Chiến thắng dịch bệnh COVID-19 là chiến thắng của toàn dân

Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban chỉ đạo quốc gia phòng, chống dịch COVID-19 chủ trì Hội nghị Tổng kết công tác phòng, chống dịch COVID-19

Sáng 29/10, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch COVID-19 (Ban Chỉ đạo) chủ trì Hội nghị Tổng kết công tác phòng, chống dịch COVID-19. Hội nghị được tổ chức trực tuyến tại điểm cầu Trụ sở Chính phủ với 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Dự Hội nghị có Trưởng Ban Dân vận Trung ương Bùi Thị Minh Hoài; các Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, Trần Hồng Hà; lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương; Bí thư các tỉnh ủy, thành ủy; Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam.

Mở đầu Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhắc lại những khó khăn, phức tạp trong công tác phòng, chống đại dịch COVID-19, nhất là thời điểm đầu đại dịch và khi dịch bùng phát mạnh, trong điều kiện Việt Nam thiếu thốn nhiều mặt, chưa có kinh nghiệm, đại dịch chưa có tiền lệ.

Nhìn lại thời gian hơn 3 năm phòng, chống dịch, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết, tháng 12/2019, thế giới ghi nhận ca mắc COVID-19 đầu tiên; ngày 23/1/2020, Việt Nam ghi nhận ca mắc COVID-19 đầu tiên. Trước tình dịch, ngày 30/3/2020, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng ra lời kêu gọi tới đồng bào, đồng chí, chiến sĩ cả nước và người Việt ở nước ngoài cùng chung tay trong trận chiến chống dịch COVID-19. Ngay sau đó, ngày 31/3/2020, Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 16, thực hiện cách ly toàn xã hội trong vòng 15 ngày để phòng, chống dịch.

Tuy vậy, sau hơn 1 năm chống dịch, tháng 4/2021, cả nước đối mặt với đợt dịch thứ 4, chủ đạo là biến chủng Delta có độc lực cao, tốc độ lây lan nhanh, xâm nhập sâu trong cộng đồng tại 62/63 tỉnh, thành phố, gây hậu quả rất nặng nề, đặc biệt là tại Thành phố Hồ Chí Minh. Ngày 29/7/2021 lần thứ hai, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng ra lời kêu gọi phòng chống đại dịch COVID-19.

Hưởng ứng lời kêu gọi của Tổng Bí thư, sự chỉ đạo quyết liệt của Bộ Chính trị, sự đồng hành của Quốc hội, với tinh thần “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết; thành công, thành công, đại thành công”, cả hệ thống chính trị, các cấp, ngành, địa phương, người dân, doanh nghiệp, người Việt Nam ở nước ngoài và bạn bè quốc tế chung sức, đòng lòng phòng, chống đại dịch. Trong đó, tháng 7/2021, Việt Nam đưa ra công thức phòng, chống dịch COVID-19; đẩy mạnh thực hiện thực hiện chiến lược vaccine, tổ chức tiêm vaccine phòng, chống dịch COVID-19 miễn phí cho toàn dân.

 “Đây là vấn đề mấu chốt, có tính chất quyết định đi đến thắng lợi trong phòng, chống dịch COVID-19. Việt Nam đi sau về trước; mở cửa kinh tế, đón khách du lịch, tổ chức SEA Games 31… Đến ngày 20/10/2023, COVID-19 đã chính thức được chuyển phân loại từ bệnh truyền nhiễm nhóm A sang nhóm B tại Việt Nam”, Thủ tướng khẳng định.

Thủ tướng Chính phủ đề nghị Hội nghị tập trung đánh giá công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện của các cấp, ngành, địa phương trong phòng, chống dịch. Hội nghị tập trung đánh giá kết quả đã đạt được; cách làm hay, các phong trào, mô hình hiệu quả trong phòng, chống dịch; phân tích tồn tại, hạn chế, nguyên nhân và bài học kinh nghiệm đúc rút trong phòng, chống dịch để từ đó chuẩn bị tốt hơn nhằm ứng phó với những sự kiện khẩn cấp y tế cộng đồng; vận dụng linh hoạt, sáng tạo vào các lĩnh vực khác của đời sống kinh tế-xã hội.

Tại Hội nghị các đại biểu đánh giá, COVID-19 là đại dịch có quy mô toàn cầu, chưa từng có trong lịch sử, diễn biến phức tạp, khó dự báo. Trước yêu cầu cấp bách bảo vệ tính mạng, sức khỏe của nhân dân, bảo đảm an sinh xã hội, phát triển kinh tế - xã hội, với các quyết sách đúng đắn, kịp thời, phù hợp với diễn biến từng giai đoạn của dịch bệnh, trong thời gian ngắn đã làm chậm sự lây lan, ngăn chặn sự bùng phát và từng bước đẩy lùi được dịch bệnh. Hiện nay, dịch bệnh đã được kiểm soát trên cả nước. Các tầng lớp nhân dân tin tưởng, đồng lòng với các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước trong phòng, chống dịch.

Hội nghị được tổ chức trực tuyến tại điểm cầu Trụ sở Chính phủ với 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương

Kết quả đạt được trong phòng, chống dịch COVID-19 đã góp phần quan trọng và tạo thuận lợi cho kinh tế xã hội phục hồi, khởi sắc trên hầu hết các lĩnh vực. Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được đảm bảo, tăng trưởng đang ở mức cao; tăng trưởng GDP năm 2022 đạt 8,02% (cao nhất trong 12 năm), quý III năm 2023 đạt 5,33% và tính chung 9 tháng của năm 2023 đạt 4,24%. Sản xuất nông nghiệp, công nghiệp tiếp tục phục hồi và phát triển; an ninh năng lượng, an ninh lương thực được bảo đảm; thị trường lao động phục hồi tích cực.

Bên cạnh đó, an sinh xã hội được quan tâm; đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được cải thiện. Trật tự an toàn xã hội được bảo đảm; quốc phòng, an ninh được giữ vững; đối ngoại và hội nhập quốc tế được đẩy mạnh, đạt nhiều thành tựu quan trọng, có tính lịch sử, tạo thời cơ, vận hội mới để phát triển đất nước, nâng cao vai trò, vị thế, uy tín của đất nước trên trường quốc tế. Việt Nam được dự báo sẽ phục hồi nhanh trong thời gian tới; giá trị thương hiệu quốc gia đạt 431 tỷ USD, tăng 1 bậc lên thứ 32/100 thương hiệu quốc gia mạnh trên thế giới.

Cũng tại Hội nghị, lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương nêu bật kết quả phòng, chống dịch tại bộ, ngành, địa phương như: Đảm bảo an ninh, trật tự, triển khai nền tảng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư phục vụ phòng, chống dịch của Bộ Công an; huy lực lực lượng xã hội và thực hiện chính sách an sinh xã hội của Bộ Quốc phòng; vận động và huy động xã hội của Ủy ban Trung ương Mặt trân Tổ quốc Việt Nam; truyền thông của các cơ quan báo chí, truyền thông…

Đại diện các bộ, ngành, địa phương nêu bật nhiều mô hình, chương trình, phong trào, đạt được nhiều kết quả tích cực. Đó là các mô hình: Tổ COVID-19 cộng đồng, Trạm Y tế lưu động, “Tháp 3 tầng” phân tầng điều trị, Hỗ trợ tư vấn từ xa, Xét nghiệm sàng lọc cho lái xe luồng xanh, Tiếng loa Biên phòng và một số chương trình, phong trào tại cộng đồng như: “Gian hàng 0 đồng”, chương trình “Đi chợ thay - Đi chợ giúp dân”, “Chuyến xe nghĩa tình”, “ATM gạo”, “ATM oxy”, “Xe cứu thương miễn phí”, “Quán cơm thiện nguyện”...

Bà Angela Pratt, Trưởng Đại diện Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam đánh giá cao kết quả phòng, chống dịch COVID-19 của nước ta; cách ứng phó với dịch bệnh của Việt Nam trở thành hình mẫu cho nhiều quốc gia trong phòng, chống dịch bệnh. Đại diện WHO chỉ rõ 6 bài học, yếu tố mà Việt Nam đã thực hiện hiệu quả để thành công trong phòng, chống đại dịch COVID-19 để đến nay được chuyển phân loại từ bệnh truyền nhiễm nhóm A sang nhóm B.

Trong đó, Việt Nam có năng lực tốt trong phát hiện, truy vết, khoanh vùng, dập dịch; thực hiện đóng cửa biên giới, phong tỏa các điểm dịch phù hợp; có hệ thống và đội ngũ y tế tận tâm; sáng suốt thực hiện chiến lược vaccine thần tốc; có sự tham gia tích cực của cả cộng đồng; đặc biệt có sự quyết đoán, tận tâm của lãnh đạo Chính phủ trong phòng, chống dịch.

Kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao các báo cáo, ý kiến phát biểu thẳng thắn, tâm huyết, trách nhiệm, sát thực tế của các đại biểu, đặc biệt là của Tổ chức Y tế Thế giới.

Thủ tướng yêu cầu Bộ Y tế phối hợp với các cơ quan tổng hợp, tiếp thu các ý kiến tại Hội nghị và báo cáo của đoàn giám sát tối cao của Quốc hội, xây dựng bộ tài liệu tương đối hoàn chỉnh phản ánh quá trình phòng chống dịch, đúc rút các bài học kinh nghiệm, làm tốt công tác tuyên truyền để có khả năng thích ứng linh hoạt, hiệu quả với các tình huống có thể xảy ra trong tương lai.

Về công tác chỉ đạo điều hành phòng chống dịch, Thủ tướng đánh giá, chúng ta đã thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng chống dịch COVID-19 và điều chỉnh linh hoạt, kịp thời khi tình hình diễn biến phức tạp hơn, thành lập hệ thống chỉ đạo từ Trung ương tới cơ sở.

Thủ tướng nhấn mạnh: Chúng ta có tư duy, phương pháp luận và cách tiếp cận đúng với việc xác định cách mạng là sự nghiệp của toàn dân, do dân, vì dân; đặt tính mạng, sức khỏe người dân lên trên hết, trước hết; lấy người dân là trung tâm, là chủ thể trong phòng chống dịch, lấy xã phường là pháo đài, người dân là chiến sĩ; chiến thắng dịch bệnh là chiến thắng của toàn dân.

Công tác phòng, chống dịch đã được đặt dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao, quyết liệt, đồng bộ của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, từ đó huy động sự vào cuộc kịp thời của cả hệ thống chính trị, sự chung sức, đồng lòng của cộng đồng doanh nghiệp và Nhân dân, sự hợp tác, hỗ trợ kịp thời, hiệu quả của bạn bè quốc tế.

Đặc biệt, đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng 2 lần ra Lời kêu gọi, hiệu triệu sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, tạo thành sức mạnh tổng hợp để cả đất nước chung sức, đồng lòng phòng, chống dịch COVID-19. Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Thường trực Ban Bí thư ban hành nhiều Kết luận, Thông báo, Điện, Công điện, như Kết luận số 172-TB/TW ngày 21/3/2020 của Bộ Chính trị về phòng, chống dịch COVID-19, Kết luận 77-KL/TW ngày 6/5/2020 của Bộ Chính trị về chủ trương khắc phục tác động của đại dịch COVID-19 để phục hồi và phát triển kinh tế, Điện ngày 28/7/2020 của Thường trực Ban Bí thư; Kết luận số 11-KL/TƯ ngày 13/7/2021 của Hội nghị Trung ương 3, Kết luận 07-KL/TƯ của Bộ Chính trị ngày 11/6/2021 về công tác phòng, chống dịch COVID-19; Điện ngày 27/4/2021, Thông báo 10-TB/VPTW ngày 24/8/2021 của Ban Bí thư.

Các đồng chí lãnh đạo chủ chốt thường xuyên thảo luận, thống nhất lãnh đạo, chỉ đạo và đề ra những định hướng lớn, các phương châm, đường lối, chiến lược trong phòng, chống dịch.

Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã kịp thời ban hành nhiều Nghị quyết, đặc biệt Nghị quyết số 30/2021/QH năm 2021 của Quốc hội đã tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho Chính phủ quyết định một số cơ chế đặc biệt, đặc thù, đáp ứng yêu cầu cấp bách trong thực tiễn phòng, chống dịch.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Ban Dân vận các cấp, các đoàn thể chính trị - xã hội, địa phương đã vào cuộc rất tích cực.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo phòng, chống COVID-19, các cấp, các ngành, cấp ủy, chính quyền địa phương đã bám sát thực tiễn, quyết liệt chỉ đạo với các phương châm phù hợp với tình hình diễn biến dịch bệnh trong từng giai đoạn.

Đặc biệt, Chính phủ đề ra và triển khai chiến lược vaccine với 3 thành tố quan trọng: Thứ nhất là lập Quỹ Vaccine để huy động nguồn lực tài chính; thứ hai là tiến hành ngoại giao vaccine để tiếp cận vaccine trong bối cảnh  tiếp cận vaccine không bình đẳng; thứ ba là triển khai chiến dịch tiêm chủng lớn nhất từ trước tới nay miễn phí cho toàn dân. Chiến lược này đã được thực tế chứng minh là phù hợp và hiệu quả.

Thủ tướng Phạm Minh Chính kết luận hội nghị

Cùng với đó, xác định 3 trụ cột chống dịch gồm cách ly, xét nghiệm và điều trị; xác định công thức "5K + vaccine + điều trị + xét nghiệm + công nghệ + ý thức của người dân và các biện pháp khác", trong thực tế chỉ đạo, điều hành đặc biệt nhấn mạnh hai yếu tố rất quan trọng là vaccine và ý thức của người dân. Trong bối cảnh khó khăn, đã huy động đội ngũ nhân viên y tế, cán bộ, các chiến sĩ công an, bộ đội tham gia tuyến đầu chống dịch.

Một yếu tố quan trọng khác là tuy có những lúc bị động, lúng túng do dịch bệnh chưa có tiền lệ, chưa có kinh nghiệm, song công tác chỉ đạo, điều hành đã bám sát, nắm chắc tình hình, chuyển trạng thái phù hợp từ "Zero COVID" sang "Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19" khi đã bao phủ vaccine và có nhiều kinh nghiệm hơn.

Công tác truyền thông được đặc biệt chú trọng; ứng dụng công nghệ thông tin có nhiều nỗ lực và đạt một số kết quả.

Theo Thủ tướng, trong phòng chống dịch, chúng ta đã phát huy rất tốt mối quan hệ "Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ". Đặc biệt, từ một nước tiếp cận sau về vaccine, có tỉ lệ tiêm chủng rất thấp, Việt Nam trở thành một trong 5 nước có tỉ lệ bao phủ vaccine cao nhất và là quốc gia duy nhất trong nhóm này có dân số đông khoảng 100 triệu người.

Cùng với đó, kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm, tăng trưởng được thúc đẩy. An sinh xã hội được bảo đảm; đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được cải thiện. Đối ngoại và hội nhập được tăng cường và mở rộng. Phòng chống tham nhũng, tiêu cực được đẩy mạnh.

Tính đến 31/12/2022, đã miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh khoảng 451.000 tỷ đồng; giảm, hạ lãi suất cho vay đối với khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 khoảng 50.000 tỷ đồng; miễn, giảm phí dịch vụ thanh toán qua ngân hàng khoảng 13.000 tỷ đồng và hỗ trợ trên 47.200 tỷ đồng từ Quỹ bảo hiểm xã hội, Quỹ bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động và người sử dụng lao động bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19.

Các địa phương cũng chủ động triển khai chương trình an sinh xã hội và thực hiện hỗ trợ với hàng chục nghìn tỷ đồng. Tổng cộng, công tác an sinh xã hội đã được triển khai với khoảng 120.000 tỷ đồng, hỗ trợ cho khoảng 68 triệu lượt người và 1,48 triệu người sử dụng lao động, 150.000 tấn gạo được xuất cấp...

"Thành công trong cuộc chiến chống đại dịch một lần nữa khẳng định tinh thần Việt Nam, bản lĩnh Việt Nam không lùi bước trước mọi khó khăn, thách thức, càng áp lực lại càng nỗ lực", Thủ tướng khẳng định.

Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng trân trọng, đánh giá cao các cấp ủy, chính quyền, các ngành, các địa phương, Ban chỉ đạo các cấp đã nêu cao tinh thần trách nhiệm trước Đảng, nhân dân, đặc biệt cảm ơn cán bộ, nhân viên y tế, các chiến sĩ bộ đội, công an và các lực lượng tuyến đầu phòng, chống đại dịch COVID-19; đồng thời, tri ân sự hy sinh, đóng góp ý nghĩa, cao cả của các lực lượng, người dân tham gia phòng chống dịch, các nhà hảo tâm, chia sẻ với những khó khăn, vất vả, mất mát của người dân và doanh nghiệp, chia buồn với những gia đình đã mất người thân.

Nhân dịp này, Chính phủ, Thủ tướng và Ban Chỉ đạo Quốc gia một lần nữa cảm ơn sự đồng hành, hỗ trợ của các quốc gia, các tổ chức quốc tế đối với Việt Nam trong cuộc chiến đấu cam go với dịch bệnh.

Bên cạnh đó, Thủ tướng chỉ ra một số khó khăn, hạn chế như chỉ đạo, điều hành phòng chống dịch còn lúng túng, bị động lúc ban đầu; các quy định của pháp luật không bao quát được hết các tình huống dịch bệnh; hệ thống y tế cơ sở, y tế dự phòng không đáp ứng được những tình huống bất thường, khẩn cấp; quản lý hành chính còn những bất cập, một số nơi chưa thực hiện đúng quy định, hướng dẫn; một số hạn chế về truyền thông, công nghệ, an sinh xã hội; sự chống phá của các thế lực thù địch…
 
Phương hướng, nhiệm vụ thời gian tới, cơ bản nhất trí với các nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục cảnh giác, phòng ngừa từ sớm, từ xa với các loại dịch bệnh có thể xảy ra và cũng chưa thể hoàn toàn yên tâm với đại dịch COVID-19, hậu quả đại dịch COVID-19 còn tiếp tục kéo dài.

Cùng với đó, tiếp tục hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách; tập trung khắc phục các bất cập, vướng mắc trong pháp luật hiện hành và tạo lập hệ thống khuôn khổ pháp lý đồng bộ, đầy đủ, phù hợp, đáp ứng kịp thời yêu cầu phòng, chống dịch bệnh (nhất là về mua sắm thuốc, vaccine, trang thiết bị, vật tư y tế...) trong mọi tình huống, kể cả trong tình trạng khẩn cấp.

Chuẩn bị sẵn sàng các điều kiện cần thiết để ứng phó với các đại dịch có thể xảy ra; tăng cường đầu tư phát triển hệ thống y tế dự phòng, y tế cơ sở, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ y tế, bảo đảm chính sách cho lực lượng phòng, chống dịch; triển khai Luật Khám chữa bệnh vừa ban hành; nâng cao hơn nữa năng lực quản lý hành chính và công nghệ đáp ứng yêu cầu phòng chống dịch…

Các bộ, ngành, cấp ủy, chính quyền địa phương tiếp tục phát huy tinh thần đoàn kết, khắc phục hậu quả dịch bệnh có thể còn kéo dài, ổn định đời sống nhân dân, nhất là đối với những người chịu hậu quả, tác động của đại dịch, đặc biệt là trẻ em mồ côi cả về vật chất và tinh thần; tiếp tục hoàn thành xử lý các vấn đề tồn đọng liên quan công tác phòng, chống dịch thời gian qua và xử lý các chính sách theo thẩm quyền khi chuyển COVID-19 sang bệnh truyền nhiễm nhóm B; đẩy mạnh tổ chức thực hiện và sớm hoàn thành việc tôn vinh, khen thưởng cho các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác phòng, chống dịch COVID-19.

Thủ tướng yêu cầu tổ chức thực hiện nghiêm, hiệu quả Chỉ thị số 25-CT/TW ngày 25/10/2023 của Ban Bí thư về tiếp tục củng cố, hoàn thiện, nâng cao chất lượng hoạt động của y tế cơ sở trong tình hình mới và Nghị quyết số 99/2023/QH15 của Quốc hội về giám sát chuyên đề về việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19, việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng; làm tốt công tác tổng kết kinh nghiệm.

Thủ tướng cho rằng, dù còn những khiếm khuyết, song về tổng thể, Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng chống dịch COVID-19 và Ban chỉ đạo các cấp đã hoàn thành nhiệm vụ do Đảng, Nhà nước, nhân dân giao phó và kết thúc nhiệm vụ tại đây./.