Ngày 12/1, tại Hà Nội, với hỗ trợ từ Chính phủ Đức thông qua Chương trình Cải cách kinh tế vĩ mô/Tăng trưởng xanh, Tổ chức Hợp tác phát triển Đức GIZ và Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) đã phối hợp tổ chức Hội thảo công bố Báo cáo “Kinh tế Việt Nam năm 2022 và triển vọng 2023” (Báo cáo).
Việt Nam từng bước phục hồi tăng trưởng trong 2022
|
Quang cảnh Hội thảo (Ảnh: PV) |
Phát biểu khai mạc, TS Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng CIEM khẳng định, năm 2022 đã chứng kiến một loạt các động thái quan trọng của các nền kinh tế chủ chốt, mở đường cho một loạt xu thế mới có ảnh hưởng sâu rộng, lâu dài đến kinh tế thế giới. Thương mại toàn cầu giữ đà tăng so với năm 2021. Tuy nhiên, tăng trưởng thương mại đã chậm lại trong nửa cuối năm 2022 và dự kiến sẽ chịu ảnh hưởng tiêu cực hơn vào năm 2023 do căng thẳng địa chính trị kéo dài và xu hướng thắt chặt điều kiện tài chính vẫn tiếp diễn. Dù đã có nhiều lượt tăng lãi suất để xử lý áp lực lạm phát, các nền kinh tế chủ chốt vẫn để ngỏ, thậm chí đưa ra thông điệp mạnh mẽ về việc có thể tiếp tục tăng lãi suất trong thời gian tới.
Cũng theo Viện trưởng CIEM, hội nhập kinh tế quốc tế đã có những chuyển biến tích cực, dù còn đối mặt với nhiều thách thức. Vượt qua những khó khăn trong quá trình thảo luận, khu vực Đông Nam Á đã đạt được những thành công lớn trong việc tổ chức các Hội nghị cấp cao ASEAN, G20 và APEC. Hiệp định RCEP đã đi vào thực hiện từ đầu năm 2022 và đã bước đầu giúp gắn kết các nền kinh tế thành viên vào đà phục hồi xuất khẩu ở khu vực. Hiệp định CPTPP tiếp tục ghi nhận sự quan tâm của nhiều nền kinh tế. Vòng đàm phán đầu tiên của Khuôn khổ Kinh tế Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (IPEF) đã diễn ra vào tháng 12/2022.
Việc triển khai Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế, xã hội được thực hiện quyết liệt. Chính phủ đã có những hành động quyết liệt để duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát. Các giải pháp tháo gỡ khó khăn về nguồn cung xăng dầu trong nước, giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu đã được thực hiện khẩn trương, hiệu quả nhằm giảm chi phí sử dụng xăng dầu cho doanh nghiệp và người dân. Việt Nam đã tiếp tục cải cách thể chế kinh tế nhằm tạo không gian kinh tế lớn hơn, thuận lợi hơn cho khu vực kinh tế tư nhân. Nhiều nội dung mới, đột phá về chuyển đổi số, kinh tế tuần hoàn, phát triển vùng... đã được ban hành. Công tác truyền thông chính sách cũng được lưu tâm, thực hiện hiệu quả hơn. “Việt Nam đang cho thấy hình ảnh một quốc gia đang nỗ lực hiện thực hóa những cam kết mạnh mẽ và định hướng rõ ràng từ Hội nghị COP26 về thu hút đầu tư chất lượng cao hướng đến nền kinh tế trung hòa các bon và tăng trưởng xanh” – Viện trưởng Minh nói.
Báo cáo của CIEM nêu, so với các năm trước, triển vọng kinh tế Việt Nam trong năm 2023 có thể chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố hơn. Thứ nhất, khả năng kiểm soát sự lây lan của các biến thể virus corona và các dịch bệnh mới, qua đó tạo điều kiện cho hoạt động kinh tế. Thứ hai, mức độ thắt chặt tiền tệ ở các nền kinh tế chủ chốt nhằm xử lý áp lực lạm phát. Thứ ba, các nền kinh tế chủ chốt sẽ gia tăng cạnh tranh địa chính trị, xung đột Nga-Ucraina có thể kéo dài, nhưng giữa các nhóm nền kinh tế “cùng chí hướng” có thể sẽ gia tăng hợp tác trên nhiều lĩnh vực. Thứ tư, tiến độ thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội. Thứ năm, nếu duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, Việt Nam có thể tiếp tục cải cách và thúc đẩy các biện pháp tài khóa, tiền tệ giúp phục hồi tăng trưởng kinh tế. Thứ sáu, tăng trưởng kinh tế sẽ phụ thuộc đáng kể vào khả năng đa dạng hóa các thị trường xuất khẩu, gắn với tận dụng cơ hội từ các FTA và xử lý các rủi ro gắn với đối đầu thương mại-công nghệ giữa các siêu cường, xu hướng giảm giá của các đồng tiền ở khu vực so với USD...
Hai kịch bản kinh tế Việt Nam trong 2023
Báo cáo đưa ra 2 kịch bản cập nhật dự báo kinh tế Việt Nam 2023. Theo đó, tăng trưởng kinh tế năm 2023 có thể đạt mức 6,47% theo Kịch bản 1, và 6,83% trong Kịch bản 2. Xuất khẩu cả năm dự báo tăng 7,21% trong Kịch bản 1 và tăng 8,43% trong Kịch bản 2. Thặng dư thương mại dự báo tương ứng ở các mức 5,64 tỷ USD và 8,15 tỷ USD. Lạm phát bình quân năm 2023 dự báo lần lượt ở mức 4,08% và 3,69%.
|
Hy vọng ở triển vọng của kinh tế 2023 (Ảnh: PV). |
Trong bối cảnh phải đối mặt với vấn đề về tốc độ tăng trưởng kinh tế giảm dần trong dài hạn, Việt Nam cũng đang tìm kiếm động lực tăng trưởng mới, trong đó bao gồm phát triển kinh tế số. Chính phủ Việt Nam đã triển khai những giải pháp mạnh mẽ để hỗ trợ sự phát triển của nền kinh tế số cũng như số hóa trong cung cấp dịch vụ công. Những nỗ lực thúc đẩy thương mại không giấy tờ cũng nổi lên, đáng chú ý nhất là Hiệp định khung Tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại không giấy tờ xuyên biên giới ở Châu Á và Thái Bình Dương (CPTA) của Liên hợp quốc. Các quốc gia thành viên ASEAN cũng đã thúc đẩy phát triển Cơ chế một cửa ASEAN, và đang cân nhắc/nỗ lực hợp tác rộng hơn, chẳng hạn như trong CPTA. Báo cáo đề xuất những vấn đề cần cân nhắc nhằm tăng cường mức độ sẵn sàng về kỹ thuật và pháp lý cho thương mại không giấy tờ xuyên biên giới Việt Nam đã trải qua một năm 2022 với những thành tựu tương đối ấn tượng ở nhiều lĩnh vực kinh tế - xã hội trong bối cảnh phức tạp, khó lường. Từ đánh giá thực trạng, báo cáo đã tổng kết một số bài học quan trọng. Thứ nhất, việc nhận định, đánh giá và dự báo tình hình cần được thực hiện thường xuyên, kịp thời, và hiệu quả nhằm đề ra những giải pháp, kể cả chuyển hướng chính sách, một cách có trọng tâm, linh hoạt và thực dụng. Thứ hai, phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội sẽ khó bền vững nếu chỉ dựa vào các giải pháp tài khóa và tiền tệ. Việt Nam không thể tách rời các cải cách kinh tế vi mô khỏi các nhiệm vụ duy trì ổn định kinh tế vĩ mô và ứng phó với các cú sốc từ bên ngoài. Thứ ba, dù đã có nhiều kinh nghiệm, Việt Nam không nên và không thể chỉ dựa vào nghệ thuật điều hành chính sách kinh tế vĩ mô để “ứng phó” với các bất định, rủi ro ở bối cảnh kinh tế quốc tế và trong nước. Thay vào đó, Việt Nam càng phải kiên định với định hướng nâng cao năng lực nội tại, mức độ độc lập, tự chủ của nền kinh tế trong bối cảnh hội nhập quốc tế.
Báo cáo “Kinh tế Việt Nam năm 2022 và triển vọng 2023” nhấn mạnh lại thông điệp về việc ưu tiên chính sách cần tiếp tục tập trung vào cải thiện nền tảng kinh tế vi mô và đổi mới hệ thống thể chế kinh tế theo hướng thân thiện hơn với đổi mới sáng tạo và môi trường, gắn với xử lý hiệu quả những rủi ro trong môi trường kinh tế quốc tế đầy biến động./.