Để tiếp tục tháo gỡ khó khăn và phát triển thị trường bất động sản an toàn, lành mạnh, bền vững, tới đây, cộng đồng môi giới bất động sản cần chủ động trang bị và thường xuyên cập nhật kiến thức mới về pháp luật liên quan đến hoạt động môi giới bất động sản; các quy định pháp luật về các lĩnh vực: đất đai, nhà ở, kinh doanh bất động sản, đầu tư, tín dụng... Tích cực áp dụng công nghệ, kênh bán hàng trực tuyến để hóa giải “điểm nghẽn” tiếp cận khách hàng.
 |
| Ngày hội môi giới bất động sản Việt Nam 2024 “Đồng hành toàn diện - gắn kết bền vững” (Ảnh: VARS) |
Nhận diện cơ hội và thách thức của môi giới bất động sản Việt Nam
Ông Hoàng Hải, Cục trưởng Cục Quản lý Nhà và thị trường Bất động sản, Bộ Xây dựng cho biết, hoạt động Môi giới bất động sản đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy các hoạt động giao dịch bất động sản. Họ là những người trung gian kết nối, tư vấn giúp nhà đầu tư, khách hàng tìm hiểu thông tin thị trường, thủ tục, giấy tờ... để đi đến quyết định giao dịch. Hơn hết là tạo được kênh thông tin an toàn, đảm bảo pháp lý trong giao dịch, giúp người mua tránh được rủi ro và mua nhầm các sản phẩm không đủ điều kiện. Theo đó, các luật về bất động sản gồm: Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh Bất động sản có hiệu lực sớm từ 1/8 với nhiều điểm mới, điểm ưu việt, được kỳ vọng sẽ tạo nên nguồn "trợ lực" cho nền kinh tế nói chung và thị trường bất động sản nói riêng. Ngoài ra, bên cạnh việc tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện để các dự án được triển khai, từ đó thúc đẩy dòng vốn và thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, minh bạch, các Luật này cũng bổ sung một số quy định chặt chẽ hơn đối với hoạt động Môi giới bất động sản, cụ thể:
Thứ nhất, bổ sung quy định cá nhân Môi giới bất động sản phải đáp ứng điều kiện phải hoạt động trong một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch bất động sản hoặc một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ Môi giới bất động sản...
Thứ hai, bổ sung quy định sàn giao dịch bất động sản trước khi hoạt động phải gửi hồ sơ đến cơ quan quản lý nhà nước về kinh doanh bất động sản cấp tỉnh nơi có trụ sở chính của sàn giao dịch bất động sản để được cấp giấy phép hoạt động.
Thứ ba, bổ sung quy định chi tiết hơn về các loại hợp đồng kinh doanh bất động sản; bổ sung quy định sử dụng hợp đồng trong kinh doanh bất động sản. Quy định chủ đầu tư dự án bất động sản, doanh nghiệp kinh doanh bất động sản phải thực hiện công khai các hợp đồng kinh doanh bất động sản theo quy định của Luật Kinh doanh bất động sản trước khi áp dụng.
Thứ tư, bổ sung quy định về công khai thông tin về bất động sản đưa vào kinh doanh nhằm nâng cao tính công khai, minh bạch, an toàn, lành mạnh hoạt động kinh doanh bất động sản. Các Luật được thông qua với các quy định mới góp phần làm chuyên nghiệp hóa hoạt động Môi giới, giao dịch bất động sản
 |
| Ảnh minh hoạ (Nguồn: VARS) |
“Các quy định này góp phần minh bạch hóa, chuyên nghiệp hóa hơn nữa các hoạt động Môi giới, giao dịch bất động sản; phòng ngừa, hạn chế các bất ổn thị trường do các hoạt động Môi giới, kinh doanh dịch vụ bất động sản thiếu sự kiểm soát hiệu quả”, ông Hoàng Hải đánh giá.
Cũng theo Cục trưởng Cục Quản lý Nhà và thị trường Bất động sản, để tiếp tục tháo gỡ khó khăn và phát triển thị trường bất động sản an toàn, lành mạnh, bền vững, tới đây, cộng đồng môi giới bất động sản cần chủ động trang bị và thường xuyên cập nhật kiến thức mới về pháp luật liên quan đến hoạt động môi giới bất động sản; các quy định pháp luật về các lĩnh vực: đất đai, nhà ở, kinh doanh bất động sản, đầu tư, tín dụng... Tích cực áp dụng công nghệ, kênh bán hàng trực tuyến để hóa giải “điểm nghẽn” tiếp cận khách hàng.
Ông Trần Minh Hoàng, Phó Chủ tịch Hội môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) cho biết, giai đoạn 2013-2023 đến nay, Nhà nước từng bước xác định thị trường bất động sản là một trong những trụ cột phát triển của nền kinh tế, là nguồn thu quan trọng đối với ngân sách và động lực phát triển kinh tế, thu hút đầu tư của nhiều địa phương. Tại giai đoạn này, thị trường bất động sản đã xuất hiện nhiều doanh nghiệp Môi giới bất động sản với quy mô lớn, nhân sự hàng trăm, hàng ngàn người. Các doanh nghiệp môi giới bất động sản là động lực quan trọng của thị trường, tham gia đồng hành xây dựng, tư vấn phát triển sản phẩm, tạo lập thị trường và phân phối đến người có nhu cầu đa dạng. Tuy nhiên, do tình trạng thiếu nguồn cung, tỷ lệ hấp thụ thấp, lượng giao dịch hạn chế, các biện pháp siết chặt tín dụng được áp dụng đối với thị trường bất động sản năm 2023 đã tạo ra những khó khăn chưa từng thấy cho doanh nghiệp và nghề môi giới bất động sản.
Chia sẻ về vấn đề này, ông Hoàng cho biết, tình trạng khó khăn trên thị trường bất động sản thời gian qua cùng với việc đóng cửa, tạm dừng hoạt động của hàng loạt doanh nghiệp bất động sản, sự rời đi của một bộ phận không nhỏ Môi giới bất động sản sẽ là cuộc thanh lọc lớn, giúp thị trường chỉ còn lại những doanh nghiệp, Môi giới có hoạt động chuyên nghiệp với đầy đủ phẩm chất, năng lực. Ngoài ra, dưới tác động của kỷ nguyên số, sự chuyển biến nhanh trong lĩnh vực công nghệ, ứng dụng AI đang mở ra nhiều cơ hội cho thị trường bất động sản Việt Nam, giúp đội ngũ môi giới dễ dàng kết nối với khách hàng tiềm năng. Trong đó, giao dịch an toàn, giảm bớt thủ tục giấy tờ là tiền đề vững chắc để hình thành một ngành bất động sản phát triển ổn định, minh bạch. Song, theo ông Hoàng, việc này đã và đang đặt ra thách thức lớn về yêu cầu trang bị kiến thức, kỹ năng ứng dụng các công nghệ trong hoạt động tiếp thị, truyền thông của Môi giới bất động sản. Nếu môi giới không cập nhật, ứng dụng công nghệ, kiến thức mới sẽ rất khó để tồn tại, bởi Môi giới bất động sản là một nghề đầy thách thức và cạnh tranh.
Phát triển môi giới bất động sản Việt Nam nhìn từ kinh nghiệm quốc tế
Vài năm trở lại đây, Hội môi giới bất động sản Việt Nam đã tổ chức và duy trì đều hoạt động Ngày hội môi giới bất động sản Việt Nam. Năm 2024 đánh dấu hành trình 9 năm Ngày hội diễn ra, không chỉ dừng lại ở quy mô trong nước, Ngày hội đã có sự xuất hiện của các chuyên gia đến từ các quốc gia trên thế giới như Hàn Quốc, Singapore, Ấn Độ, Thái Lan...
Nhân dịp tham gia sự kiện Ngày hội lần thứ 9 vừa mới đây của VARS, ông Jeff Poo, Nguyên Chủ tịch Viện các Đại lý Bất động sản Singapore IEA, Nhà sáng lập Liên minh hệ thống Bất động sản các nước ASEAN - ARENA thông tin, tại thị trường Singapore, cá nhân muốn tham gia vào thị trường bất động sản, đặc biệt là trở thành Môi giới bất động sản cần phải trải qua các khóa học đào tạo và thi cấp chứng chỉ bắt buộc.. Trong đó có khóa học về nhân viên kinh doanh bất động sản với thời lượng là 18 bài học. Cụ thể, để hoàn thành khóa học RES này là học viên cần phải vượt qua ít nhất 4 lần tại kỳ thi cấp GCE ‘O’ Level (một bằng cấp dựa trên môn học được cấp như một phần của Chứng chỉ Giáo dục) hoặc bằng cấp tương đương được công nhận. Tiếp đó, thi hai bài thi theo hình thức thi RES, để được phép đăng ký hoạt động môi giới bất động sản tại các doanh nghiệp và mỗi năm cần đạt 6 tín chỉ CPD nhất định để tiếp tục phát triển chuyên môn và gia hạn chứng chỉ Môi giới (từ tháng 10/2025 số tín chỉ cần đạt là 16 tín chỉ).
 |
| Chủ tịch Hiệp hội Môi giới bất động sản Hàn Quốc Lee Jong Hyek trong chuyến công tác tìm hiểu thị trường Đà Nẵng 2024 (Ảnh: PV) |
Trong khi đó, tại thị trường Hàn Quốc, theo ông Lee Jong-hyuk, Chủ tịch Hội môi giới bất động sản Hàn Quốc, nhà môi giới trước khi được chứng nhận giấy phép cũng cần phải hoàn thành khóa học đào tạo nghiệp vụ, tương đương 28-32 giờ và trải qua kỳ thi cấp chứng chỉ môi giới được đánh giá là tương đối khắc nghiệt với số lượng dự thi khoảng 400.000 thí sinh, chỉ sau kỳ thi đại học tại quốc gia này. “Kỳ thi sẽ được chia thành hai vòng, vòng thứ nhất, vòng thứ hai với tổng cộng 2 môn thi và yêu cầu điểm trung bình cần đạt là 60/100 mỗi vòng. Đối với vòng thứ nhất, Môi giới sẽ phải trải qua 2 môn thi với 40 câu hỏi liên quan tới thẩm định, định giá bất động sản và các luật dân sự đặc biệt có liên quan tới Môi giới bất động sản trong vòng 100 phút. Còn tại vòng thi thứ hai, môi giới sẽ trải qua 2 đợt thi với 40 câu hỏi và thời lượng tương đương 100 phút va 50 phút gồm câu hỏi về luật, quy định kinh doanh Môi giới bất động sản, các hoạt động báo cáo giao dịch bất động sản...”, ông Lee cho biết.
Tương tự, tại Ấn Độ, Thái Lan cũng có những quy định riêng về hoạt động môi giới bất động sản, song các chuyên gia cho biết, bên cạnh chứng chỉ hành nghề, môi giới bất động sản cũng cần có những tiêu chuẩn về phẩm chất đạo đức chung. Trong đó, phải duy trì phẩm giá của một chuyên gia và thực hiện các công việc liên quan đến môi giới một cách trung thực và công bằng; biết cách bảo vệ khách hàng khỏi những tổn hại trong giao dịch bất động sản; không tham gia giới thiệu, quảng cáo các sản phẩm bất động sản sai sự thật, gây ảnh hưởng lớn đến hình ảnh Môi giới bất động sản. Cuối cùng, luôn nỗ lực học tập, cập nhật các kiến thức, kỹ năng mới và ứng dụng các công nghệ vào hoạt động để hỗ trợ tiếp cận và bảo đảm quyền lợi cho khách hàng.
Theo các chuyên gia, đội ngũ môi giới bất động sản nước ta thời gian qua đã không ngừng lớn mạnh cả về số lượng và chất lượng. Những người làm môi giới đã khẳng định được vai trò trong việc kết nối người mua và người bán; khai phá các thị trường tiềm năng, kích thích nhu cầu của thị trường, góp phần thúc đẩy thị trường bất động sản Việt Nam phát triển ổn định, lành mạnh và bền vững. Dữ liệu nghiên cứu của VARS cho thấy, tới thời điểm hiện tại, cả nước mới chỉ có khoảng 40.000 môi giới bất động sản được cấp chứng chỉ hành nghề. Dù người làm môi giới đã trải qua quá trình đào tạo chuyên môn nghiệp vụ một cách bài bản, đã tham gia các khóa học bồi dưỡng kiến thức hành nghề môi giới bất động sản, sẵn sàng tham gia các kỳ thi sát hạch, nhưng lại chưa có chứng chỉ chỉ vì không có “suất" thi.
Chủ tịch VARS Nguyễn Văn Đính cho biết, trải qua quá trình hình thành và phát triển của thị trường bất động sản, đội ngũ môi giới bất động sản đã không ngừng lớn mạnh cả về số lượng và chất lượng. Khi Luật Kinh doanh bất động sản 2023 có hiệu lực, quy định người tham gia công tác môi giới cần có chứng chỉ, do vậy khi luật này có hiệu lực, nhiều nhân viên chưa có chứng chỉ sẽ không được phép hoạt động.
Ông Đính khẳng định, với những quyết sách từ Chính phủ, Quốc hội, thời gian tới, hoạt động môi giới sẽ đi vào nề nếp, chính quy hơn, xây dựng thị trường dịch vụ bất động sản chuyên nghiệp, thay đổi sự nhìn nhận của xã hội đối với nghề môi giới bất động sản.
 |
| Trải qua quá trình hình thành và phát triển của thị trường bất động sản, đội ngũ môi giới bất động sản đã không ngừng lớn mạnh cả về số lượng và chất lượng (Ảnh: PV) |
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Chí Thanh, Phó Chủ tịch Thường trực VARS cho biết, chúng ta đã chứng kiến những thay đổi ấn tượng khi hàng nghìn khu đô thị mới đồng bộ, hiện đại, hàng triệu triệu mét vuông sàn nhà ở được đưa vào sử dụng và mỗi năm lại có thêm hàng vạn người được sở hữu ngôi nhà mới. Thành quả này có sự đóng góp không nhỏ của những người làm nghề môi giới bất động sản. Ngay cả trong những giai đoạn khó khăn của thị trường, những người làm nghề môi giới chân chính cũng thể hiện được sự bản lĩnh, trí tuệ, quyết tâm vươn lên mạnh mẽ để ở lại với nghề. Tuy nhiên, cả nước chỉ có khoảng 15 địa phương trên 63 tỉnh thành tổ chức các kỳ thi chứng chỉ môi giới bất động sản. Trước thực trạng đó, Luật Kinh doanh Bất động sản 2024 đã được thông qua đã có các quy định mới về phương thức tổ chức sát hạch và cấp chứng chỉ hành nghề môi giới. Cụ thể, theo Luật Kinh doanh Bất động sản mới, Bộ Xây dựng sẽ là cơ quan tổ chức kỳ thi sát hạch và cấp chứng chỉ. Ngoài phân cấp cho Sở Xây dựng tổ chức kỳ thi và cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản, Bộ Xây dựng có thể giao hoặc ủy quyền cho một số đơn vị tổ chức kỳ thi, trong đó có Hiệp hội Bất động sản Việt Nam và Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam. Quy định mới này phù hợp hơn theo quan điểm về một kỳ thi quốc gia nhằm đảm bảo chất lượng đào tạo, thi cử, tránh phát sinh tiêu cực. Thông qua việc rà soát nhu cầu thi, các kỳ thi sẽ được lên kế hoạch tổ chức với quy mô tương ứng. Người làm nghề buộc phải có thái độ nghiêm túc trong việc chuẩn bị kiến thức pháp luật, cũng như trải qua đào tạo và sát hạch nghiêm túc để có thể thông qua kỳ thi cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản.
Thiết nghĩ, để hướng đến một thị trường dịch vụ bất động sản chuyên nghiệp, nâng cao vị thế nghề môi giới, bảo vệ các nhà môi giới bất động sản chân chính, cơ quan quản lý Nhà nước cũng cần chỉ định cơ quan thực hiện công tác kiểm tra, thanh tra việc hành nghề môi giới bất động sản đúng luật.