Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Làm cho người nghèo thì đủ ăn, người đủ ăn thì khá giàu, người khá giàu thì giàu thêm”. Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã đề ra mục tiêu kép: “Giảm nghèo bền vững gắn với khuyến khích làm giàu theo pháp luật”.
Như vậy, thực hiện thắng lợi chính sách “Giảm nghèo bền vững và khuyến khích làm giàu chính đáng, theo pháp luật chính” là một phương thức cụ thể để hiện thực hóa khát vọng vì một Việt Nam thịnh vượng, ý chí tự lực, tự cường; là sức mạnh nội sinh cho đất nước phát triển nhanh và bền vững trong thời gian tới.
Điều này cũng đã và đang đặt ra những bài toán mới cho công tác triển khai tín dụng chính sách xã hội mà thời gian qua, NHCSXH đã nhận thức rõ từ đó có những bước chuyển từ hoạt động đến thực thi chính sách để hòa cùng nhịp phát triển kinh tế đất nước.
 |
| Tín dụng chính sách xã hội được NHCSXH triển khai hiệu quả trong suốt 20 năm qua tới người dân ở vùng sâu, vùng xa, đồng bào dân tộc thiểu số (Ảnh: PV) |
Khơi mở động lực phát triển đột phá
Đến 30/11/2022, tổng dư nợ tín dụng chính sách đạt gần 280 nghìn tỷ đồng với gần 6,5 triệu hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng chính sách đang còn dư nợ. Đặc biệt, NHCSXH đang cùng các địa phương lồng ghép các chương trình tín dụng với các chính sách phát triển kinh tế, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân tham gia vào các chuỗi giá trị sản xuất trong nước và quốc tế từ phong trào khởi nghiệp, thực hiện Chiến lược Quốc gia về phát triển nguồn nhân lực, thực hiện mục tiêu bình đẳng giới, phát kinh tế tập thể trở thành một trong các trụ cột phát triển kinh tế quốc dân, xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Như ở Bắc Ninh, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn tham mưu với UBND tỉnh triển khai Chương trình tín dụng ưu đãi hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp ủy thác giải ngân vốn qua chi nhánh NHCSXH Bắc Ninh. Tính đến nay, tổng dư nợ chương trình đạt gần 15,4 tỷ đồng, bên cạnh đó là nguồn vốn UBND từ các huyện, thành phố ủy thác 3,2 tỷ đồng; hỗ trợ trên 140 dự án. Ngoài nguồn vốn hỗ trợ của tỉnh, Tỉnh Đoàn cũng kết nối nguồn vốn từ Quỹ Quốc gia về việc làm kênh Trung ương Đoàn với số tiền hơn 2,4 tỷ đồng, giải ngân cho vay 29 dự án khởi nghiệp của thanh niên. Các nguồn vốn tập trung ưu tiên cho vay đối với các mô hình doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ sở sản xuất kinh doanh, tổ hợp tác, trang trại thu hút nhiều lao động và tạo việc làm mới cho thanh niên; kết hợp cho vay vốn với việc xây dựng mô hình mới trong thanh niên.
Chị Đặng Thị Hậu ở thôn Chấu, xã Bảo Đài, huyện Lục Nam (Bắc Giang) trước đây gia đình thuộc diện hộ khó khăn của xã. Nhờ chương trình cho vay hỗ trợ tạo việc làm, duy trì và mở rộng việc làm được vay 50 triệu đồng về phát triển nhà màng trồng rau củ quả sạch với diện tích 1.500m2 và chăn nuôi cá có hiệu quả kinh tế đã giúp trang trải được phần nào khó khăn, có tiền cho các con ăn học và sinh hoạt gia đình. Tuy nhiên, mô hình kinh tế của gia đình vẫn nhỏ lẻ và manh mún, vì vậy, đến năm 2020 khi được vay 200 triệu đồng từ nguồn vốn thanh niên khởi nghiệp gia đình chị đã mở rộng phát triển nhà màng và chăn nuôi cá có hiệu quả. Hiện nay, gia đình duy trì và mở rộng được trên 10.000m2 nhà màng trồng rau, củ quả sạch, tạo việc làm ổn định trong gia đình và một số lao động địa phương.
Tăng tính chống chịu vượt qua khủng hoảng
Đặc biệt, qua các đợt thiên tai, khủng hoảng đặc biệt, là đại dịch COVID-19 vừa qua đã minh chứng vai trò phản ứng và thực thi chính sách nhanh của NHCSXH góp phần bảo đảm an sinh xã hội duy trì và thức đẩy nhịp phát triển kinh tế của đất nước. Như trong giai đoạn dịch COVID-19, khi chưa có các nguồn lực hỗ trợ của Chính phủ, NHCSXH đã chủ động cân đối các nguồn lực hỗ trợ người nghèo và các đối tượng chính sách khác vượt qua khó khăn duy trì và mở rộng việc làm, sản xuất kinh doanh.
Chính sách tín dụng hỗ trợ người dân, doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19, phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội của Chính phủ được triển khai nhanh chóng ngay khi ban hành. Như dự án khởi nghiệp sáng tạo của chị Bùi thị Tuyết Nhung với ước mơ “hô biến” những vùng đất nhiễm mặn ven biển thành những rừng cây nhàu vừa giúp chắn gió vừa mang lợi nhuận về cho bà con nông dân đặc biệt là phụ nữ, hướng tới xuất khẩu. Sau 2 năm thử nghiệm và phát triển sản phẩm, tháng 11/2021, chị quyết định thành lập Hợp tác xã (HTX) Best One, tập trung sản xuất, chế biến nhàu lát khô, bột nhàu, trà nhàu túi lọc, viên nhàu, nhàu tươi ngâm mật ong, nước cốt nhàu, nước cốt nhàu vị dứa, rượu nhàu, muối chườm thảo dược cung cấp cho thị trường. Trong đó, sản phẩm “Bột Nhàu” đã được UBND tỉnh Quảng Nam công nhận đạt chuẩn OCOP 4 sao. Song đây cũng thời điểm dịch COVID-19 vẫn lan trên diện rộng. Khó khăn chồng chất, tiêu thụ giảm, nguồn vốn cạn kiệt, tiền hàng khách chưa kịp trả, nhiều lúc chị Nhung đã nghĩ phải dừng sản xuất lại một thời gian. Chính vì vậy, việc được NHCSXH thành phố Tam Kỳ (Quảng Nam) cho vay 100 triệu đồng cuối năm 2021 đã trở thành một nguồn lực lớn cho chị Nhung duy trì được sản xuất và tạo việc làm cho 8 lao động với mức lương bình quân 5,5 triệu đồng/tháng. Đồng thời, nguồn vốn này đang tiếp sức cho chị Nhung đi xa hơn trên con đường phát triển của mình như hỗ trợ người dân giống và phân bón mở rộng diện tích trồng nhàu; liên kết với các làng nghề để tạo chuỗi du lịch trải nghiệm cho khách du lịch đến tham quan vườn nhàu, thăm cơ sở sản xuất, làng nghề mắm, nghề làm chiếu cói...
 |
| Nguồn vốn ưu đãi đã tiếp sức kịp thời để Hợp tác xã (HTX) Best One, Tam Kỳ (Quảng Nam) duy trì được sản xuất và tạo việc làm cho 8 lao động địa phương (Ảnh: PV) |
Hiện nay, sản phẩm Best One đã có mặt trên nhiều thị trường khó tính trên cả nước như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh... “Vừa qua, sản phẩm nước cốt nhàu vị dứa đã được giới thiệu đến thị trường Hàn Quốc, đó là vinh dự của cơ sở Best One, nó như chắp thêm đôi cánh cho các sản phẩm bay xa ra thị trường quốc tế”, chị Nhung tâm sự.
Nhiều kỳ tích hồi sinh của doanh nghiệp từ sự nỗ lực bền bỉ và cái tâm của cán bộ NHCSXH, đã góp phần vào thành tựu chung quốc gia, đưa Việt Nam trở thành một trong số ít các nước trên thế giới tăng trưởng dương.
Chính sách tín dụng hỗ trợ người dân, doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19, phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội có doanh số cho vay đạt gần 18 nghìn tỷ đồng cho gần 280 nghìn lượt khách hàng.
Kết luận số 06-KL/TW ngày 10/6/2021 của Ban Bí thư về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 40-CT/TW của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội đặt ra yêu cầu phải xác định việc thực hiện tín dụng chính sách xã hội trong giai đoạn tới là một trong những nhiệm vụ trọng tâm triển khai kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm (2021 - 2025) và Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm (2021 - 2030), góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.
Để thực hiện nhiệm vụ của Đảng, Chính phủ giao, trong giai đoạn tới, NHCSXH xác định tín dụng chính sách xã hội là giải pháp quan trọng nhằm thực hiện các chủ trương, chính sách, mục tiêu, nhiệm vụ của Đảng, Nhà nước về tăng trưởng kinh tế đi đôi với thực hiện công bằng xã hội, thực hiện các chương trình mục tiêu Quốc gia cũng như phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Phải duy trì và tiếp tục phát huy hiệu lực, hiệu quả mô hình tổ chức, phương thức quản lý vốn tín dụng chính sách xã hội đặc thù, phù hợp với thực tiễn của Việt Nam; tập trung thống nhất chức năng tín dụng chính sách từ các Ngân hàng thương mại sang NHCSXH; nâng cao năng lực hoạt động của NHCSXH để phát triển theo hướng ổn định, bền vững, đủ năng lực để thực hiện tốt tín dụng chính sách xã hội.
Trong thời gian tới, NHCSXH tiếp tục phối hợp với các Bộ, ngành, tổ chức chính trị - xã hội và các địa phương tích cực thực hiện hiệu quả Chỉ thị 40-CT/TW, Kết luận 06-KL/TW của Ban Bí thư và Quyết định 1630/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về kế hoạch thực hiện Chỉ thị 40-CT/TW của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội; Tập trung huy động nguồn lực để thực hiện có hiệu quả tín dụng chính sách xã hội đặc biệt là nguồn vốn từ ngân sách địa phương ủy thác sang NHCSXH nhằm bổ sung nguồn vốn cho người nghèo và các đối tượng chính sách khác. Đối tượng cho vay cũng cần hướng tới đến các dự án sản xuất, kinh doanh với quy mô lớn, sản phẩm được tạo ra theo chuỗi giá trị, phát triển mô hình hợp tác xã phù hợp với điều kiện tự nhiên từng vùng miền tạo ra những đột phá trong việc nâng cao mức thu nhập cho người dân hướng tới mục tiêu đất nước phồn thịnh, người dân thịnh phú như tâm nguyện cả đời của Bác Hồ và Đảng ta đã đặt ra trong Nghị quyết Đại hội XIII “Nâng cao đời sống vật chất, tinh thần và hạnh phúc của nhân dân”, đưa Việt Nam trở thành nước thu nhập cao vào năm 2045./.