CMSC: Khẳng định vai trò đối với DNNN và vốn nhà nước tại doanh nghiệp

Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp Nguyễn Hoàng Anh và người lao động tại doanh nghiệp do CMSC quản lý

Ngày 29/9/2018, Chính phủ ban hành Nghị định số 131/2018/NĐ-CP quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp (CMSC). Sau 4 năm, CMSC đã khẳng định được vai trò của mình.

Khẳng định vai trò đối với DNNN và vốn nhà nước tại doanh nghiệp

Sau 4 năm chuyển về Ủy ban, 19 tập đoàn, tổng công ty cơ bản hoạt động sản xuất, kinh doanh và đầu tư phát triển duy trì liên tục, ổn định. Trong bối cảnh chịu ảnh hưởng tiêu cực của dịch COVID-19 và tình hình bất ổn trên thế giới thời gian gần đây làm cho một số ít doanh nghiệp giảm lợi nhuận hoặc phát sinh lỗ (Tổng Công ty Hàng không Việt Nam, Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam) nhưng tổng thể vốn nhà nước tại 19 tập đoàn, tổng công ty vẫn bảo toàn, phát triển; tổng doanh thu, lợi nhuận, nộp ngân sách và thu nhập bình quân của người lao động được tăng lên; hoàn thành nhiệm vụ vừa phòng chống dịch bệnh, vừa phục hồi, phát triển doanh nghiệp, góp phần vào phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội của cả nước. Các tập đoàn, tổng công ty tiếp tục thể hiện vai trò nòng cốt trong một số ngành, lĩnh vực; tạo nguồn thu đáng kể cho ngân sách nhà nước; góp phần bảo đảm các cân đối lớn, ổn định kinh tế vĩ mô và xây dựng, phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng, tạo động lực phát triển cho các ngành, lĩnh vực và cả nền kinh tế; thực hiện chính sách an sinh xã hội.

Tại thời điểm ngày 31/12/2018, vốn và tài sản của 19 tập đoàn, tổng công ty được Ủy ban tiếp nhận là 1.646.311 tỷ đồng, đến năm 2020, tổng tài sản hợp nhất của 19 tập đoàn, tổng công ty là 2.399.149 tỷ đồng.

Về kết quả sản xuất kinh doanh, giai đoạn sau khi được chuyển giao về Ủy ban, 19 tập đoàn, tổng công ty ngoài thực hiện tốt vai trò doanh nghiệp nhà nước (DNNN) lớn, triển khai có hiệu quả “mục tiêu kép” vừa phòng, chống dịch COVID-19, vừa duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh góp phần phục hồi phát triển kinh tế-xã hội; thể hiện rõ vai trò của các DNNN then chốt trong việc góp phần bảo đảm cân đối lớn của nền kinh tế, bảo đảm nhu cầu thiết yếu cho sản xuất và dân sinh về năng lượng, viễn thông, lương thực… là công cụ để Nhà nước ổn định kinh tế vĩ mô, đối phó với những biến động thị trường và dịch bệnh.

Số liệu của Ủy ban cho biết, giai đoạn 2018- 2021: Đối với Công ty mẹ - 19 tập đoàn, tổng công ty có tổng doanh thu đạt 3.357.757 tỷ đồng (trung bình đạt 839,4 ngàn tỷ đồng/năm), tổng lợi nhuận trước thuế đạt 204.606 tỷ đồng (trung bình đạt 51,2 ngàn tỷ đồng/năm), thuế và các khoản phát sinh nộp ngân sách đạt 278.514 tỷ đồng (trung bình trên 69,6 ngàn tỷ đồng/năm). Đối với báo cáo hợp nhất: Tổng doanh thu đạt trên 5.464,1 ngàn tỷ đồng (trung bình đạt trên 1.366 ngàn tỷ đồng/năm), tổng lợi nhuận trước thuế đạt trên 378,1 ngàn tỷ đồng (trung bình đạt 94,5 ngàn tỷ đồng/năm), thuế và các khoản phát sinh phải nộp ngân sách đạt trên 839,5 ngàn tỷ đồng (trung bình đạt 209,9 ngàn tỷ đồng/năm).

Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp Nguyễn Hoàng Anh

Chia sẻ về những nỗ lực và quyết tâm để đạt được kết quả qua từng năm, Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp Nguyễn Hoàng Anh cho biết:

Trước hết, việc thành lập đã hiện thực hóa chủ trương của Đảng về tách bạch giữa những chức năng quản lý nhà nước và chức năng đại diện chức năng chủ sở hữu vốn nhà nước tại doanh nghiệp đối với một số Bộ, tạo điều kiện quan trọng cho các Bộ tập trung thực hiện chức năng quản lý nhà nước, ban hành cơ chế, chính sách pháp luật. Ủy ban là cơ quan chuyên trách, thực hiện thống nhất chức năng đại diện chủ sở hữu đối với vốn nhà nước tại 19 tập đoàn, tổng công ty, hoạt động trong 16 ngành kinh tế, kỹ thuật, được chuyển giao từ 5 bộ.

Thứ hai, qua 4 năm hoạt động, Ủy ban đã thực hiện ngày càng chuyên nghiệp hơn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của đại diện chủ sở hữu nhà nước tại doanh nghiệp, đạt được nhiều kết quả tích cực đối với việc phát triển nâng cao hiệu quả DNNN.

Điển hình là nỗ lực vượt khó của Ủy ban và 19 tập đoàn, tổng công ty trong các năm 2020 và 2021 do ảnh hưởng đại dịch COVID-19 là một trong những yếu tố quan trọng giúp các doanh nghiệp bắt nhịp nhanh cho hoạt động năm 2022 khi nền kinh tế bước vào giai đoạn hồi phục. Trong 6 tháng đầu năm 2022: Tổng doanh thu hợp nhất của 17/19 tập đoàn, tổng công ty đạt trên 892,1 ngàn tỷ đồng, bằng 90% kế hoạch năm và bằng 127% so với cùng kỳ; tổng doanh thu 19/19 công ty mẹ - tập đoàn, tổng công ty đạt trên 543,4 ngàn tỷ đồng, bằng 58% kế hoạch năm và bằng 128% so với cùng kỳ. Tổng lợi nhuận trước thuế hợp nhất của 17/19 tập đoàn, tổng công ty đạt trên 1.766 tỷ đồng, bằng 5% kế hoạch năm và bằng 4% so với cùng kỳ; Tổng nộp ngân sách Nhà nước hợp nhất của 16/19 tập đoàn, tổng công ty đạt trên 125,8 nghìn tỷ đồng, bằng 101% kế hoạch năm và bằng 121% so với cùng kỳ; tổng nộp ngân sách Nhà nước 19/19 Công ty mẹ- tập đoàn, tổng công ty đạt trên 31,8 nghìn tỷ đồng, bằng 82% kế hoạch năm và bằng 108% so với cùng kỳ.

Thứ ba, bất chấp hàng loạt khó khăn và thách thức, nhiều dự án đầu tư được Ủy ban tích cực phối hợp với các bộ, ngành tháo gỡ khó khăn, triển khai thực hiện, trong đó có 10 dự án lớn, quan trọng, đã chậm tiến độ từ nhiều năm trước, với tổng mức đầu tư lên tới 259 nghìn tỷ đồng như: Dự án thăm dò khai thác dầu khí 4 lô tại Khu tự trị Nhenhexky - LB Nga; Dự án Nhà máy điện Yaly mở rộng; Dự án Nhà máy điện Hòa Bình mở rộng; Dự án thành phần 3 Cảng Hàng không quốc tế Long Thành; Dự án mở rộng Cảng Hàng không quốc tế Nội Bài; Dự án Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2…

Thứ tư, một trong những nhiệm vụ quan trọng không thể không nhắc đến trong 4 năm hoạt động vừa qua, đó là vai trò của Ủy ban làm cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo xử lý các dự án, doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả ngành Công Thương.

Cụ thể: Trong 5 dự án, doanh nghiệp được Bộ Chính trị đồng ý chủ trương giao Tập đoàn Công nghiệp Hóa chất Việt Nam (Vinachem) và Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) sử dụng nguồn vốn hợp pháp của doanh nghiệp để chủ động, khẩn trương xây dựng, hoàn thiện và triển khai phương án xử lý có dự án nhà máy sản xuất phân bón DAP 1 - Hải Phòng của Công ty cổ phần DAP - Vinachem từ năm 2017 đến nay sản xuất ổn định, hàng năm có lãi và đã hết lỗ lũy kế từ tháng 1.2022. Ngoài ra, còn dự án sản xuất xơ sợi Polyester Đình Vũ - PVN) có nhiều chuyển biến tích cực trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, như: Duy trì vận hành sản xuất khai thác tối đa, hiệu quả 27 dây chuyền sợi DTY, doanh thu bù đắp được chi phí biến đổi và có lợi nhuận trước định phí…

Trong 7 dự án, doanh nghiệp còn lại có 3 dự án, doanh nghiệp sản xuất phân bón  đã duy trì được sản xuất, kinh doanh; nỗ lực làm chủ công nghệ, từng bước nâng công suất chạy máy bình quân so với công suất thiết kế.

Có thể nói, việc một số dự án, doanh nghiệp đi vào hoạt động ổn định hơn trước, kinh doanh có lãi, giảm lỗ lũy kế và một số dự án, doanh nghiệp vận hành trở lại sau thời gian dừng sản xuất đã đóng góp cho ngân sách nhà nước, giảm dư nợ trung hạn và dài hạn của các dự án/doanh nghiệp, bảo đảm duy trì việc làm, đời sống cho hàng nghìn lao động, góp phần ổn định chính trị - xã hội tại địa phương.

Phối hợp với các bộ, ngành liên quan nâng cao hiệu quả hoạt động DNNN

Theo Chủ tịch Ủy ban Nguyễn Hoàng Anh, là cơ quan mới được thành lập, Ủy ban vừa phải kiện toàn tổ chức, vừa phải thực hiện đầy đủ chức năng, nhiệm vụ của cơ quan đại diện chủ sở hữu nhà nước, số lượng công việc Ủy ban phải giải quyết trong 4 năm vừa qua rất lớn. Ủy ban đã tích cực tham gia với các cơ quan quản lý nhà nước trong quá trình xây dựng và hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách pháp luật.

Chủ tịch Ủy ban Nguyễn Hoàng Anh bày tỏ, để hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ kế hoạch năm 2022 và cho những năm tiếp theo, Ủy ban và 19 tập đoàn, tổng công ty cần đẩy mạnh hơn nữa các mặt công tác để tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức, thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ được giao.

Lãnh đạo Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp thăm các dự án đang phục hồi sản xuất

Ủy ban sẽ thực hiện đồng bộ các giải pháp chỉ đạo, điều hành để hỗ trợ các tập đoàn, tổng công ty trong hoạt động sản xuất kinh doanh; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan kịp thời giải quyết, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, khó khăn, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các tập đoàn, tổng công ty phục hồi và phát triển; đẩy mạnh giám sát tài chính, giám sát đầu tư, thúc đẩy tiến độ triển khai các dự án đầu tư trọng điểm và kiện toàn đội ngũ lãnh đạo chủ chốt của doanh nghiệp.

Các tập đoàn, tổng công ty cần nắm bắt thời cơ, vượt qua thách thức để hoàn thành mức cao nhất kế hoạch sản xuất kinh doanh và đầu tư phát triển; bảo toàn, phát triển vốn và các nguồn lực Nhà nước giao. Làm tốt công tác chuẩn bị đầu tư và giải ngân vốn đầu tư kịp thời để đẩy nhanh tiến độ các dự án đầu tư kinh doanh quan trọng; thực hiện công tác tái cơ cấu, cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước bảo đảm đúng kế hoạch và công khai, minh bạch theo quy định của pháp luật.

Trước những cơ hội và thách thức trong giai đoạn tiếp theo Ủy ban tiếp tục nghiên cứu, đề xuất với cấp có thẩm quyền việc hoàn thiện, phát triển mô hình tổ chức và cơ chế hoạt động để thực hiện tốt hơn chức năng cơ quan chuyên trách, chuyên nghiệp thực hiện thống nhất chức năng đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Song song, rà soát, phát hiện và đề nghị cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung các quy định pháp lý còn bất cập, chưa đồng bộ để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc đối với tổ chức và hoạt động của Ủy ban và doanh nghiệp.