Nhờ đó, nguồn ứng cử viên nữ ngày càng đa dạng về ngành nghề, độ tuổi, lĩnh vực công tác, góp phần nâng cao chất lượng nữ đại biểu trúng cử.

Theo ông Ngô Tự Nam, nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, để tăng tỷ lệ nữ đại biểu dân cử, Hải Phòng cần triển khai quyết liệt việc xóa bỏ định kiến giới trong lĩnh vực chính trị, tạo môi trường bình đẳng khi đánh giá, lựa chọn nhân sự; quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ nữ bài bản hơn, tạo nguồn ứng cử chất lượng. Mặt khác, tăng cường tập huấn kỹ năng vận động bầu cử, kỹ năng thuyết trình, xây dựng chương trình hành động cho ứng cử viên nữ; phát huy vai trò của Hội Liên hiệp Phụ nữ và MTTQ trong việc giới thiệu, hỗ trợ, đồng hành với ứng cử viên nữ.

Còn thạc sĩ Nguyễn Thị Kỳ, nguyên Giám đốc Trung tâm Bồi dưỡng đại biểu dân cử (Văn phòng Quốc hội) cho rằng, các nữ đại biểu cần nỗ lực rèn luyện bản lĩnh, trau dồi kiến thức, kỹ năng, nâng cao năng lực, nhất là ứng dụng chuyển đổi số trong thu thập thông tin, lắng nghe ý kiến cử tri nhanh hơn, minh bạch hơn, thực hiện tốt vai trò đại diện nhân dân, nhất là trong bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của phụ nữ và trẻ em.

Ở góc độ địa phương, Phó chủ tịch HĐND thành phố Nguyễn Khắc Toản cho rằng, việc tăng tỷ lệ nữ đại biểu dân cử là yêu cầu quan trọng thực hiện bình đẳng giới, góp phần phát huy vai trò, năng lực, bản lĩnh của phụ nữ trong lãnh đạo, quản lý và phát triển xã hội. Đồng chí đề nghị các cơ quan, đơn vị cần làm tốt công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ nữ, kiên quyết xóa bỏ định kiến trong đánh giá, tuyển chọn, đề bạt cán bộ. Các cán bộ nữ cũng cần tiếp tục rèn luyện, phát huy bản lĩnh và sở trường của mình để khẳng định vai trò trong các mặt công tác.