 |
| Hình ảnh tại Hội ngị (Ảnh: M.P) |
Ngày 8/2, Ngân hàng Nhà nước tổ chức Hội nghị Tín dụng Bất động sản. Hội nghị có dự tham gia của 20 tập đoàn bất động sản lớn trong cả nước.
Phó Thống đốc khẳng định, NHNN chỉ ban hành văn bản chỉ đạo kiểm soát chặt chẽ rủi ro tín dụng vào một số phân khúc có rủi ro cao trong bất động sản, có tính đầu cơ, các dự án lớn có nguy cơ dẫn tới bong bóng, có thể dẫn tới rủi ro an toàn hệ thống. Còn tín dụng bất động sản phục vụ người mua nhà được xem bình đẳng như những lĩnh vực khác của nền kinh tế, không có hạn chế nào.
Ngân hàng Nhà nước cho rằng, có thể thấy hiện nay các tổ chức tín dụng vẫn cấp tín dụng cho lĩnh vực bất động sản với mức tăng trưởng cao và đang có dư nợ lớn. Đối với các dự án, phương án vay vốn khả thi thì được tổ chức tín dụng cho vay theo đúng quy định.
Theo Phó Thống đốc, thời gian qua, thị trường bất động sản xuất hiện mất cân đối cung cầu, dư thừa phân khúc cao cấp, thiếu nhà ở cho người thu nhập trung bình và thấp, xảy ra tình trạng sốt đất cục bộ, sai phạm của một số doanh nghiệp phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) dẫn tới khủng hoảng mất niềm tin trên thị trường này… Tuy vậy, không có chuyện ngành ngân hàng siết tín dụng với lĩnh vực này.
Dẫn chứng về điều này, Phó Thống đốc cho biết, tốc độ tăng trưởng tín dụng bất động sản là cao nhất trong các ngành, lĩnh vực và chiếm tỷ trọng cao nhất trong các lĩnh vực, có những doanh nghiệp bất động sản tăng tín dụng tới hơn 300%, có những tập đoàn tín dụng tăng 68-70% trong khi tín dụng bình quân chung toàn nền kinh tế chỉ tăng 13-14%.
Theo Phó Thống đốc, tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản vào cuối năm 2022 chiếm khoảng 21,2% tổng dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế . Năm 2022, tín dụng bất động sản tăng nhanh hơn mức tăng chung của nền kinh tế và tốc độ tăng trưởng lĩnh vực này ở mức cao và chiếm tỷ trọng cao nhất trong các ngành kinh tế.
Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước cũng cho biết, dư nợ tín dụng bất động sản đến cuối năm 2022 đạt khoảng 2,58 triệu tỷ đồng, tăng khoảng 24,27% so với cuối năm 2021 là một trong những lĩnh vực tăng trưởng cao nhất và chiếm tỷ trọng lớn 21,2% tổng dư nợ đối với nền kinh tế cao nhất trong 05 năm qua. Trong số đó chủ yếu tập trung vào nhu cầu tiêu dùng/tự sử dụng như kinh doanh bất động sản tăng 11,5% chiếm tỷ trọng 31,28%; dư nợ tín dụng tiêu dùng/tự sử dụng tăng 31,1% chiếm tỷ trọng 68,72%.
Ngoài ra, theo phân khúc dư nợ cho nhu cầu nhà ở chiếm 62,19%, quyền sử dụng đất chiếm 20,66%, khu công nghiệp và khu chế xuất 2,67%, nhà ở nhà hội 0,71%, khác là 13,77%.
Tại hội nghị, hầu hết các doanh nghiệp bất động sản đều cho rằng, khó khăn vướng mắc của thị trường bất động sản tập trung chủ yếu ở các vấn đề về thủ tục pháp lý, trình tự thủ tục đầu tư, về nguồn vốn trái phiếu.
Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, khó khăn lớn nhất của doanh nghiệp bất động sản trong việc tiếp cận nguồn vốn vay tín dụng là “vướng mắc pháp lý” chiếm 70% khó khăn của các doanh nghiệp bất động sản. Tiếp theo là vấn đề “trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đến hạn” và các khoản vay tín dụng đến hạn kéo theo rủi ro chuyển thành “nợ xấu” hoặc “nhảy nhóm nợ xấu hơn” do doanh nghiệp có các khoản vay tín dụng sắp đáo hạn mà nếu không được gia hạn thì bị xếp vào nhóm nợ “xấu”, doanh nghiệp có các khoản vay tín dụng quá hạn có thể bị “nhảy nhóm” sang nhóm nợ “xấu hơn”... Ngoài ra, ông Lê Hoàng Châu cũng cho rằng, người mua nhà hiện nay cũng khó vay vốn tín dụng.
Ông Phạm Thiếu Hoa, Chủ tịch HĐQT Vinhomes nêu ra một số vướng mắc khi tiếp cận vốn ngân hàng. Trong đó, về lãi suất, bất động sản đang chịu hệ số rủi ro cao lên tới 200%, dẫn đến lãi suất cao hơn so với các khoản vay thông thường.
Tuy nhiên, với các dự án đầy đủ cơ sở pháp lý sẽ không có nhiều rủi ro, áp dụng hệ số rủi ro cao sẽ ảnh hưởng đến lãi vay của các doanh nghiệp. Ngoài ra, room cho vay hạn chế cũng khiến lãi suất bị đẩy lên cao.
Không chỉ vậy, các ngân hàng cũng yêu cầu tỷ lệ tài sản bảo đảm trên vốn vay đối với lĩnh vực này cao hơn các khoản vay thông thường.
Ông Lê Trọng Khương, Phó Chủ tịch Tập đoàn Hưng Thịnh kiêm Tổng Giám đốc Hưng Thịnh Land cũng cho rằng, việc huy động vốn từ trái phiếu là một nguồn tiền rất tốt cho các doanh nghiệp. Tuy nhiên, hiện nay, kênh huy động này đang gặp bế tắc. Để giải quyết tình trạng khó khăn này, đại diện Hưng Thịnh đề xuất Ngân hàng Nhà nước nới room cho vay để doanh nghiệp có nguồn vốn kinh doanh và đầu tư. Bên cạnh đó, việc gia hạn nợ cũng là điều kiện để hỗ trợ việc giải ngân tiếp theo cho các doanh nghiệp.
Theo ông Lê Trọng Khương, lãi suất hiện nay đang ở mức rất cao cũng ảnh hưởng đến giá thành của sản phẩm được đưa ra thị trường, do đó, đề xuất Ngân hàng nhà nước và các ngân hàng thương mại nghiên cứu về lãi suất để có một mức phù hợp hỗ trợ cho các doanh nghiệp tạo ra các sản phẩm vừa túi tiền cho người dân.
Tại Hội nghị đại diện các ngân hàng cũng đưa ra nhiều ý kiến. Theo Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Ngoại thương Viêt Nam (Vietcombank) Nguyễn Thanh Tùng cho biết, năm 2022, dư nợ bất động sản tại Vietcombank chiếm trên 20% tổng dư nợ, tín dụng bất động sản tăng 17%. Vì vậy, có thể khẳng định ngân hàng đã không để lĩnh vực này thiếu room. Thậm chí, dư nợ bất động sản khu công nghiệp tăng 4 lần.
“Ngay trước cuộc họp này, Tổng giám đốc các NHTM đã nhóm họp và thống nhất giảm lãi suất huy động nhằm giảm lãi suất cho vay nói chung và lãi suất cho vay bất động sản nói riêng.”, ông Tùng cho biết.
Đối với những ý kiến của các doanh nghiệp về vấn đề khó tiếp cận nguồn vốn, ông Lưu Trung Thái, Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Quân đội (MB Bank) cho rằng hiện nay có nhiều tình huống doanh nghiệp bất động sản có dự án giá trị lớn, nhưng vướng mắc ở khả năng thanh toán.
Nguyên nhân thứ nhất là do thiết kế vấn đề tài chính, doanh nghiệp thường chọn phương án dễ nhất để làm, chọn điều kiện cho vay dễ nên không quản lý dòng tiền, không ưu tiên hoàn thiện pháp lý… Bản chất là dễ ban đầu, khó về sau.
Thứ hai là mất cân đối nguồn cung. Nhu cầu nhà ở rất lớn thì nguồn cung 80% là sản phẩm cao cấp nên người dân không thể tiếp cận. Trong khi ngân hàng phải phục vụ đại đa số người dân.
Vì vậy, ông Thái cho rằng, cấu trúc ngành bất động sản không phù hợp. Giải quyết vấn đề này là khó, nhưng cần nhìn thẳng vấn đề. Hai bên thống nhất thì giúp bước đi dài hơn.
Đại diện Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (VietinBank), ông Nguyễn Hoàng Dũng, Phó Tổng giám đốc, phụ trách Ban điều hành VietinBank cũng cho rằng các doanh nghiệp bất động sản cần phải “tự cơ cấu”.
“Doanh nghiệp và ngân hàng đang trên một chiếc xuồng. “Phải cùng chèo một nhịp, phải hết sức bình tĩnh, chỉ cần chèo lạc nhịp là có thể bị chìm”. Tuy vậy, việc cơ cấu nợ cho riêng doanh nghiệp bất động sản không phù hợp, vì đây là vấn đề thị trường. Nếu có cơ chế đặc thù cho sản bất động sản thì các hiệp hội ngành nghề khác cũng đòi cơ cấu nợ, như vậy sẽ không đảm bảo nguyên tắc công bằng giữa các ngành nghề.”, Ông Dũng nhận định.
Trong thời gian tới, để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp bất động sản, tổ chức, cá nhân khi tiếp cận tín dụng, góp phần phát triển thị trường bất động sản lành mạnh trên cơ sở đảm bảo an toàn hoạt động ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước, tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chắc chắn, chủ động, linh hoạt, hiệu quả, phối hợp đồng bộ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, tạo điều kiện cho các ngành, lĩnh vực kinh tế; trong đó có lĩnh vực bất động sản tăng trưởng, phát triển ổn định, bền vững theo đúng các chủ trương định hướng của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Cùng với đó, Ngân hàng Nhà nước, chỉ đạo tổ chức tín dụng tăng trưởng tín dụng an toàn, hiệu quả, đảm bảo cung ứng vốn cho nền kinh tế; trong đó có lĩnh vực bất động sản, tập trung nguồn vốn tín dụng vào các dự án, phương án vay vốn khả thi, đảm bảo tính pháp lý, các dự án có khả năng hoàn thành, sớm đi vào sử dụng, có khả năng tiêu thụ tốt, trả nợ vay đầy đủ và đúng hạn, đáp ứng nhu cầu thực về nhà ở. Ngoài ra, tiết giảm chi phí hoạt động, thủ tục hành chính; nâng cao chất lượng tín dụng, không nới lỏng các điều kiện tín dụng nhằm hạn chế tối đa nợ xấu phát sinh.
Ngân hàng Nhà nước cũng khẳng định, tiếp tục chỉ đạo tổ chức tín dụng kiểm soát rủi ro cấp tín dụng đối với phân khúc bất đống sản cao cấp đang dư thừa nguồn cung; kinh doanh có tính đầu cơ, làm giá, lũng đoạn thị trường; kiểm soát mức độ tập trung tín dụng vào một số khách hàng/nhóm khách hàng lớn, khách hàng có liên quan đến cổ đông lớn, người có liên quan của cổ đông của tổ chức tín dung,..., đảm bảo an toàn hoạt động ngân hàng.
Đặc biệt, Ngân hàng Nhà nước nhấn mạnh cần rà soát và phối hợp đồng bộ với các bộ, ngành để hoàn thiện các quy định pháp lý nhằm hỗ trợ thị trường bất động sản phát triển bền vững đồng thời kiểm soát rủi ro, bảo đảm an toàn hoạt động của tổ chức tín dụng./.